Cumartesi, 17 May 2025
  • My Feed
  • My Interests
  • My Saves
  • History
  • Blog
Subscribe
Medya Günlüğü
  • Ana Sayfa
  • Yazarlar
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • 🔥
  • MG Özel
  • Günlük
  • Serbest Kürsü
  • Köşe Yazıları
  • Beyaz Önlük
  • Mentor
Font ResizerAa
Medya GünlüğüMedya Günlüğü
  • MG Özel
  • Günlük
  • Serbest Kürsü
  • Köşe Yazıları
  • Beyaz Önlük
  • Mentor
Ara
  • Anasayfa
  • Yazarlar
  • Hakkımızda
  • İletişim
Bizi takip edin
© 2025 Medya Günlüğü. Her Hakkı Saklıdır.
Webmaster : Turan Mustak.
Köşe Yazıları

Barbara’nın annesinden kızlarımıza miras

Medya Günlüğü
Son güncelleme: 12 Ağustos 2022 13:36
Medya Günlüğü
Paylaş
Paylaş

Dr. Nevin Sütlaş

Ruth Handler, 1916 yılında Colorado’da doğan ikinci jenerasyon bir Amerikalı. Annesi İda ve babası Jacop, Polonya göçmeni Yahudilerden. Ruth, üniversiteden arkadaşı olan Eliot ile evlenmiş. Tam da o sıralar plastiğin keşif dönemiymiş. Plastiğin özelikle “Lucite” ve “Plexiglas”olan türleri Eliot’un çok ilgisi çekmiş. Karı koca bir şirket kurup bu yeni maddelerden ev eşyaları üretmeye başlamışlar. Ruth, bir yandan kendi şirketinin reklam işlerini yaparken diğer yandan da Paramount adlı eğlence şirketinde çalışmaktaymış. Bu sayede eğlence sektöründeki fırsatları kavrayan Ruth kendi şirketinde ev eşyalarının yanı sıra plastik oyuncaklar da üretmeye başlamış. 2. Dünya Savaşı olanca hızıyla sürmekteyken, işlerine 3. ortak olarak aldıkları Matt adlı kişinin adının ilhamıyla sadece oyuncak üretmek üzere “Mattel” firmasını kurmuşlar. Meşhur diziden çalıntılamayla söyleyeyim: Patlamış gitmiş bu şirket.

1956 yılında artık zengin bir iş kadını olan Ruth Handler, ailecek Avrupa gezisindeyken kadın şeklinde bir bebek görmüş Almanya’da. O zamana kadar oyuncak bebekler bebek gibi yapılıyormuş. 1955 yılında ilk kez satışa çıkan Lilli bebek ise büyükler için üretilmiş bir sarışın bombaymış. Bu bebeği satın alan Ruth Handler, Amerika’ya döndüğünde ortağı olduğu oyuncak firması Mattel’de tıpkı Lilli gibi erişkin bedenli bebekler üretmeye başlamış. Çünkü kızı Barbara’nın bebeklerine büyük muamelesi yaptığını gördüğü için diğer çocukların da öyle yaptığını ya da yapacağını varsaymış. Bu fikirden doğan ve adını kızı Barbara’dan alan “Barbie”,  New York’ta düzenlenen “ Uluslararası Oyuncak Fuarı”nda piyasaya tanıtılmış.

Ben daha 1 aylık bebekken yani 1959 yılının Mart ayında bir genç kız olarak doğan Barbie’nin hem sarışını hem de kumralı üretilmiş. Barbie’nin üzerinde sadece mayo varmış ki bedeninin bebek bedeni olmadığı iyice anlaşılsın. Beden de beden ama; kadınların iflahını kesen 90- 60-90 ölçüleri herhalde ondan sonra moda olmuştur!

Mattel Oyuncak, Barbie’yi “yeni yetme moda ikonu” olarak sunmuş. Bebeğin çeşit çeşit giysilerini Charlotte Johnson tasarlamış. Barbie’nin plastik bedeni Japonya’da üretiliyor, giysilerini Japon kadınları elde dikiyormuş. Daha bir yıl dolmadan 350.000, evet üç yüz elli bin adet Barbie bebek satılmış. Bu başarının ardından Mickey Mouse şirketiyle yapılan anlaşma ile çocuk dünyasına doğrudan reklam edilmeye başlanmış. Bir yıl sonra erkek arkadaşı Ken doğmuş, sonrasında da erişkin görünümlü bebek serisine zenci Barbie’ler de dâhil olmak üzere pek çok şey eklenmiş. Televizyon dizileri, filmler, şovlar, video oyunları, özel partiler, Disney Channel, Nickelodeon Channel falan filan sayesinde füze gibi bir yükseliş yaşanmış. Lilli bebeğin üreticileri hırsından çatlamış olmalı çünkü benimle yaşıt olan Barbie bebeğin satışı 1 milyarı geçeli çok olmuş. Dünyanın tüm nüfusunun 8 milyar olduğunu hatırlatmama gerek var mı bilmem.

Barbie’nin ikinci el satışları, koleksiyonları falan da ayrı hikaye. Koleksiyoncular bazı Barbie’lere binlerce dolar ödeyebiliyor. 2010 yılında üretilmiş bir Barbie bebek ise zirve yaparak 300.000 dolara satılmış. Üç yüz bin lira eden bu bebek çok özelmiş çünkü boynundaki kolye ünlü bir mücevherci tarafından özel olarak tasarlanmış ve taşları da gerçek elmasmış. Meme Kanseri Vakfı yararına satış yapıldığı için de rakam böyle yükselmiş.

