Metin Gülbay
Manken Aysun Kayacı henüz 20 yaşındayken “Çobanla benim oyum bir mi” demişti bir televizyon programında. Yıllar sonra, bunu söylediği anda pişman olduğunu ama efsane haline gelen sözleri dolayısıyla yapılan eleştirilerden de bıktığını belirtmişti. Aysun Kayacı tabii ki haksızdı ama bunu belgeleyecek anketler henüz yapılmamıştı ya da yapılmıştı da benim haberim yoktu. KONDA’nın 2018 yılında yaptığı “Popülist Tutum, Negatif Kimliklenme ve Komploculuk” başlıklı bir araştırmayı gazeteci Nevşin Mengü’nün Youtube kanalını izlerken gördüm. Biraz geç fark etmiş oldum ama bu sonuçlar hālā geçerli sanırım.
İnsanlara sorulan sorular şehir efsaneleri aslında. Yani aslı astarı olmayan ama sosyal medyada inanılmaz sayıda paylaşılan ve destek bulan savlar bunlar. KONDA akıllılık etmiş ve bu savları insanlara yöneltmiş dört yıl önce. Kendileri de bu kadarını bekliyor muydu bilemem. Türkiye’deki ortalama insanın birbirine benzediğini ve siyasal, dinsel ve cinsel ayrımların pek bir anlamı olmadığını sürekli dile getiriyorum. Ancak itiraf edeyim ki üniversite mezunlarıyla ilgili sonuçlar benim için de beklenmedik oldu.
Sonuçları zaten aşağıda okuyacaksınız bu yüzden bir de burada tekrarlamayayım.
Türkiye insanı dindarlar için söylersek hurafelere, laikler için söylersek şehir efsanelerine çok inanıyor ve bu açıdan bakınca da aralarında hiçbir fark yok gibi görünüyor. “Bir laikle bir dindarı ayıran ne kadar değer vardır” diye sorsalar ne yanıt verirdik acaba?
Sonuçlara bakarak kırlarda oturanların kentlerde oturanlara oranla daha mantıklı oldukları söylenebilir mi? Sorunun yanıtını bilemiyorum ama “dünyayı beş büyük aile yönetiyor” savına kırlarda oturanların %15’i “kesinlikle katılıyorum” demiş. Kentlerdekilerin de %15’i aynı yanıtı vermiş. Aralarında oransal bir fark yok. Katılıyorum diyenlerin oranı kırlarda %28, kentlerde ise %34. Kentlerde oturanların hurafelere daha çok inanmalarını neyle açıklayacağız?
KONDA’nın çıkarsadığı gibi eğitim sisteminin yetersizliğiyle mi açıklamalı bu sonucu? Belki de yetersiz değil yanlış olduğunu kabul edip eğitim sistemimizi ana okulundan başlayarak yeniden düzenlememiz gerekiyor.
Sokağa çöp atmamayı, ağaçlardan yaprak ve dal koparmamayı öğretemeyen bir ana ve ilk okul sisteminin bize ne yararı var? Japonlar çocuklarına çöp toplamayı öğretiyor eğitim sisteminde, bizzat çocuklara çöp toplatıyor. Bu yüzden onlar büyüyünce kentlerini pırıl pırıl tutuyorlar. Bizde olsa birçok veli “çocuğum çöpçü mü olacak” deyip okulları mahkemeye verir. Kafamız böyle işliyor, bir adım ötesini düşünemiyoruz. Anlık yaşayıp anlık ölüyoruz. Ama yakınmaya ve eleştirmeye gelince dünyada bizden iyisi yok. Herkes aptal, biz ise her şeyin en doğrusunu biliyoruz,.. deyip sonuçları vereyim:
Lozan Anlaşması 2023’te sona erecek savına katılıyor musunuz?
