Fuad Safarov, Moskova
Rus uzmanlar, tarih boyunca sık sık karşıya gelen, son dönemde yeniden yakınlaşma sürecine giren Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin pragmatizm (yararcılık) ve gerçekçilik temelleri üzerinde geliştiğini söyledi.
Rusya Bilimler Akademisi Güvenlik Araştırmaları Merkezi akademisyeni, siyaset bilimci Konstantin Blohin, Moskovskaya Gazeta haber sitesine, Ankara ve Moskova’nın hem ekonomik hem de siyasi iş birliği açısından pek çok ortak noktası olduğunu belirtti. Blohin, “İngiltere Başbakanı Winston Churchill’in,’ İngiltere’nin dostu ya da düşmanı yoktur, sadece çıkarları vardır’ sözü Türk-Rus ilişkilerini de olabildiğince doğru bir şekilde yansıtıyor. İki ülke pragmatizm ve gerçekçilikte birleşiyor” dedi.
Bazen Rusya ve Türkiye’nin çıkarlarının örtüştüğünü belirten Blohin, kimi zamansa Suriye’de olduğu gibi çıkar çatışması yaşanabildiğini söyledi. Türkiye’nin Rusya için kolay bir ortak olmadığını savunan Blohin, bu nedenle gelecekte iki ülkenin çıkarlarının yeniden çatışabileceğini belirtirken, “Ancak şimdilik Rusya bir temas noktası bulabiliyor” dedi.
Siyasi uzman İvan Lizan ise, Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiyi müttefiklikten çok “yol arkadaşlığı” olarak tanımladı. Türkiye’nin Batı ile oldukça “travmatik” bir ilişkisinin bulunduğunu savunan Lizan, Ankara’nın, uzun süredir Avrupa Birliği’ne üyelik için “bekleme odasında” tutulduğunu hatırlattı. Mevcut koşullarda, Türkiye’nin Rusya-Avrupa ekonomik ilişkilerin bozulmasından azami ölçüde yararlanmaya çalıştığını iddia eden Lizan, “Örneğin, Türkiye lojistik akışını devraldı, Rus transit yolcular için bir merkez haline geldi” dedi.
Lizan ayrıca, ABD’nin bütün NATO üyelerine Moskova ile ilişkilerini kesmesi için baskı yapmaya devam etmesine rağmen Ankara’nın Washington’la açık bir tartışmaya girmekten kaçındığını söyledi. Washington’ın, Rus ödeme sistemi Mir’in Türkiye’de kullanımına engel olmak için yaptırım uygulama tehdidinde bulunmasını örnek gösteren Lizan şöyle devam etti:
“Sonuç olarak, bir dizi Türk şirketi Mir’den vazgeçti. Ancak Ankara Rus enerji kaynaklarına bağımlı olduğu için Rusya ile ticaretten vazgeçmeyecek. Bu nedenle, Türkiye’nin sorunu çözmek için birkaç seçeneği var: ABD’den ulusal para birimlerindeki ödemeleri gizlemek, büyük Türk şirketlerini ikincil yaptırımlardan korumak veya takas iş birliğine geçmek. Bu format sayesinde yaptırımların sonuçlarını atlamak mümkün.”