Meme kanseri, Balkan kökenli bazı kadınlar gibi ona da tebelleş olunca, Ruth Handler bu kez de kendi dizayn ettiği bir meme protezini üretip satmaya başlamış. Meme kanseri çoğaldıkça onun yeni şirketi de daha çok kazanmış. Ancak bir gün Amerikan hükümeti vergi kaçırıyor diye Ruth’u dava etmiş. Yüklü bir para cezasının yanı sıra zorunlu kamu hizmetine mahkûm edilmiş. Bu yaratıcı ve başarılı iş kadını 2002 yılında barsak kanserinden öldüğünde 85 yaşındaymış. Kocası ise 95 yaşına kadar yaşamış.

Artık eskisi kadar satmaz olunca Mattel şirketi Barbie bebek ve sülalesini 2020 yılında satıvermiş. En büyük başarısı eşi benzeri yaşanmamış olan Barbie bebek hikâyesi olsa da Mattel,  oyuncak işinde pek çok başka ilke de imza atmış bir şirket. Akla hayale gelmeyecek çeşitte oyuncaklar, oyun kartları ve farklı türden oyunlar üreten bu şirket sadece Amerika’nın değil bütün dünyanın çocuklarını oynatmayı, oyalamayı ve de kafasını şekillendirmeyi sürdürüyor. Sadece çocukların ve yeni yetmelerin de değil, yetişkinlerin de…

Kafa şekillendirmekte oyun ve oyuncağın rolü asla küçümsenmemeli. Bir çocuk neyle, nasıl oynamışsa öyle de bir erişkin yaşamı oluyor.  Ruth, kızı Barbara’yı anlatıldığı gibi Alman bombası Lilli Bebek ve Amerikan bombası Barbie bebek ile mi büyüttü ve Barbara sonuçta nasıl bir kadın oldu diye çok merak ettim ama reklam değeri olmayan bu bilgiye erişemedim. Bense kızımı 6 ay ağlatmıştım ona bir Barbie bebek almayarak. Bu yaptığımı öğrenen yakınlarımsa davranışımın nedenini anlamadıkları için Barbie yağmuruna tutmuşlardı kızımı. Gene de çok çabaladım, kızım büyürken ve aklı şekillenirken Barbie ile özdeşleşmesin diye. Becerdim de. Şimdi kızım kırkına merdiven dayamış bir genç kadın. Yeni yetmeliği dâhil bedeniyle geçinmesinde hiçbir zaman sorunu olmadı. Doğal fiziksel görünümü neyse, öyle olmayı tereddütsüz kabullendi. Ancak onun yaşıtları ve de sonraki kuşak bu kadar şanslı değil. Bilerek ya da farkına bile varmadan Barbie’ye benzemeye çalışan kadınlar ve Barbie gibi kadınların peşine düşen erkekler, estetikçilerin akla ziyan kazancını oluşturuyor günümüzde.

Bedeniyle kavgalı bunca kadın ve erkeğin en büyük müsebbibi olan Mattel şirketi, neden bilmem Elon Musk’ın uzay markası olan SpaceX ile de iş birliği anlaşması yapmış yenilerde. Oyuncakta dünya devi olan Mattel’in bugünkü piyasa değeri 8 milyar dolardan fazla…

Biz faniler, kızımıza bir bebek ya da oğlumuza bir oyuncak araba aldığımızı sanırken aslında kime hizmet ettiğimizi bilemedik. Olansa koca bir kuşağa oldu. Bu kuşağın gönüllü (!) çektiği güzelleşme acılarının ahı bile olmadı…

Ne diyelim, vah ki vah…

Bu yazıyı paylaşın
Facebook Email Bağlantıyı Kopyala Print
Önceki Makale ‘Fraktal’ ve ‘sen’
Sonraki Makale Uzaydan Karadeniz görüntüleri

Medya Günlüğü
bağımsız medya eleştiri ve fikir sitesi!

Medya Günlüğü, Türkiye'nin gündemini dakika dakika izleyen bir haber sitesinden çok medya eleştirisine ve fikir yazılarına öncelik veren bir sitedir.
Medya Günlüğü, bağımsızlığını göstermek amacıyla reklam almama kararını kuruluşundan bu yana ödünsüz uyguluyor.
FacebookBeğen
XTakip et
InstagramTakip et
BlueskyTakip et

Bunları da beğenebilirsiniz...

Köşe YazılarıManşet

Mekke’de doğanın öfkesi 

Dr. Nevin Sütlaş
17 Mayıs 2025
Köşe YazılarıManşet

İslam dünyasının nabzı Kazan’da  

Okay Deprem
17 Mayıs 2025
Köşe Yazıları

Birand’ın başını ağrıtan röportaj

Cenk Başlamış
15 Mayıs 2025
Köşe Yazıları

Kaderimiz Devlet Bahçeli’nin iki dudağının arasında…

Aydın Sezer
14 Mayıs 2025
Medya Günlüğü
Facebook X-twitter Instagram Cloud

Hakkımızda

Medya Günlüğü: Medya eleştirisine odaklanan, özel habere ve söyleşilere önem veren, medyanın ve gazetecilerin sorunlarını ve geleceğini tartışmak isteyenlere kapısı açık, kâr amacı taşımayan bir site.

Kategoriler
  • MG Özel
  • Günlük
  • Köşe Yazıları
  • Serbest Kürsü
  • Beyaz Önlük
Gerekli Linkler
  • İletişim
  • Hakkımızda
  • Telif Hakkı
  • Gizlilik Sözleşmesi

© 2025 Medya Günlüğü.
Her Hakkı Saklıdır.
Webmaster : Turan Mustak

Welcome Back!

Sign in to your account

Username or Email Address
Password

Lost your password?