Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin sürpriz bir açıklamayla, Avrupa’ya yönelik en büyük gaz aktarım merkezini (hub) Türkiye’de kurabileceklerini söyledi.
Putin, Avrupa ülkelerine gaz gönderilen Kuzey Akım 1 Boru Hattı’nın devre dışı kaldığını, bunun yerine Avrupa’ya Türkiye üzerinden gaz aktarabileceklerini, ancak bunun tüm tarafların istekli olması durumunda gündeme gelebileceğini de belirtti.
Enerji Bakanı Fatih Dönmez sürpriz öneri hakkında, “Türkiye, bu ve buna benzer birçok uluslararası projeyi zamanında tamamlamıştır. Teknik olarak mümkün. Bu tarz uluslararası projelerde teknik, ticari ve hukuki açıdan değerlendirme ve fizibilite çalışması yapılması lazım” dedi.
Putin’in “Türkiye gaz merkezi olabilir” sözlerini Twitter hesabından yorumlayan eski Botaş Genel Müdürü Gökhan Yardım, “Sanırım bir yanlış anlaşılma var. Putin’in hub yapma fikri ile bizim EPİAŞ üzerinde hub yapma fikrimiz farklı. O fiziki hub’tan bizler ticari hub’tan bahsediyoruz. Önce isterseniz Ruslar hub’tan ne anlıyor onu netleştirelim” dedi.
Uluslararası enerji uzmanı Mehmet Doğan’ın Twitter hesabındaki değerlendirmesi ise şöyle oldu:
“Rusya Federasyonu Başkanı V. Putin açıklamalarında Türkiye’nin hub olma konusunu, ‘AB isterse’ye bağlamış. Bu gözden kaçmamalı. Putin konuşmasının başında da ‘Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 konusunda top AB’de’ dedi de. Ancak AB top oynama derdinde değil.
Türkiye’nin hub olma mevzusu zaten bugünden yarına olacak bir iş değil. Yeni boru hatlarına ihtiyaç var. Onlar yapılana kadar başka bir yere zaten evrilir bu kriz. AB Rusya ile diyaloğu kesmiş, Rusya’nın ‘isterseniz şunu yapalım, top sizde, olmadı hadi bunu yapalım demesi’ bana göre uzun vadede AB pazarını kaybetmek istememesinden.
Zaten arada diyalog kurulabilse, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 tamir edilir, her ikisi de açılır, olay normale döner. Ancak bu o kadar kolay değil. Ben bu açıklamanın altını çok dolu bulmadım maalesef. Putin’in konuşmasını başarılı bulduğumu söylemem zor. Gazprom Başkanı A. Miller’in konuşması çok daha etkiliydi. Yine de her ikisinin de AB hakkında bu kadar konuşması bence gereksizdi. AB bile bu kadar düşünmüyor kendisini. Türkiye’den önce AB’nin gaz alım isteğine bağlı bu durum. Putin Avrupa’ya gazsız yaşamayı öğreterek, uzun vadede Rusya’nın ayağına sıkmış olacak.”
Kommersant’ın yorumu
Moskova’da yayınlanan Kommersant gazetesi Putin’in önerisini, “Rusya AB’yi gazını almaya zorlamak için yollar arıyor” diye yorumladı. Gazete, “Ancak Avrupalı tüketiciler bu öneriye ilgi göstermeyebilir. Ayrıca, bu planın gerçekleşebilmesi için yeni yatırımlar gerekiyor” diye yazdı.
