*Büyük Dünya Savaşında (1. Dünya Savaşı) yenilen taraftaki Osmanlı imparatorluğu, savaşı sonlandıran barış antlaşmalarını takiben emperyal paylaşıma maruz kalır.
*Bir devrin battığı Çanakkale’yi geçemeyen ‘’yedi düvel’’ başta istanbul olmak üzere, dört bir yandan Anadolu topraklarını işgale başlamıştır.
*Millî Kurtuluş Mücadelesinin efsane gemisi Bandırma Vapuru, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarını 19 Mayıs 1919 Pazartesi saat 08.00’de Samsun Tütün İskelesi’ne indirir.
*Halen yolumuzu aydınlatan 19 Mayıs 1919 Samsun ışığı, bir ulusun yeniden varoluşunun mucizevi ilk adımıydı.
*Mustafa Kemal Paşa, Büyük Savaşta (1. Dünya Savaşı) İmparatorluğun Filistin, Suriye, Irak’ı içeren Güney Cephesi’ni savunan orduların komutanıdır.
*Savaşı sona erdiren Mondros Ateşkes Antlaşması ile başlayan işgaller karşısında karargâhını Afrin’den Adana’ya taşıyarak Yıldırım Orduları Komutanlığını devralır.
*İşgal kuvvetlerine karşı direniş başlatmayı planlamaktadır. İskenderun Sancağını, Hatay’ı işgal eden Fransızlara karşı harekete geçmeye hazırlandığı sırada, işleri karıştırabilir endişesi ile Sultan Vahdettin tarafından alelacele ordu müfettişi göreviyle İstanbul’a çağrılır.
*İşgalci donanmaların İstanbul sularına demir attığı gün İstanbul’a gelir. Adana treniyle Haydarpaşa Garı’na ulaştığında gördüğü manzara, Çanakkale’de arkalarına bakamadan giden müttefiklerin ortak donanmasıdır.
*İstanbul’u işgale hazırlanan 55 parçalık donanma gözdağı vererek, Boğaz’a doğru seyretmektedir. Dolmabahçe önlerinde yarım ay konumunda demir atıp toplarını saraya çevirirler.
*Haydarpaşa Garı’nda saatler süren bekleyişten sonra Boğaz trafiği açıldığında, Kartal isimli istimbotla karşıya geçen Mustafa Kemal, çevresindeki ümitsiz sessizliği “geldikleri gibi giderler” sözleriyle bozar.
*İstanbul’un işgali Cumhuriyetin ilanına kadar beş yıl sürmüştür.
*Mustafa Kemal, Adana’da filizlendirdiği ulusal direniş ve kurtuluş fikrini, İstanbul’da kaldığı yedi ay süresince kirada oturdukları (şimdi Atatürk Müzesi olan) Nişantaşı’ndaki evdeki istişare toplantılarında olgunlaştırır.
*Ordu müfettişi sıfatıyla, Batı Karadeniz ve Samsun bölgesinde yaşanan isyanları bastırmakla görevlendirildiğinde, İstanbul’dan ayrılmadan önce yeni bir devlet kurma düşüncesini annesi Zübeyde Hanım’la paylaşır, gidip de dönememek var diyerek annesi ve kız kardeşiyle vedalaşır.
* 16 Mayıs 1919 sabahı Bandırma Vapuru ile aklında direniş ve istiklal fikirleriyle Samsun’a hareket eder.
Samsun ışığı
*19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’in Samsun’da başlattığı direniş hareketi bir ulusun yeniden varoluşunun mucizevi ilk adımıydı.
*Anadolu cephelerinde başlatılan ulusal mukavemet ve istiklal savaşı ile işgal altındaki topraklar bir bir kurtarılıp, ulusun makûs talihi yenilerek yeni Türk devleti kurulur.
*Kurtuluş Savaşı, 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan, Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasal ve iktisadî bağımsızlığını uluslararası alanda tescil eden Lozan Antlaşması ile resmen sona ermiştir.
*19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlayan, çok cepheli siyasi ve askeri mücadele sonucunda 30 Ağustos 1922 Zaferi ile önü açılan Cumhuriyet, bizim için olduğu kadar, dönemin mazlum ulusları için de emperyalizme karşı ümit aşılayan, model oluşturan bir özgürlük simgesiydi.
