2005 yılındayız. Siz ve yakın arkadaşlarınız unutulmaz bir anınızı videoya çekiyorsunuz ve özel anın kaydını orada olmayan arkadaşlarınızla da paylaşmak istiyorsunuz.
Ancak o günlerde video kaydını paylaşabileceğiniz uygun bir platform bulunmuyor. Sosyal medya platformları henüz yaygınlaşmamış, video paylaşımıysa genellikle karmaşık ve kısıtlı. İşte tam bu noktada üç girişimci dünyanın dört bir yanındaki insanların videolarını kolayca paylaşabilmesi için harika bir çözüm sunuyor: YouTube. Günümüzde birçok insanın hayatının bir parçası hâline gelen YouTube’un icat hikâyesine birlikte göz atmaya ne dersiniz?
YouTube, kullanıcıların kendi videolarını yükleyebildiği, video formatındaki içerikleri izleyebildiği, beğenebildiği ve yorum yapabildiği bir video paylaşım platformudur. Geniş bir içerik yelpazesi sunarak eğitimden eğlenceye, müzikten oyunlara farklı alanlarda milyonlarca içerik üretici ve izleyiciyi bir araya getiren YouTube günümüzde küresel bir dijital platform hâline geldi. Başarıya ulaşan her icatta olduğu gibi başlangıçta YouTube’un da geniş bir kesim tarafından ilgi görmesini sağlayan ve onu farklı kılan birtakım özellikleri vardı.
YouTube ortaya çıkmadan önce birtakım video paylaşma platformları vardı ancak bu platformlarda videoyu paylaşmak için çok sayıda form doldurmak ve onay sürecini beklemek gerekiyordu. Sınırlı depolama alanlarına sahip olmaları nedeniyle kısıtlı sayıda ve uzunlukta video paylaşılabiliyordu. Videolar platforma oldukça yavaş yükleniyor ve kesintili şekilde izlenebiliyordu. İşte bu yüzden insanlar internette büyük ölçüde metin ve resim odaklı paylaşımlar yapıyordu. Ta ki YouTube kurulana kadar…
YouTube, 2005 yılında Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim tarafından kuruldu.
Bu üç girişimci, internet üzerinde video paylaşmanın daha kolay ve erişilebilir bir yolu olması gerektiğine inanıyorlardı. YouTube, kullanıcıların kendi hikayelerini video hâline getirerek kolayca paylaşmalarını mümkün kıldı. Yukarıda bahsettiğimiz eksikleri bir bir gideren YouTube’un popülerliği hızla arttı ve insanlar kendi videolarını paylaşmak için platformu benimsemeye başladı.
YouTube’un ilk videosu kurucularından biri olan Jawed Karim tarafından 24 Nisan 2005 tarihinde platforma yüklenen “Me At Zoo (Hayvanat Bahçesinde Ben)” adlı videodur. O tarihten bu yana yaklaşık 300 milyon kez görüntülenen video:
YouTube, Mayıs 2005’te beta sürümüyle açıldıktan kısa bir süre sonra günde yaklaşık 30.000 görüntülenme sayısına ulaştı. 15 Aralık 2005’te resmî olarak kurulduğunda ise platformdaki videolar her gün 2 milyondan fazla kez görüntüleniyordu. Ocak 2006 itibarıyla bu sayı 25 milyonun üzerine çıktı. Sitede bulunan videoların sayısı Mart 2006’da 25 milyonu aştı ve platforma her gün 20.000’den fazla yeni video yükleniyordu. 2006 yazında kullanıcılar YouTube’a günde 100 milyondan fazla video yükler hâle gelmişti.
YouTube’un yükselişi Google’ın da dikkatini çekti. Google, YouTube’dan önce bir video paylaşım platformunu hizmete sunmuş ancak yeterli ilgiyi görmemişti. Yeni video paylaşım platformunun potansiyelinin farkına varan Google, Kasım 2006’da YouTube’u tam 1,65 milyar dolara satın aldı. Google tarafından satın alınmasının ardından YouTube daha büyük bir altyapıya ve kaynağa erişim sağladı. Google’ın teknoloji ve mühendislik uzmanlığı, YouTube’u daha güçlü bir platform hâline getirdi.
YouTube’un popülerliği, 2007 yılında mobil cihazlara geçişiyle daha da arttı. Akıllı telefonların ve tabletlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, insanlar artık her yerde video izleyebiliyorlardı. Kullanıcı dostu mobil uygulaması sayesinde YouTube video içeriklerine erişimi daha da kolaylaştırdı ve kullanıcı tabanını genişletti.
2010’lu yıllara gelindiğinde, YouTube artık sadece bireysel kullanıcıların değil, aynı zamanda profesyonel içerik üreticilerinin de tercih ettiği bir platform hâline dönüştü. Şirket, “YouTube İş Ortağı Program”ı aracılığıyla içerik üreticilerine reklam geliri elde etme fırsatı sundu. Bu, birçok kişinin YouTube’u tam zamanlı bir iş olarak benimsemesini sağladı.
YouTube sadece içerik üreticileri ve izleyicileri değil, aynı zamanda reklam verenleri de etkiledi. Platform, reklam verenlere geniş bir kitleye ulaşma imkânı sağladığı için büyük markaların dikkatini çekti. Reklam gelirleri, YouTube’un sürdürülebilir bir iş modeli olmasına katkı sağladı ve şirketi daha da büyüttü.
Günümüzde, YouTube dünya çapında milyarlarca aktif kullanıcıya sahip ve her gün platforma milyonlarca saatlik video içeriği yükleniyor. Yapay zekâ destekli öneri sistemleri, kullanıcılara ilgi alanlarına uygun içerikleri önererek video izleme deneyimini daha da kişiselleştirebiliyor. Ayrıca canlı yayınlar, 360 derece videolar ve sanal gerçeklik gibi teknolojik yenilikler, YouTube’u sürekli olarak güncel ve ilgi çekici kılıyor.
Başlangıçta basit bir video paylaşım platformu olarak kurulan YouTube, zamanla dünya çapında bir fenomene dönüştü. Kullanıcıların hikâyelerini paylaşmalarını sağlamak amacıyla yola çıkan bu platform, günümüzde milyonlarca insanın günlük yaşamının bir parçası hâline geldi. Öyle ki YouTube, şu an dünya genelinde Google’dan sonra en çok tıklanan web sitesi konumunda bulunuyor. YouTube’a yakın gelecekte hem masaüstü hem de mobil cihazlarda oynanabilecek oyunların yer alacağı yeni bir “Playables” bölümünün de eklenmesi planlanıyor.
(Mehmet Sığırcı, bilimgenc.tubitak.gov.tr)
