Pazar, 11 May 2025
  • My Feed
  • My Interests
  • My Saves
  • History
  • Blog
Subscribe
Medya Günlüğü
  • Ana Sayfa
  • Yazarlar
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • 🔥
  • MG Özel
  • Günlük
  • Serbest Kürsü
  • Köşe Yazıları
  • Beyaz Önlük
  • Mentor
Font ResizerAa
Medya GünlüğüMedya Günlüğü
  • MG Özel
  • Günlük
  • Serbest Kürsü
  • Köşe Yazıları
  • Beyaz Önlük
  • Mentor
Ara
  • Anasayfa
  • Yazarlar
  • Hakkımızda
  • İletişim
Bizi takip edin
© 2025 Medya Günlüğü. Her Hakkı Saklıdır.
Webmaster : Turan Mustak.
Günlük

Medyadaki ‘yalan avcıları’

Medya Günlüğü
Son güncelleme: 25 Ocak 2023 00:00
Medya Günlüğü
Paylaş
Paylaş

Ne kadar kızsak da, eleştirsek de, çoğumuz medyada ve özellikle sosyal medyada karşılaştığı haberi, bilgiyi genellikle hemen ‘doğru’ kabul etme eğilimindeyiz.

Doğruluğu kuşku götürdüğü çok açık olan bir bilgi dışında okuduğumuz ya da izlediğimizi ‘gerçek’ olarak kaydediyor, hatta savunuyoruz.

Özellikle sosyal medyada karşımıza çıkan bir fotoğrafı ya da falanca ülkeyle ilgili bir haberi ilginç buluyorsak sorgulamadan paylaşıyor ve yanlışın yayılmasına yardım ediyoruz.

Politikacıların, ünlülerin, dikkat çekmek isteyen kişilerin toplumdaki bu eğilimi kullanarak gerçeği istedikleri gibi eğip büktükleri sır değil.

Bu kişilerin açıklamaları, söyledikleri geniş kitlelere ulaşabiliyor, böylece yalan ya da yanlış bilgi kısa sürede yayılıyor. O bilginin gerçek olmadığını fark edenler ise seslerini duyuramıyor ve itirazları boşlukta kayboluyor.

Ama bir süredir internette yanlış bilgiyle mücadele etmeye çalışan siteler, hesaplar var.

Örneğin, dogrulukpayi.com, teyit.org, malumatfurus.org, yalansavar.org, dogrula.org bunlardan bazıları.

Bunlardan dogrulukpayi.com politikacıların demeçlerinin doğruluğunu ölçmek amacını taşıyor.

malumatfurus.org kendini “Köşe yazarlarını yanlışlama girişimi” olarak tanımlıyor.

’Haber İhbar Hattı’ da bulunan dogrula.org’un yanlışlığını ortaya çıkardığı yalan habere bir örnek:

“İhbar olarak dogrula.org’a gelen bir haberde, videonun Çin’in Wuhan kentinde kurulan canlı hayvan pazarını gösterdiği iddia edildi. Türk bir YouTube kullanıcısı tarafından paylaşılan söz konusu video yaklaşık 500 bin görüntüleme ve binlerce yorum aldı. Ancak iddia doğru değildir. Video, Endonezya’nın Sulawesi adasında kurulan Langowan adlı bir pazarı gösteriyor.”

Kendini ‘gönüllü bir platform’ olarak tanımlayan yalansavar.org da amacını, “Sağlıklı bir toplum için elzem olan eleştirel düşünce alışkanlığını yaymaya katkıda bulunmak ve muhtelif asılsız iddiaları irdelemek” diye anlatıyor.

teyit.org ise amacını şöyle özetliyor:

“Yaygın bilinen yanlışlardan, sosyal medyanın gündemine oturan şüpheli bilgilere, medyanın gündeme getirdiği iddialardan, şehir efsanelerine birçok alanda doğrulama yaparak internet kullanıcılarının doğru bilgiye ulaşmasını sağlamak için çalışıyor. teyit.org böylece birincil haber kaynağı olarak interneti kullanan yurttaşların ve sivil toplum örgütlerinin çevrimiçi platformlarda hangi bilginin doğru, hangisinin yanlış olduğunu öğrenmesini sağlıyor. teyit.org eleştirel düşünme alışkanlığını kazandırmayı ve yeni medya okuryazarlığını artırmayı amaçlıyor.”