Üniversite mezunları % 33 katılıyorum, %10 kesinlikle katılıyorum
Lise mezunları % 33 katılıyorum, %14 kesinlikle katılıyorum
Lise altı % 35 katılıyorum, %13 kesinlikle katılıyorum
Modernlerin % 30’u katılıyorum, %10 kesinlikle katılıyorum
Geleneksel muhafazakâr %35 katılıyorum %13 kesinlikle katılıyorum
Dindar muhafazakâr %38 katılıyorum, %16 kesinlikle katılıyorum
Türkiye ortalaması %35 katılıyorum, %13 kesinlikle katılıyorum
Dünyayı beş büyük aile yönetiyor savına katılıyor musunuz?
Üniversite mezunları %33 katılıyorum, %17 kesinlikle katılıyorum
Lise mezunları %31 katılıyorum, %16 kesinlikle katılıyorum
Lise altı %32 katılıyorum, %15 kesinlikle katılıyorum
Modernler %33 katılıyorum, %14 kesinlikle katılıyorum
Geleneksel muhafazakarlar %31 katılıyorum, %16 kesinlikle katılıyorum
Dindar muhafazakarlar %31 katılıyorum, %18 kesinlikle katılıyorum
Türkiye ortalaması %32 katılıyorum, %16 kesinlikle katılıyorum
Kır %28 katılıyorum, %15 kesinlikle katılıyorum
Kent %34 katılıyorum, %15 kesinlikle katılıyorum
Metropoller %31 katılıyorum, %17 kesinlikle katılıyorum
İstanbul Boğazı’nda 17 trilyon dolar değerinde kontoryum elementi var ama dış güçler çıkarılmasına izin vermiyor savına katılıyor musunuz?
Üniversite mezunları %21 katılıyorum, %6 kesinlikle katılıyorum
Lise mezunları %25 katılıyorum, %9 kesinlikle katılıyorum
Lise altı %23 katılıyorum, %11 kesinlikle katılıyorum
Modernler %20 katılıyorum, %8 kesinlikle katılıyorum
Geleneksel muhafazakarlar %26 katılıyorum, %10 kesinlikle katılıyorum
Dindar muhafazakârlar %23 katılıyorum, %11 kesinlikle katılıyorum
Türkiye ortalaması %24 katılıyorum, %10 kesinlikle katılıyorum
Üst düzey %24 katılıyorum, %8 kesinlikle katılıyorum
İşçi, esnaf, çiftçi %24 katılıyorum, %12 kesinlikle katılıyorum
Emekli %23 katılıyorum, %10 kesinlikle katılıyorum
Ev kadını %22 katılıyorum, %8 kesinlikle katılıyorum
Öğrenci %21 katılıyorum, %10 kesinlikle katılıyorum
İşsiz %26 katılıyorum, %8 kesinlikle katılıyorum
Almanya 3.havaalanımızı kıskanıyor savına katılıyor musunuz?
%34 katılmıyorum
%19 ne katılıyorum ne katılmıyorum
%47 katılıyorum
GDO’lu tohumla bizi kısırlaştırmaya çalışıyorlar savına katılıyor musunuz?
Türkiye ortalaması %36 katılıyorum, %23 kesinlikle katılıyorum
Üniversite mezunları %35 katılıyorum, %20 kesinlikle katılıyorum
Lise mezunları %36 katılıyorum, %22 kesinlikle katılıyorum
Lise altı %35 katılıyorum, %25 kesinlikle katılıyorum
Modernler %36 katılıyorum, %20 kesinlikle katılıyorum
Geleneksel muhafazakarlar % 35 katılıyorum, %23 kesinlikle katılıyorum
Dindar muhafazakarlar %35 katılıyorum, %27 kesinlikle katılıyorum
Bu soruyu yanıtlayanların partilere göre ayrımı
AKP %40 katılıyorum, %25 kesinlikle katılıyorum
CHP %37 katılıyorum %19 kesinlikle katılıyorum
HDP %30 katılıyorum, %25 kesinlikle katılıyorum
MHP %38 katılıyorum, %23 kesinlikle katılıyorum
İYİP %35 katılıyorum, %30 kesinlikle katılıyorum
Kararsız %32 katılıyorum %21 kesinlikle katılıyorum
Oy kullanmaz %29 katılıyorum, %28 kesinlikle katılıyorum
