Milattan Sonra (M.S.) 1. yüzyılda Pomponius Mela ve Plinius adlı Romalı tarihçiler Azak Denizi’nin doğusunda yaşayan insanları Turcae/Tyrcae diye adlandırmıştı. (Plinius tarihçi ama Pomponius Mela İberya’da doğmuş Romalı bir coğrafyacıdır.)
Çin yıllıklarında T’ieh-lê, T’u-cüeh, Ting-ling gibi sözcükler kullanılmıştır ama Türk sözcüğü bu dört harfle hiç kullanılmamıştır. 6. yüzyılda kurulan Köktürk Kağanlığı’na ait yazıtlarda yalnız Türk değil Türük sözcüğü de vardır. Köktürklerin genetik açıdan şu anda Anadolu’da yaşayan toplumla ne kadar benzeştiği ise şüphe yaratan diğer bir şeydir.
“2018 yılında Nature adlı dergide yayımlanmış ve Avrasya steplerindeki farklı kültür ve zamanlara ait 128 adet bireyin kalıntılarını incelemiş bir çalışma, Göktürkler ile ilişkilendirilen (M.S. 300-700, Tanrı Dağları) üst sınıf askeri gömü alanlarından elde edilmiş 4 farklı bireye ait kalıntıları da analiz etmiştir. Çalışmaya göre bireylerin Q (örnek no: DA86),] R1 (DA89, DA224) ve O (DA228) Y-DNA haplogruplarına sahip olduğu ortaya konmuştur. Mitokondriyal DNA incelendiğinde ise C41b (DA86), A14 (DA89), H2a (DA224) ve A15c (DA228) haplogrupları tespit edilmiştir.
Analiz edilmiş üst sınıf Göktürk askerlerinin, Göktürklerden önce bölgede yaşamış ‘Tanrı Dağları Hun’ örnekleri ile kıyaslandıklarında genetik açıdan Doğu Asya ile ilişkilendiren gruplara daha yakın olduğu bulunmuştur. Göktürk Kağanlığı döneminde yaşadığı düşünülen bir göçebeye ait örnekte ise diğer askeri örnekler ile kıyaslandığında genetik olarak çok daha yüksek miktarda Avrupa ile ilişkili katkının varlığı keşfedilmiş olup, bu kağanlıkta Batı Avrasya kökenli kavimler ile bir temasa işaret etmektedir. Göktürklerden daha sonra bölgede politik gücü ele almış Karahanlılar gibi Türk halklarına ait bireylerin Göktürkler ile karşılaştırıldıklarında küçük bir miktar Doğu Asyalılara daha yakın olmalarından ötürü çalışma Orta Asya’nın Türkleştirilmesini ve Türk kültürünün yayılmasını gücü elinde bulunduran Doğu Asya kökenli bir ‘baskın azınlığa’ bağlamaktadır.”1
Yani tarihte kendisine ilk kez Türk diyen bir boyla bile genetik olarak pek ilişkimiz yokken kendimize Türk derken neyi kastettiğimizi bir bilsek? Hem bununla da yetinmiyor, herkese de Türk diyoruz.
Derdim Türk sözcüğünün bugün Anadolu’da yaşayan ve birçok kavmin karışmasından oluşmuş bir toplum tarafından tuhaf bir anlamda kullanılmasına ilişkin.
Uygur Türkü, Kazak Türkü, Özbek Türkü, Kırgız Türkü, Yakut Türkü diye kavramlar uydurdu bir kesim. Hiçbir Kazak’tan Türk Kazakı, Özbek Kazakı, Kırgız Kazakı, Türkmen Kazakı sözlerini duyamazsınız. Bu hem o halkı aşağılayıcı hem de bilimsel olarak yanlış bir kavramdır. Sanki en önce Türk diye bir şey vardı, sonra Hiong-noiler, Hunlar, Hazarlar, Oğuzlar, Kıpçaklar, Sahalar bunlardan çıktı diyorlar. Gerçi bunu demek için bile yeterli tarih bilgisinden yoksunlar ama…
Halbuki tarihte sözünü ettiğim her bir boyun adı var. Kimse kendi boyunun adından yani aşiretinden vazgeçmiyor, zaten niye vazgeçsin ki? Ancak bu boylar aynı dil öbeğine dahil yani birbirine benzer bir dil konuşuyor. Birbirlerini anlamaları imkansız değil ama pek kolay da değil. Haydi bilmediğim için çok eskiyi bırakayım ama en azından bugün öyle. Ancak Azerbaycan Türklerini epey bir anlayabiliyoruz diğerlerini çevirmen olmadan anlayabilmemiz imkansız.
Bunu niye yapıyorlar? Yıllardır bunu düşünürüm, niye onlar dışındaki kimsenin aklına böyle bir cinlik gelmemiştir? Bir Kazak’a etnik kimliğini sorsanız Kazak’ım der, Kazak Türkü’yüm demez, diyemez çünkü Kazak sözcüğü onun için değerli ve yeterlidir. Oysa Cumhuriyet döneminin önceli Osmanlı dönemi, onun da önceli Selçuklu dönemidir. Onlar da devletlerine niyeyse Türk dememiştir. Hatta Osmanlı’nın Türk/Türkmenler için etrak-ı bi-idrak yani anlayıştan yoksun Türk dediklerini biliyoruz.
