Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı 11 ay sonra ilk kez bir araya getiren zirve Karadeniz kıyısındaki Soçi’de yapıldı.
Heyetler halinde ve iki liderin baş başa yaptığı üç saatten fazla süren görüşmelerde, Rusya’nın 17 Temmuz’da çekildiği Tahıl Anlaşması, bütün yönleriyle iki ülke ilişkileriyle Ukrayna ve Suriye, Libya ve Afrika’daki gelişmeler ele alındı.
Putin görüşmelerin tamamlanmasından sonra düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye ile ilişkileri övdü ve “Genel olarak görüşmelerimiz çok verimli geçti. Dostane ilişkilerimizin kıymetini biliyoruz” dedi.
Putin, Tahıl Anlaşması’na dönülmesi konusunda, Rusya’nın taleplerinin yerine getirilmesi gerektiğini söyledi ve “Bize verilen vaatler yerine getirilmedi. Açıkça söylüyoruz, bizi aldattılar. Eğer vaatler yerine getirilecekse anlaşmaya dönmeye hazırız” diye konuştu.
Erdoğan da bu konuda, “Eksikler giderilerek tahıl anlaşmasına devam edilmesi gerektiğine inanıyoruz. BM ile yeni bir düzenleme hazırladık. Kısa sürede çözüme ulaşacağımıza inanıyoruz. Eğer buğdayın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse, Rusya haklı olarak buna sıcak bakmıyor. Ukrayna’nın Rusya ile müşterek adım atılması konusunda yaklaşımlarını yumuşatması gerekiyor” dedi.
Erdoğan’a Soçi ziyaretinde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, MİT Başkanı İbrahim Kalın ve Merkez Bankası Başkanı Hafize Gaye Erkan da eşlik etti.
Önceki gelişmeler
Sputnik’in haberine göre Putin, görüşmenin basına açık kısmında yaptığı açıklamada, ilişkilerin olumlu yönde ilerlediğini ve geçen yıldan bu yana önemli bir ilerleme kaydedildiğini belirtti.
Görüşmede tahıl meselesini ele alacaklarını söyleyen Putin, Rusya’nın tahıl anlaşmasıyla ilgili müzakerelere açık olduğunun altını çizdi. Rusya lideri, “Tahıl anlaşmasıyla ilgili konuları gündeme getirmeyi planladığınızı biliyorum. Bu konuda müzakerelere açığız. Görüşme sırasında Ukrayna kriziyle ilgili meseleler de istişare edilecek” diye konuştu.
Moskova ve Ankara’nın Türkiye’de doğal gaz transfer merkezi kurulmasıyla ilgili görüşmeleri yakında tamamlayacağını beklediğini kaydeden Putin, “İlerleme kaydettik ve yakın zamanda müzakereleri tamamlayacağımızı umuyorum, böylece bölgemizde enerjiyle ilgili durumu daha istikrarlı ve dengeli hale getireceğiz” dedi.
Putin, Mersin’de inşasına devam edilen Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin takvime göre ilerlediğini ve ilk güç ünitesinin 2024’te devreye gireceğini belirtti. Rusya Devlet Başkanı, “Akkuyu NGS’nin yapımı devam ediyor. Birinci parti Rus nükleer yakıtının Akkuyu’ya tesliminden sonra artık Türkiye kelimenin tam anlamıyla nükleer kulübünün üyesi oldu. Her şey takvime göre ilerliyor, gelecek yıl birinci güç ünitesini devreye alacağız” dedi.
İki ülkenin enerji alanında yoluna kendinden emin şekilde ilerlediğine dikkat çeken Putin, her iki taraftan ana tedarikçiler arasında mutabakat sağlandığını, yakında bunun sonuçlarını göreceklerini kaydetti.
Rusya ve Türkiye’nin Suriye’deki duruma çözüm bulunması için çok şey yaptığını anımsatan ve Astana formatının güçlendirilmesi gerektiğini söyleyen Putin, “Elbette biz, sizinle birlikte Suriye’deki durum için çok şey yaptık, bunun Türkiye için ne kadar hassas bir konu olduğunu biliyorum. En önemlisi, Astana formatı kapsamında yapılanlar, bence bu platformu da güçlendirmemiz gerekiyor.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, heyetler arası görüşme öncesi şu mesajları verdi:
-Türkiye-Rusya ilişkilerinde çok farklı bir dönemdeyiz.
-Merkez Bankası başkanlarımızın görüşecek olmaları aramızdaki ikili ilişkilerde, yerli para birimine adım atma noktasında da önemli.
-Sizin bu daveti yapmış olmanız ve heyetimi mutlu etmiştir. Akkuyu Nükleer Santrali’ndeki gelişmeler devam ediyor.
-Tahıl koridoru konusunda yapacağımız görüşmeden sonra (Putin’le) dünyaya verilecek mesaj, özellikle az gelişmiş Afrika ülkelerine yönelik bir adım, çok önemli olacak.
Şu anda Türkiye ile Rusya arasındaki dış ticaret hacmimiz 62 milyar dolar. 100 milyar hedefine yürüyor olmamız bizi çok mutlu ediyor.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Putin ve Erdoğan’ın arasındaki görüşmelerin birinci bölümünün çok yapıcı geçtiğini, tarafların birçok alanda ‘saat ayarı’ yaptığını belirtti.
Fotoğraf: Cumhurbaşkanlığı
