Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Çinli mevkidaşı Wang Yi’nin davetlisi olarak 3-5 Haziran 2024 tarihleri arasında Çin’i ziyaret etti.
Üç gün süren ziyareti sırasında Çinli yetkililerle üst düzey görüşmelerde bulunan Fidan, iki ülke arasındaki ikili bağların ve iş birliğinin güçlendirilmesine yönelik çeşitli etkinliklere katıldı.
Ziyaretten önemli noktalar:
1- Küresel tedarik zinciri ve ekonomik iş birliği
Fidan, küresel tedarik zincirinin korunmasında hem Türkiye‘nin hem de Çin’in oynadığı önemli rolü vurguladı. Çin’in dünyanın ikinci büyük ekonomisi olduğunu ve Türkiye‘nin güçlü üretim kapasitesi, genç ve dinamik nüfusu, gelişmiş altyapısı, siyasi istikrarı ve lojistik yeteneklerine dikkat çekti.
2- Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridor Girişimi
Fidan, Türkiye‘yi Kafkaslar, Hazar Denizi ve Orta Asya üzerinden Çin’e bağlayan bir ticaret yolu olan Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridor Girişimi’ni ele aldı. Bu rota, Avrupa ile Asya arasındaki deniz yolundan yaklaşık 2.000 kilometre daha kısa olup seyahat süresini 15 gün kısaltmaktadır. İş birliğini geliştirmek ve jeopolitik risklerin etkisini azaltmak için bu girişimi Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi ile uyumlu hale getirmenin öneminin altını çizdi.
3- BRICS toplantısı
Fidan, Türkiye‘nin yeni iş birliği fırsatlarını keşfetmesi kapsamında Rusya’da Çin liderliğinde yapılacak BRICS toplantısına katılacağını duyurdu. Ankara’nın Asya ve Afrika‘da işbirliğine ve çok taraflılığa verdiği desteği ifade ederek, ülkenin Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği anlaşmasını ve yeni ortaklıklar arayışını vurguladı.
4- İkili ticaret ve yatırımlar
Fidan, Türkiye ile Çin arasındaki ticaret dengesizliğini kabul etti; Çin, Asya‘nın en büyük, dünyanın ise üçüncü büyük ticaret ortağıydı. İkili ticareti dengelemek ve ticari ilişkilerin sürdürülebilirliğini sağlamak için yeni alanlar keşfetmenin önemine değindi. Türkiye, yabancı şirketler için yatırım dostu bir ortam sağlıyor; Fidan, Çin’in doğrudan yatırımlarının ekonomik ilişkilerdeki hayati rolünü vurguladı.
5- Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi (BRI)
Fidan, Türkiye‘nin iki ülke arasındaki ekonomik iş birliğini artıracak ve stratejik uyumu güçlendirecek BRI’ya katılma potansiyelini tartıştı. Ankara’nın, uluslararası sahnede “güç siyasetini” dengelemek ve iş birliği için ek fırsatlar sağlayacak olan BRICS bloğuna üye olma arzusunu dile getirdi.
Genel olarak Fidan’ın ziyareti, Türkiye ile Çin arasındaki ekonomik bağları güçlendirmeyi, stratejik iş birliğini geliştirmeyi ve karşılıklı anlayışı geliştirmeyi amaçladı.
Ziyaretin Çin tarafında, Çin, güçlü üretim kapasitesi, genç ve dinamik nüfusu, gelişmiş altyapısı, siyasi istikrarı ve lojistik yetenekleri göz önüne alındığında, Türkiye‘nin küresel tedarik zincirinin korunmasındaki önemli rolünü kabul etti.
Trans-Hazar Doğu-Batı Orta Koridor Girişimi ile ilgili Çin, iş birliğini geliştirmek ve jeopolitik risklerin etkisini azaltmak için bu girişimi Kuşak ve Yol Girişimi ile uyumlu hale getirmekle ilgilendiğini ifade etti.
Hakan Fidan’ın BRICS ile ilgili düşüncelerini ifade etmesi karşısında Çin, yeni işbirliği fırsatlarını keşfetme fırsatı olarak Türkiye‘nin Rusya’da yapılacak BRICS toplantısına katılımını memnuniyetle karşıladıklarını ifade ettiler.
Çin, Fidan’a Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Urumçi ve Kaşgar şehirlerini ziyaret etme izni vererek 2012’den bu yana bölgeye yapılan ilk üst düzey Türk ziyareti oldu. Bu ziyaret bir mesaj olarak görüldü. Batılı başkentlere Sincan’ın yabancı ziyaretlere açık olduğunu bildirdi.
(Fatih Beyaz, tasam.org)
Makalenin devamını okumak için tıklayın
Fotoğraf: Dışişleri Bakanlığı