Sitenin gerçek olmadığını ortaya çıkardığı bazı iddialar da şöyle:

– Sosyal medyada yaygınlaşan fotoğrafın Covid-19 nedeniyle yaşamını yitiren Seyfi Al Cherkesi’nin, ölmeden önce oğlunu son görüşünü gösterdiği iddia edildi. Ancak iddia doğru değil.

– Senarist Birol Güven tarafından 3 Nisan 2020’de Twitter’dan paylaşılan bir videonun, Bodrum Yalıçiftlik’teki yaban domuzlarını gösterdiği iddia edildi. Ancak iddia doğru değil.

– Sosyal medyada paylaşılan bir videonun salgın sebebiyle evlerinden çıkamayan Diyarbakırlıların balkondan söyledikleri şarkıyı gösterdiği iddia edildi. Ancak video 13 Mart’ta İtalya’da çekilmiş.

– Sosyal medyada paylaşılan bir videonun, salgın sırasında Hong Kong’daki protestocuların yıktıkları 5G direklerini gösterdiği iddia edildi. Ancak görüntüler 2019 yazında çekilmiş.

– Sırbistan’da bir kişinin sokağa çıkma yasağını delmek için ağaç kılığında dışarı çıktığı iddia edildi. Ancak görüntüler 2016 yılında ABD’de çekilmiş.

– İsviçre’de bir kilisede koronavirüse karşı ezan okunduğu iddia edildi. Fakat video 2017 yılından.

– Kasım 2019’da Çin’in Wuhan kentinde görülen yeni koronavirüsün ortaya çıkışının, 5G teknolojisinin hayata geçişiyle bağlantılı olduğu iddia edildi. Ancak iddia bir komplo teorisine dayanıyor.

– Sosyal medyada paylaşılan ve WhatsApp’ta dolaşan bir haritanın Covid-19’un Türkiye’deki kentlere dağılımını gösterdiği iddia edildi. Ancak paylaşılan haritada kent bazında sunulan vaka ve ölüm sayıları gerçeği yansıtmıyor.

Kısacası, doğrulanmamış bilgi ve yalan haber bombardımanına tutulduğumuz bu çağda “yalansavar” ya da “yalan avcıları” diyebileceğimiz haber doğrulama platformları önemli bir görev üstleniyor.

Kaynaklar:

https://www.dogrulukpayi.com/

http://www.dogrula.org/

https://teyit.org/

https://www.malumatfurus.org/

https://yalansavar.org/

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/630656

EtiketlendiMedya
Bu yazıyı paylaşın
Facebook Email Bağlantıyı Kopyala Print
Önceki Makale İnsanın içindeki zindan
Sonraki Makale Ama zaten işi soru sormak

Medya Günlüğü
bağımsız medya eleştiri ve fikir sitesi!

Medya Günlüğü, Türkiye'nin gündemini dakika dakika izleyen bir haber sitesinden çok medya eleştirisine ve fikir yazılarına öncelik veren bir sitedir.
Medya Günlüğü, bağımsızlığını göstermek amacıyla reklam almama kararını kuruluşundan bu yana ödünsüz uyguluyor.
FacebookBeğen
XTakip et
InstagramTakip et
BlueskyTakip et

Bunları da beğenebilirsiniz...

*Günlük

Barış yolu İstanbul’dan geçiyor…

Medya Günlüğü
11 Mayıs 2025
GünlükManşet

Avrupa güvenliği ve Türkiye

Medya Günlüğü
11 Mayıs 2025
Günlük

Kızıl Meydan’daki tören

Medya Günlüğü
11 Mayıs 2025
Günlük

Gazetelerin köşe yazıları

Medya Günlüğü
11 Mayıs 2025
Medya Günlüğü
Facebook X-twitter Instagram Cloud

Hakkımızda

Medya Günlüğü: Medya eleştirisine odaklanan, özel habere ve söyleşilere önem veren, medyanın ve gazetecilerin sorunlarını ve geleceğini tartışmak isteyenlere kapısı açık, kâr amacı taşımayan bir site.

Kategoriler
  • MG Özel
  • Günlük
  • Köşe Yazıları
  • Serbest Kürsü
  • Beyaz Önlük
Gerekli Linkler
  • İletişim
  • Hakkımızda
  • Telif Hakkı
  • Gizlilik Sözleşmesi

© 2025 Medya Günlüğü.
Her Hakkı Saklıdır.
Webmaster : Turan Mustak

Welcome Back!

Sign in to your account

Username or Email Address
Password

Lost your password?