Refet Kayakıran
Meydan… Maydan.. Ha bugün ha yarın şimdi konuşur Ukraynalı İlber Ortaylı Hocam ya da Bardakçı’sı diye yıllardır bekle bekle… Konuşmadılar hâlâ inatla!.. Eh buyurun o zaman 2013 sonlarında başlayan halk hareketinin Ukrayna’da yol açtığı iktidar değişikliği ile bugüne kadar uzanan krizin işaret fişeğinin atıldığı meydanın öyküsüne….
Tarihteki ilk Rus Devleti, Kiev-Rus olarak anılır. Rus tarihindeki ilk devlet Kiev’le başlar. Kiev’de kurulmuştur ilk Rus adı taşıyan devlet. Kiev’de Rusya devletleşmiştir ilk. İsveçli çılgın Viking Rurik’tir ataları… Vikinglerdir Rus adını Ukrayna’nın Kiev’inde ilk kullanan…
Ve o devletin, ilk başkentinin ana meydanının adı Meydan. Basında yıllardır utanmadan “Maidan” yazılan Meydan… Meydan’dır Kiev in göbeğinin adı. Bağımsızlık Meydanı!..
Basında Ukrayna’nın göbeğine niye “Meydan” denir diye tek bir meraklı soru yok…
Kiminin hep Rus zannettiği, sonradan Ukrayna diye ayrı bir ülke ve de halk olarak anladığı bir ülkenin tarihi başkentinin ana meydanının adı Meydan…
Arapça kökenli olmakla birlikte, bal gibi Türkleşmiş olan Meydan, bizden, Türklerden alıntıdır Ukrayna diline…
Yüzyıllarca, önce Altınordu ve sonra da Kırım merkezli Tatar Türk Devletleri egemendi oralara… 1774’te Küçük Kaynarca gafletiyle kaybetmesek hâlâ bizim olan Kırım…
3. köprümüzün büyük kaynı olur, daha Ukrayna yokken, Kırım ataları… Yavuz Sultan Selim’in kayınpederi Mengi Giray Han… “Muhteşem Yüzyıl”ın Padişahı Kanuni’nin anası, Yavuz’un karısı, Kırım Hanı’nın kızı Hafize Sultan… Ve Muhteşem Süleyman’ın karısı, Hürrem Sultan, Ukraynalı Roksalana…
Belki de bu yüzden daha çok severiz Ukrayna’yı Rusya’dan… Başta turizmciler, Moskova Fuarı’ndan çıkıp Kiev’e geçince daha bir eve dönmüş hissederler kendilerini… 2 sülale kazısanız Türk, Tatar çıkacak bu ülke insanları, daha yakındır bize… Misafirperver, nazik, daha medenidir sert Rusya’ya göre Ukrayna.. Hoş Başkan Putin de, ‘”Hangi Rus’u kazısanız altından Tatar çıkar” lafını da boşuna söylememiştir ya, o da ayrı…
Velhasıl, Kiev’deki Meydan’la, İstanbul’daki Meydan ve dahi Ankara, İzmir, Antalya meydanları kardeştir… Yakın akrabadır, Ukrayna bizimle…
Başkentinin göbeğinin adı Meydan’dır… Kırım hâlâ Bahçeşehir’dir, evleri cumbalıdır!
Kiev Meydanı, Taksim Meydanı Gezi ile kardeştir…
Taksim’deki Cumhuriyet anıtındaki Atatürk’ün hemen arkasındaki 2 Sovyet mareşalinden biri olan Mareşal Voroşilov da Ukraynalıdır… Bunu ne Türkler bilir ne de Ukraynalılar… Heykelde kim kimdir plaketi bile yoktur! Ama bunu bilip de heykeldeki Rus Frunze ve Ukraynalı Varaşilov’u tanıtımda hâlâ kullanmayanlar utansın… 7 milyon turist aldığın ve akraba olduğun tüm kuzey komşularımızla ortak tarihimizle tanıtım yapmaktansa, Hollywood eskilerinden medet umanlar utansın…
Not: Bu yazı Medya Günlüğü’nde ilk olarak 2014 yılında yayınlanmıştır.
