Rusya’yı uzaktan izleyenlerin şöyle bir göz atıp düşünmeden geçeceği, yakından bilenlerin ise dudaklarına alaycı gülümseme yerleştirecek bir haber çıktı Rus Kommersant gazetesinde.
İlk bakışta sıradan bir yolsuzluk haberi görünüyor: Eski trafik polisi Sergey Kuznetsov’un (manşetteki küçük fotoğraf) Dubai’de beş dairesi olduğu ortaya çıkmış ki biri ünlü Princess Tower’daymış. Dairelerin toplam değeri 67 milyon rubleymiş yani 31 milyon lira. Tabii, 31 milyon lira az bir para değilse de yazının “dünyanın en zengin trafik polisi” başlığını hak edecek kadar yüksek değil. Ama bu kadarla kalmıyor, Rusya’daki ve Bulgaristan’daki onlarca evi, arabaları, bankadaki paraları derken eski polisin rüşvet sayesinde yaptığı servet 83 milyon lirayı geçiyor.
“Kıdemli teğmen” rütbesine sahip Kuznetsov Rusya İçişleri Bakanlığında 2002-2021 yılları arasında görev yapmış ve son olarak işi iyice “abartarak” bir sürücüden 900 bin ruble (416 bin lira) rüşvet istemeye kalkınca yakayı ele vermiş. Şimdi cezaevinde beş buçuk yıllık cezasını çekiyor.
“Dünyanın en zengin trafik polisi” gerçekten o mu söylemesi zor ama ünvan dağıtmak bedava olduğuna göre, birisi çıkıp, “Hayır, rüşvet rekoru bende” diyene kadar bu ünvan şimdilik Kuznetsov’da kalsın!
Gelelim, onunla ilgili haberin Rusya’yı yakından bilenleri neden gülümsettiğine…
Rusya İçişleri Bakanlığına bağlı resmi adı Devlet Otomobil Müfettişliği olan bir kurum var, kısaca GAİ deniliyor. Kurumun yollarda trafik düzenini sağlamakla görevli çalışanlarına da halk arasındaki adı ise “GAİ’şnik” (GAİ’ci) yani bildiğimiz trafik polisi.
Rusya’da yaşayan ve “direksiyon sallayan” herkesin GAİ’şniklerle ile mutlaka bir “macerası” olmuştur, hem de defalarca.
Bilenler bilir, Rusya’nın en büyük sorunlarının başında yolsuzluk gelir.
Gündelik hayatta yolsuzluğun en çok ete kemiğe büründüğü yerlerden biri de yollar.
Trafik kurallarını çiğnemenin elbette bir cezası olmalı ama heyhat GAİ’nin asıl derdi kurallara uymayanları yakalamak değil!
Üstelik, trafik polisinin ceza kesmesi için sürücünün mutlaka kural çiğnemesi gerekmiyor, gözünü kestirdiği bir aracı durdurup da “bir şekilde” cezalandırmadan gitmesine izin vermek GAİ’nin şanına yakışmaz! (O şans bana 21 yılda bir kez güldü.)
Klasik bir sürücü-GAİ’şnik macerası şöyle başlar ve gelişir:
Hangi şeritte gittiğiniz farketmez, yolun sağında duran trafik polisi, Rusçada “jezl” denilen tamı tamına 31 santimetre uzunluğundaki o ünlü siyah beyaz sopasıyla sizi işaret eder, ışık tutulmuş tavşan gibi dona kalır, sağa çekmek zorunda kalırsınız.
İdamı bekleyen mahkum misali kalbiniz küt küt atarak camı indirirsiniz, o aracın yanına yaklaşır, Allah için son derece kibar şekilde elini başını götürerek selam verir, rütbesini ve adını söyler, “Belgeleriniz lütfen” der.
Uzatırsınız, ruhsatı, ehliyeti, trafik sigortasını inceler, eğer bir açık bulursa, örneğin “Falanca eksiğiniz var, arabanızı bağlayacağım” ya da “Ehliyetinize el koyuyorum” der çıldırtıcı bir sakinlikle.
Size söylediği kural ihlalinin yasadaki ceza karşılığını bilmiyorsanız, kan ter içinde kalırsınız, arabanız ya da ehliyetiniz elden gidiyor… Arabanızın bağlanması, ehliyetinize el koyulması bir dert, sonradan gidip uğraşması bin dert.
Ama telaşlanmayın, o ehliyette gördüğü ve anında ezberlediği adınızı en başa koyarak “uzlaşma”ya kapıyı aralayan sihirli cümleyi kurar:
“Djenk, (Cenk Rusçada öyle yazılıyor) ne yapsak acaba?!..”
Gözünüz aydın, “pazarlık başlıyor” işaretidir bu!
Aracınızın “lüks” sınıfına girip girmemesi ve sizin arabanızı ya da ehliyetinizi kaptırma korkunuzun büyüklüğü ve tabii maddi gücünüz belirleyici unsurlardır.
Allah’ı var, GAİ hem adil hem de insaflıdır, mesela bir Lada’nın sahibinden hiçbir zaman, örneğin bir Lexus’un sahibinden isteyeceği parayı istemez!
Rusya’da direksiyon başına oturmuş ve polisle öyle ya da böyle bir “macera” yaşamamış sürücü herhalde yoktur. Belgeleriniz tamam olabilir ama “usta” bir GAİ’şnik isterse aracınızda ya da belgelerinizde mutlaka bir eksik bulur!
Moskova’da yaşarken haklı ya da haksız yere polise kaç kere “gayri resmi ceza” ödediğimi yazsam herhalde bu yazıyı okuyan kimse inanmaz. (Belki aralarında Kuznetsov bile vardır, tipi yabancı değil zaten!)
Ama diğer yandan, bu “yöntem”le basit bir trafik ihlali için resmen ödemeniz gerekenden daha az ödeyerek kurtulmanız da mümkün tabii; piyasa ekonomisi sonuçta…
Ama Kuznetsov yıllarca yakalanmadan rüşvet almanın rahatlığı için abartarak 416 bin lira istemeye kalkınca “çöldeki talihsiz bedevi” misali yakayı ele vermiş!
Fotoğraflar: yandex.ru
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
