Hakkında en çok efsane üretilen yazarlardan biri de Fyodor Dostoyevski. Peki bunların hepsi gerçekten efsane mi? İçlerinde doğruluk payı olan söylenceler de var mı? İşte Russia Beyond’un derlemesiyle kimisi doğru, kimisi yanlış 8 söylence:
1. İdama mahkum oldu, fakat infaza dakikalar kala affedildi. Doğru. Gizli Petraşevski Grubu’nun üyesi olmak suçlamasıyla tutuklanan Dostoyevski, gerçekten de idama mahkum edildi ve infaz edilmek üzere bir meydana çıkarıldı. Altıncı sırada ölümü beklerken infazın genç muhalifleri korkutmak için düzenlenen bir mizansen olduğu anlaşıldı.
2. Yahudilerden nefret ederdi. Yanlış. Dostoyevski’nin Rusya’daki Yahudi toplumuna karşı hoşgörülü ifadeler kullanmadığı gerçek. Ancak Dostoyevski’nin Polonyalılara, Fransızlara, Almanlara ve Türklere de pek şefkat beslediği söylenemez. Her şeye rağmen “Yahudi Sorunu” sorunu başlıklı yazısında Yahudi halkının Çarlık Rusyası’nda mahrum kaldığı hakların kendilerine verilmesi gerektiğini savunmuştur.
3. Cinsel saplantıları vardı ve genelevlerin müdavimiydi. Doğru. St. Petersburg’daki bütün genelevlerin yolunu bilen Dostoyevski, bizzat kardeşine yazdığı mektuplarında bu durumdan yakınmıştır.
4. Sübyancıydı. Yanlış. Yazarın ölümünden sonra yayılan bu söylenti dönemin edebiyat eleştirmenlerinden Strahov’un Tolstoy’a yazdığı bir mektuba dayanır. Ancak Dostoyevski’nin çocukları baştan çıkardığına dair herhangi bir kanıt ya da tanıklık gösterilememiştir. Tarihçilerin düşüncesi, Dostoyevski’nin ölümünden sonra günlüklerini gören Strahov’un kendisinin nahoş sözlerle anıldığını görmesi üzerine böyle bir söylenti çıkardığı yönündedir.
5. Edebiyat çevrelerinde zorbalığa maruz kalmıştır. Doğru. Kulağa tuhaf gelse de bir dönem Dostoyevski, pek çok meslektaşına göre “ucuz romanlar yazan ama kendini dahi gibi gören” biriydi.
6. Ölüm döşeğindeki karısını terk edip metresiyle yurt dışına çıktı. Yanlış. Dostoyevski’nin ilk karısı Mariya verem hastasıydı. Dostoyevski’nin 1862’de ilk yurt dışı seyahatine yanında Mariya olmadan çıktığı doğru. Ancak karısının tedavi için yaptığı doktor ve sanatoryum ziyaretlerinde Dostoyevski yanında olmuş, iyi bakılması için çaba harcamış ve ölüm döşeğinde de yanından ayrılmamıştır.
7. Her zaman yoksuldu. Doğru. Geçinmesine yetecek kadar para kazanmasına rağmen kumar alışkanlığı yüzünden Dostoyevski mütemadiyen parasızlıkla mücadele etmiştir.
8. Bir romanını 26 günde yazmıştır. Doğru. İmzaladığı kitap anlaşmasının bağlayıcı koşulları nedeniyle Dostoyevski Kumarbaz romanını, teslim tarihinden üç gün önce tamamlamıştır. 25 günde yazdığı bu romanı stenoya geçirmesi için tuttuğu Anna Snitkina ise yazarın ikinci karısı olacaktır.
(TürkRus.Com)
Not: Bu yazı Medya Günlüğü’nde daha önce yayınlanmıştır.
