ABD ve Ukrayna arasında, aylardır müzakeresi süren nadir toprak elementleri anlaşması 30 Nisan’da imzalandı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, “ABD-Ukrayna Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu’nu kurmak için” bir anlaşma imzalandığı duyuruldu.
Amerikan tarafından yapılan açıklamada “Ukrayna’nın ekonomik olarak toparlanmasını hızlandırmak için birlikte yatırım yapma” vurgusu da yer aldı.
Anlaşmayı ABD adına Hazine Bakanı Scott Bessent, Ukrayna adına Başbakan Yardımcısı Yulia Svyrydenko imzaladı.
X’ten anlaşmanın hükümlerini halkına anlatan bir paylaşım yapan Svyrydenko, Ukrayna’daki yeraltı kaynaklarına Batı yatırımı çekmek için bir yeniden yapılanma yatırım fonu kurulduğunu aktardı.
Ortaklığın 50/50 temelinde olduğunu vurgulayan Svyrydenko, ABD’ye karşı hiçbir borç yükümlülüğü içermediğini de ekledi.
Svyrydenko anlaşma ile, hava savunma sistemleri de dahil olmak üzere yeni askeri yardımların da garanti altına alındığını ifade etti.
Değerli madenler anlaşmanın Şubat ayındaki Zelenski ziyaretinde imzalanması bekleniyordu. Ancak Trump – Zelenski görüşmesi tarihi bir tartışmaya dönüşünce anlaşma da imzalanmadı.
Anlaşma metninde neler var?
BBC’nin Kuzey Amerika muhabiri Tom Bateman, Zelenski’nin Washington’dan önemli tavizler koparmayı başardığını aktarıyor.
BBC’nin elde ettiği anlaşma metnine göre, Ukrayna’ya gelecekte yapılacak Amerikan askeri yardımları, ABD’nin fona yatırımının bir parçası olarak sayılacak.
Bu madde, Ukrayna’nın, doğal kaynaklarına karşılık, ABD’nin güvenlik yardımlarını anlaşmaya bağladığı anlamına geliyor.
Trump, 2022’den bu yana verilen tüm ABD askeri yardımının geri ödenmesini istiyordu.
Donald Trump anlaşmayla aynı gün Beyaz Saray’da bu miktarın 350 milyar dolar olduğunu savundu.
Anlaşma metninin, Ukrayna ile dayanışma gösteren dili de dikkat çeken bir başka unsur oldu.
Metinde, “Rusya’nın topyekün işgaline” atıfta bulunuyor ve “Rus savaş makinesini finanse eden veya tedarik eden hiçbir devlet veya kişinin Ukrayna’nın yeniden inşasından faydalanmasına izin verilmeyecek” deniliyor.
Washington başlangıçta Ukrayna’nın doğal kaynaklarından potansiyel olarak 500 milyar dolar gelir hakkı talep ediyordu.
Ukrayna, lityum ve titanyum gibi kritik elementlerin yanı sıra, milyarlarca dolar değerinde kömür, doğalgaz, petrol ve uranyum yataklarına sahip.
Bunların dünyadaki “kritik hammaddelerin” yüzde 5’ine denk geldiği tahmin ediliyor.
Elektrikli araçların pillerinin yapımında kullanılan grafit bunlardan biri. Ukrayna Coğrafya Dairesi’ne göre ülkedeki 19 milyon tonluk kanıtlanmış rezerv, Ukrayna’yı dünyada bu alandaki ilk beşe sokuyor.
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
