Hazal Yalın
Bir süredir Rusya’da solun yükselişi ve yaptırımlarla ortaya çıkan ağır kriz ortamında giderek sistemin neoliberal ortaklarını oyunun dışına itme eğilimi gösterdiği üzerine yazıyorum. Medya Günlüğü’ndeki yazım (“Altüst Oluşun Eşiğinde”) bununla ilgiliydi. Çubays’ın kaçışı andıran istifası ve İstanbul’a gidişi, bu eğilimin en göze çarpan halkasıydı. Eski maliye bakanlarından Aleksey Kudrin, şimdiki Maliye Bakanı Anton Siluanov, Sberbank Başkanı German Gref, Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina gibi isimler de, özellikle Rusya’nın 300 milyar dolar tutarında rezervlerinin Batı’da dondurulduğunun ortaya çıkmasından beri hedefteki isimler. (Bunlardan sonuncusuyla ilgili YDH’da “Eğilimler ve Göstergeler” başlığı altında yazmıştım.)
Aslında sol yelpazenin farklı kesimlerinin tutumunu yansıtan pek çok açıklama ve makale çevrilmeyi hak ediyor. Ancak bunların pek azı programatik nitelik taşıyor.
Aşağıdaki yazı, onlardan biri.
Son Duma seçimlerinden beri “Adil Rusya” milletvekili olan iktisat doktoru Mihail Delyagin, ilk defa, “Rusya’nın Kurtuluşu” başlığıyla genel kabul görmesi beklenebilecek programatik ilkeleri formüle etti ve 23 Mart’ta yayınladı.
Delyagin, benim önem verdiğim bir iktisatçı, tarihçi, siyaset bilimci ve siyasetçi. Gençlik yıllarında Medvedev’le kişisel dostluğu olduğu, ancak 1990’ların sonlarına doğru liberal iktisat siyasetiyle birlikte yollarını kesin şekilde ayırdığı bilinir.
Uzun süredir “Svobodnaya Mısl” (Özgür Düşünce) dergisinin baş redaktörü. Bu dergi, BKP(b) ve SBKP’nin ünlü teorik yayın organının (önce “Bolşevik” sonra “Kommunist” adıyla yayınlanmıştır) devamıdır.
Daha önce Delyagin’in iki yazısını (“Lenin: Muzaffer” ve “Liberalizm: Rusya’yı Yok Etme Teorisi”) çevirmiştim.
Delyagin Sol-Keynesçi bir karma ekonomiyi savunur. Bu, Rusya entelektüelinin devr-i saadeti olan NEP dönemine gönderme yapar. Gerçekten de Rusya aydını, Çin’i andıran ikinci bir NEP dönemini ideal kabul eder; bu konuda aralarındaki fark, solun renklerine göre, bu NEP üzerindeki denetimin niteliği üzerinedir.
Delyagin’in programatik çağrısı, solun ilan edilmemiş asgari programı sayılabilir.
Rusya’nın kurtuluşu
Liberter “yoldaşların” çılgın siyasetleriyle Rusya’nın işini nihai şekilde bitirmesinden görece hızla ve kolaylıkla kurtulmak mümkündür. Gayet gerçekçi olan plan şudur:
1) Bizim için tamamen gereksiz olan DTÖ’nden çıkış.
2) Saldırgan ülkelere hammadde ihracına son verilmesi.
3) Saldırgan ülkelere borç ödemelerine son verilmesi.
4) Rusya’dan çıkan şirketlerin aktiflerinin müsaderesi.
5) Saldırgan ülkelerin fikri mülkiyetlerinin iptali.
6) Ekonominin “de-offshorize” edilmesi.
7) Tekellerin keyfiyetinin sınırlanması.
8) Tüm doğal ve idari tekellerin tarifelerinin dondurulması.
9) İflas işlemlerinin iptal edilmesi.
10) Ucuz kredi. (Tercihen yüzde 2’nin altında.)
11) Mali spekülasyonun sınırlanması.
12) Reel sektördeki işletmelere döner sermayeyi tamamlamak için faizsiz kredi için beyan prosedürü.
Ama Bayan Nabiullina ve onun Batılı efendileri varken bunlar zaten mümkün değil.
Hazal Yalın. Çoğunluğu klasik Rus edebiyatından kırktan fazla çevirisi var. “1945. SSCB-Türkiye İlişkileri” ve “Rusya: Çöküş, Yükseliş ve Dinamikler”in yazarı. Aralarında Tolstoy, Dostoyevski, Saltıkov-Şçedrin, Gogol, Turgenyev, Puşkin, Zamyatin, Kuprin, Gonçarov, Leskov, Grin, Zoşçenko, Strugatski Kardeşler gibi yazarların bulunduğu çeviriler, Kırmızı Kedi, Kitap, İthaki, Helikopter, Remzi gibi yayınevlerinde yayınlanıyor. Güncel makaleleri genellikle Yakın Doğu Haber’de (ydh.com.tr) yayınlanıyor. @Hazal_Yalin
