18.3 C
İstanbul
29 Mart 24, Cuma
spot_img

Uykunun önemi üzerine notlar

Prof. Dr. Osman Akdemir

• Uyku sinir sistemlerimizin işlevlerinde, vücut ısısının, metabolizmasının, öğrenme ve hafıza yetilerinin düzenlenmesinde öncü role sahip,

• Sağlıklı ve yeterli uyuyamama depresyon, kalp & damar hastalıkları, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, solunum zorlukları, müzmin ağrılar, sindirim sistemi bozuklukları ve kazalara (iş, trafik) zemin hazırlıyor,

• Uykunun bozulması sonucunda aksayan odaklanma ve hafıza işlevi sosyal, bilişsel ve mesleki performansı olumsuz yönde etkiliyor,

• Sağlıklı ve yeterli uyku vücut stresini azaltıcı, kalp hızını ve tansiyonu düşürücü etkiye sahip,

• Nitekim uykuya dalma süresi uzun olanlarda, sık sık uyananlarda, toplam gece uyku süresi 5 saatin altında olanlarda yüksek tansiyon riski ve şiddeti artıyor,

• Uyku sorunu olanların yarıya yakınında yüksek tansiyon mevcut. Yüksek tansiyon sorunu olanların da yine yarıya yakını uyku bozukluğu sorunu yaşıyor,

• Uyku vücut metabolizmasında, insülinin üretimi ve duyarlılığında, şekeri kullanma işlevinde önemli rol oynuyor,

• Yeterli uyku uyuyamayanlarda şeker hastalığına daha sık rastlandığı gibi mevcut şeker hastalığında kan şekeri kontrolü güçleşiyor,

• Altı gece süreyle 4 saatten kısa uyuyanlarda şeker toleransının % 40 azaldığı bildiriliyor,

• Yeterince uyku uyumayanlarda boyun ve kalp damarlarında giderek artan damar sertliği bulguları gözlenmekte,

• Uyku sorunlarının, bilhassa uykuya dalmakta güçlük çekmenin kalp krizi ve inme riskini arttırdığı gösterilmiş bulunuyor,

• Günde 5-6 saatten kısa uyku süreleri kalp & damar hastalığına bağlı ölüm olasılığını arttırıyor,

• Gerek çocuklarda gerek erişkinlerde yetersiz günlük uyku süresi bel çevresinde artış ve şişmanlığa neden olan faktörler arasında yer almakta,

• Günde 7 saatin üzerinde uyuyanlarla karşılaştırıldığında, günde 5 saatin altında uyuyanlarda karaciğer yağlanması gelişme olasılığı artıyor,

• Uzun süreli uykusuzluk demans (bunama) ve alzheimer hastalığı gelişme riskini arttırmakta,

• Depresyon uyku bozukluklarına yol açtığı gibi uykusuzluk genç, orta yaşlı ve ileri yaşlardaki bireylerde depresyona neden olabiliyor,

• Günde 6 saatten az uyuyan bireylerde erken ölüm riski günde 7-9 saat uyuyanlarla karşılaştırıldığında 10 kat artmış bulunuyor,

• Uykusuzluk ve kısa uyku süreleri bağışıklık sistemini olumsuz etkilemek suretiyle enfeksiyon gelişimini kolaylaştırıyor,

• Yetersiz uyku çalışan bireylerde mesai esnasında sert bel ağrıları ve tükenmişlik sendromuna daha sık rastlanmasına neden oluyor,

• Modern toplumlarda uyku kültürü olumsuz yönde değişirken erişkinlerin yaklaşık üçte birinde uyku bozukluklarına rastlanıyor,

• Günümüzde önerilen gece uyku süreleri 18-64 yaşlar için 7-9 saat, 65 yaş ve üzerindeki bireyler için 7-8 saat; uyku sürelerinin azalmasının ve kalitesinin bozulmasının insan sağlığına çok yönlü olumsuz etkilerinin daha fazla gündeme gelmesi gerekiyor.

KAYNAKLAR:

• Javaheri S, Redline S: Insomnia and Risk of Cardiovascular Disease. Chest. 2017; 152:435-444

• Garg H: Role of optimum diagnosis and treatment of insomnia in patients with hypertension and diabetes: A review. J Family Med Prim Care 2018; 7:876-883

• Okamura T, Hashimoto Y, Hamaguchi M, Obora A, Kojima T, Fukui M: Short sleep duration is a risk of incident nonalcoholic fatty liver disease: a population-based longitudinal study. J Gastrointestin Liver Dis 2019;28:73-81

• Chattu VK, Manzar MD, Kumary S, Burman D, Spence DW, Pandi-Perumal SR:The Global Problem of Insufficient Sleep and Its Serious Public Health Implications. Healthcare (Basel). 2018 Dec;7(1)

Not: Bu yazı Medya Günlüğü’nde daha önce yayınlanmıştır.

Medya Günlüğü

Medya eleştirisine odaklanan, özel habere ve söyleşilere önem veren, dilediği konuda özgürce yazmak isteyenlere kapısı açık, kâr amacı taşımayan bir site.

Medya Günlüğü
Medya eleştirisine odaklanan, özel habere ve söyleşilere önem veren, dilediği konuda özgürce yazmak isteyenlere kapısı açık, kâr amacı taşımayan bir site.

İlginizi Çekebilir

4,757BeğenenlerBeğen
666TakipçilerTakip Et
11,281TakipçilerTakip Et

Popüler İçerikler