Son zamanlarda öğrenci ölümleriyle gündeme gelen Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM), öğrencilerin okul ortamında teorik eğitim alırken aynı zamanda iş yerlerinde gerçek çalışma deneyimi kazanmasını sağlamaya çalışan bir eğitim modeli.
Hem meslek öğrenmek hem de eğitim sürecinde gelir elde etmek isteyen gençler için uygulamaya konulan MESEM’ler Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteriyor ve pek çok sektörde nitelikli iş gücü yetiştirmeyi amaçlıyor.
Mesem’in en azından kağıt üzerinde amaçları şöyle:
–Öğrencilerin bir mesleği uygulamalı şekilde öğrenmesini sağlamak
-İş dünyasının ihtiyaç duyduğu nitelikli çalışanları yetiştirmek
-Gençlerin erken yaşta meslek sahibi olmasına ve istihdama katkı sağlamak
–Eğitim ile iş hayatı arasındaki bağı güçlendirmek
Ortaöğretim çağındaki öğrenciler ile mesleğe yönelmek isteyen yetişkinler MESEM programlarına katılabiliyor. Öğrenciler, okulda haftada 1 gün teorik eğitim alıyor; kalan günlerde sözleşmeli olarak bir işletmede çalışıyor
MESEM’lerde bulunan meslek alanlarından bazıları şunlar:
- Elektrik–elektronik teknolojisi
- Makine teknolojisi
- Motorlu araçlar teknolojisi
- Güzellik ve saç bakımı hizmetleri
- Bilişim teknolojileri
- Mobilya ve iç mekân tasarımı
- Metal teknolojisi
- Yiyecek–içecek hizmetleri
- Tekstil teknolojisi
Eleştiriler neler?
1-Öğrencilerin ucuz iş gücü olarak görülmesi
MESEM öğrencilerinin işletmeler tarafından düşük maliyetli iş gücü gibi kullanıldığı yönünde şu eleştiriler var:
Öğrencilerin aldığı ücretler asgari ücretin altında
Bazı iş yerlerinde “öğrenme” değil “iş yapma” odaklı yaklaşım var
İşverenin eğitim sorumluluğunu yeterince yerine getirmemesi
2-İş kazaları ve güvenlik sorunları
Tecrübesiz öğrencilerin sanayi ortamına girmesi
Bazı iş yerlerinde iş güvenliği kültürünün zayıf olması
Gözetim eksikliği
gibi nedenlerle öğrenci iş kazaları zaman zaman gündeme geliyor. Bu da “yaşça küçük öğrencilerin riskli alanlarda çalıştırıldığı” eleştirisine yol açıyor.
3-Eğitim–üretim dengesinin bozulması
Bazı eğitimciler, MESEM’de teorik eğitimin yeterince güçlü olmadığını söylüyor:
Haftada yalnızca bir gün okul
Kimi alanlarda temel mesleki teorinin eksik kalması
Bazı öğrenci gruplarında mesleki yeterliliklerin zayıf olması
4-İşletmelerin denetim eksikliği
Bazı işletmelerin eğitim standartlarına uymaması
Eğitici usta ve usta öğreticilerin yeterliliklerinin farklılık göstermesi
Denetimlerin bazı illerde yüzeysel kalması
5-Gençlerin erken yaşta çalışma hayatına yönlendirilmesi
Bazı uzmanlar, MESEM’in özellikle sosyoekonomik düzeyi düşük ailelerde çocukları erken yaşta çalışma hayatına sürüklediğini belirtiyor ve öğrencilerin tam akademik eğitim yerine çalışma hayatını seçmeye zorlanabildiğini, bu durumun uzun vadede eğitim düzeyinin düşmesine yol açabileceğini söylüyor.
6-Psikolojik ve sosyal etkiler
Yorgunluk ve stres
Okul motivasyonunun azalması
Akranlarından farklı bir sosyal çevrede olma
7-İşveren odaklı bir yapıya kayma eleştirisi
Bazı akademisyenler MESEM’in, özellikle son yıllarda, devletin sanayiye iş gücü sağlama ve işverenin maliyetini azaltma hedefleriyle daha fazla uyumlu hale geldiğini, bu nedenle eğitimden çok ekonomik gerekçelerin ön plana çıktığını savunuyor.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi geçen ay yaptığı açıklamada, MESEM’lerin kapatılması çağrısında bulunmuştu.
Fotoğraf: Evrensel
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
