Bilirsiniz hepimizin lügatine silinmez şekilde giren o cümleyi… “Varlığım Türk varlığına armağan olsun.” Tam da bunun için yaratılmıştı sanki Allahverdi Bağırov…
1946 yılının 22 Nisan günü Ağdam’da dünyaya geldi. Beş kız çocuğundan sonra o hep beklenen erkek evladın gelmesini bir mucize gören ailesi ona Allahverdi adını koymuştu. Bu isim ilginçtir, anne tarafından dedesinin de adıydı. Babası Qubadlı’dan, annesi Şuşa’dandı. Tanrının ailesine armağanı, tam serdengeçti ruha sahipti. Hem de daha bir çocukken böyleydi. Zira Bağırov henüz çocukluğunda bile cesareti, korkusuzluğu, sözünün eri olması ve haksızlığa karşı duruşuyla diğer çocuklardan ayrılıyordu. Ağdam’da Şehir 1 No’lu Okulu’na kaydolan Allahverdi Bağırov burada da öğretmenleri öğrencilerden birine haksızlık ediyorsa, buna itiraz etmekten çekinmezdi. Arkadaşları arasında da teşkilatlanma onların önüne geçip liderlik etmekte de mahirdi.
Allahverdi’nin çocukluğu itibarıyla ön plana çıkan yönlerinden bir diğeri de, spora ilgisi ve çok yönlü atletik yetenekleriydi. Bu bağlamda futbolun yanı sıra atletizm ve voleybolla uğraştı. Ağdam’ın çeşitli bölgesel spor müsabakalarda başarılarına katkı sağladı
Futbol efsanesi geliyor
1965 yılında Agdam’ın “Qarabağ” (o dönemde “Mehsul” olarak da biliniyordu) Futbol Kulübü’ne transfer oldu ve “5” numaralı formasıyla forvet olarak sahaya çıktı. Liderlik yönleri, ayrıca saha içi ve dışındaki örnek duruşuyla 1970 yılında takımın kaptanlığını da alacaktı. Bağırov 1970 yılında Fuzuli’de düzenlenen “Kızıl Sümbül Kupası”nda ilk kez takımın kaptanı oldu. Futbolculuk kariyerinin yanı sıra teknik adamlığı da aynı anda yapmayı başardı. 1976 yılında Karabağ Futbol Kulübü’nün teknik direktörlüğüne getirildi. Teknik direktörlüğü esnasında takımı Karabağ F.K’yi Sovyet Birinci Ligi’nde (o zamanki İkinci Lig) en iyi derecelerden biri olan 4’üncülüğe kadar taşıdı.
Bu onun futbolculuğunun yanı sıra teknik direktörlüğünün de ne kadar iyi olduğunu gösterdi. 1990’a kadar bilfiil futbolculuk ve teknik direktörlük yapan Bağırov futbolculuğa Karabağ F.K ve Neftçi Bakü veteranlarının düzenlediği jübile maçında attığı son golle veda etti.
Vatan çağırıyor
Azerbaycan’da bölücü ayrılıkçı terörist Ermeni gruplar, Karabağ’ın Azerbaycan’dan koparılması için 1988 yılında harekete geçmişti. Bu sıcak yıllar içerisinde Bağırov’un da vatanına olan hassasiyeti daha da artmıştı. Zaten bu durum dünyadaki her Türk’ün hasletlerinden biriydi.
Aynı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’mizin kurucusu Rauf Denktaş’ın sözleri misali…
“Seveceksiniz,
Aşık olacaksınız,
Evleneceksiniz,
Çocuklara kavuşacaksınız,
Gün gelecek
Bir sevgili size gel diyecek,
Bunların hepsini kenara bırakarak gideceksiniz…
Çünkü o, gel diyecek sevgili
Vatan’dır, Millet’tir, Bayrak’tır.”
Gerçekten de Rauf Denktaş’ın dediği gibi olmuştu. Allahverdi Bağırov vatanının, ülkesinin kendisi gibi güçlü, lider ruhlu bir insana ihtiyacı olduğunu görerek vatan vazifesine atılmaktan imtina etmeyecekti.
Futbolculuğu bırakmadan, 1988’deki Ermeni saldırılarının başlamasının ardından doğduğu toprakları savunmak için hemen harekete geçti. Memleketi Ağdam’ın savunmasını örgütledi. Bunun için yerel gönüllü milis birimlerini kurdu. Bu birimlerin komutasını üstlendi. Bu birim Azerbaycan Türk tarihinin unutulmaz kahramanlıklarına imza attı.