Türk deyince tabii beyliklerden de söz etmek gerek. Çaka Beyliği, Ahlatşahlar Beyliği, Artuklu Beyliği, Danişmendliler Beyliği, Dilmaçoğulları Beyliği, İnaloğulları Beyliği, Mengüçlü Beyliği, Saltuklu Beyliği, Çubukoğulları Beyliği, Tanrıvermiş Beyliği, Alaiye Beyliği, Aydınoğulları Beyliği, Candaroğulları Beyliği, Canik beylikleri, Çobanoğulları Beyliği, Dulkadiroğulları Beyliği, Eretna Beyliği, Erzincan (Mutahharten) Beyliği, Eşrefoğulları Beyliği, Germiyanoğulları Beyliği, Hamitoğulları Beyliği, İnançoğulları Beyliği, Kadı Burhaneddin Devleti, Karamanoğulları Beyliği, Karesioğulları Beyliği, Menteşeoğulları Beyliği, Pervaneoğulları Beyliği, Ramazanoğulları Beyliği, Sahib Ataoğulları Beyliği, Saruhanoğulları Beyliği, Taceddinoğulları Beyliği, Tekeoğulları Beyliği.
Bir tane beylik gösterin ki adında Türk sözcüğü geçsin, hepsi de Türkmen kökenlidir üstelik. Yani kimse beylik adında kökenini belirtme ihtiyacı duymamış. Bir soru daha: Hiç Ramazanoğulları Türkleri, Danişmendliler Türkleri, Germiyan Türkleri dendiğini duydunuz mu? Komik kaçar değil mi, çünkü zaten Türkmen’e Türk demiş oluyorsunuz. İyi de Anadolu’da olmayan boyların devlet kurduğu topluluklara niye Türk sözcüğünü yapıştırıyorsunuz?
Aslına bakarsanız bu böbürlenmemiz içi boş bir varile benziyor. Yuvarlanırken tıpkı onun gibi büyük gürültü çıkarıyoruz ama içimiz boş. Zaten içimiz boş olduğu için bu kadar ses çıkarıyoruz. Bir eziklik, bir öz güven eksikliği ki sormayın gitsin…
Almanlara bakın, ABD’de yaşayan en büyük etnik grup onlardır. Siz hiç herhangi bir Almanyalı Alman’ın Amerikan Almanı dediğini duydunuz mu? Ya da Avusturya Almanı? Sorsanız acıyarak size bakar, içlerinden de “zavallı adam, birileri psikiyatriste götürse bari” diye geçirirler inanın.
Bir İngiliz’e “Amerikan İngilizi” var mı diye sorun bakalım ne yanıt alacaksınız. ABD’nin konuşulan dili İngilizcedir. Milyonlarca da İngiliz kökenli yaşamaktadır o ülkede.2 Amerikan İngiliz’i deyince size de komik geldi değil mi? İşte bizim yaptığımız da bu kadar komik.
Niye herkesi Türk yapmaya çalışıyoruz? Çok mu gerekli sorusunu bir yana bırakıyorum ama demek ki çözemediğimiz bir sorunumuz var. Biraz kendimize güvenimiz olsa herkesi Türkleştirmeye çalışmayız gibime geliyor.
“Türk olmaktan utanıyor musun” gibi bir soru gelecek biliyorum, çünkü demagojide ustayız. Benim bu söylediklerimin Türk olmakla hiçbir ilgisi yok. Tam tersine herkesi Türk yapmaktan vazgeçmeliyiz diyorum. Yalnız biz Türk olsak yeterli değil mi? Demek ki yetmiyor bize, ille de birilerine paçasından yapışmak istiyoruz. Kendi başımıza ayakta duramayacağımızı hissediyoruz. Niye böyle hissediyoruz hiç anlamıyorum.
Madem birilerine ille de bilmem ne Türkü diyeceğiz, onun da kolayı var. Alman Türkü, Fransız Türkü, Amerikan Türkü, Belçika Türkü, Avustralya Türkü, Hollanda Türkü diyelim, çünkü böyle Türkler var.3 Hem onlarla ana dilimizde anlaşabiliriz de. Buradan gitmiş olanların kendileri veya çocukları ya da torunları onlar. Ama şimdiye kadar böyle bir deyimi kullanan kimse duymadım, çünkü gerçekten çok komik olurdu.
Sanırım derdimi anlatabildim.
Keyifli günler dilerim.
DİPNOTLAR
1- https://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6kt%C3%BCrkler
2- ABD’de İngiliz kökenliler üçüncü büyük etnik gruptur.
3- Yurt dışında yaşayan T.C. vatandaşlarının sayısı 5 milyondan fazladır.