1003 sivili kurtardı
Üstlendiği bu görev sırasında kendisine sivil Azerbaycan Türklerinin kurtarılması operasyonlarında yer almayı misyon edindi. Zira Bağırov’un kendi ifadesiyle “her insan bir emanettir.” Bu bağlamda sekiz büyük kurtarma operasyonunda yer aldı. Yüzlerce Azerbaycan Türkü sivilin hayatını kurtardı.
Hocalı’da Azerbaycan Türkü’nü Ermenilerin soykırımından kurtaranlardan biri de oydu.
26 Şubat 1992 tarihinde yaşanan Hocalı Soykırımı’nın hemen ardından Bağırov üç gün süren yoğun müzakereler sonucu 1003 Hocalı sakini Türk’ün kurtarılmasını sağladı. Kendisi bu görevini Askaran’daki gönüllü Azerbaycan milisleriyle gerçekleştirdi.
Ermeni Albay Vitaly Balasanyan ile doğrudan temas kurarak ölen Ermeni askerlerin cesetlerinin değişimi karşılığında Türk esirlerin serbest bırakılmasını sağladı. Kurtarılanları, Agdam’ın Garagadji Mezarlığı yakınlarındaki toplanma noktasına naklederek ailelerine kavuşturdu. Bağırov’un “her insan bir emanettir” anlayışıyla organize ettiği bu büyük kurtarma harekâtı, yalnızca bir askeri başarı değil; insani bir destan olarak hafızalara kazındı. Bu sayede çok sayıda kadın, çocuk ve yaşlı, zorlu koşullardan sağ salim çıkarıldı. Savaşın en karanlık anlarında onun merhamet ve cesareti o günleri aydınlatmıştı.
Şehadeti…
1992 yılının 12 Haziran sabahı Ağdam’daki 5 köyün kurtarılmasına katılan Bağırov cephe hattındaki son başarısının ardından Ağdam’a çağrılmıştı. UAZ tipi personel aracıyla dönüş yoluna geçen araç, Aranzəmin köyünün girişinde bir tanksavar mayınına çarparak infilak etti. Kazazedelerden üçü kurtarılsa da Bağırov ile aracın sürücüsü şehit düştü. Şehadetinin hemen ardından, 24 Şubat 1993 tarihli ve 476 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle, “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” unvanı ve “Qızıl Ulduz” madalyası ile onurlandırıldı. Ailesinin tercihiyle, naaşı Bakü’deki Şehitler Hiyabanı yerine doğduğu şehir Ağdam’daki mezarlığa nakledilerek toprağa verildi.
“Herhalde âlemde bir hak vardır. Ve hak kuvvetin üstündedir.”
Hayat illaki Ulu Önderimiz M. Kemal Atatürk’ün ünlü sözünde dediği gibi, “Herhalde âlemde bir hak vardır. Ve hak kuvvetin üstündedir” yönünde cereyan edecektir.
Her ne kadar bugüne kadar dünyada bunu çok görememişsek de tarih elbet hak edeni hak ettiği yere koyacaktır. Zira Gorbaçov gibi geçmişi ilişkileri, yapıp ettikleri şaibeli olan birine verilen Nobel Barış Ödülü, gerçekten hak eden Allahverdi Bağırov’a verilmeliydi. Lakin zararı yok… Nobel de zaten böyle bir kahramanlığı karşılayamazdı. Çünkü onun kahramanlığı Mehmet Akif Ersoy’un “seni ancak ebediyetler eder istiap” diye çizdiği boyuttadır.
İnanıyor ve biliyoruz ki Allahverdi Bağırov’u şehitlerin serdarı Hz. İmam Hüseyin karşılamıştır. O da aynı İmam Hüseyin’in fedaisi Muhtar gibi sonsuza dek at sürecektir yüreklerde. Yine inanıyor ve biliyoruz ki, onu nasıl Hz. İmam Hüseyin karşıladıysa o da kendinden sonra giden “Mübariz İbrahimovları, Xudayar Yusifzadə, Babək Səmidli” gibi nice şehitlerimizi karşılamıştır.
O Atatürk’ün istediği gibi “sporcunun zeki çevik ve aynı zamanda ahlaklısıydı.” O ne yaparsa Türklüğün gururu oldu…
Biz de onu unutmadık, unutmayacağız. Işıklar içinde uyu Bağırov sana borçluyuz. Sen muazzam özelliklerinle yeni nesil tüm Türk gençlerine örnek olmayı sürdüreceksin. Sen ki sadece ailene değil, Türk milletine armağan verilen kahramanlardansın.
Kahramansın ki tüm varlığını Türklüğe armağan ettin…
Özer Arslanpay- Gazeteci -Uluslararası İlişkiler Uzmanı
Fotoğraflar: yandex.ru
İlgili yazılar:
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
