Hazal Yalın
Aşağıda, Roskosmos Genel Müdürü Dmitriy Rogozin’in (fotoğrafta) çok takipçili bir telegram sitesine yazdığı makaleyi eksiksize yakın şekilde çeviriyorum. Rogozin bu kısa ama çok dikkat çekici yazısında yapısal bir çatışmayı haber veriyor.
Rogozin, kişisel dostluğu ve fikirdaşlığı olan (Avrasya Ekonomi Komisyonu (Avrasya Ekonomik Birliği’nin yürütme organı) Entegrasyon ve Makro Ekonomi Dairesi Başkanı) Sergey Glazyev ve Oleg Tsaryov’un ekonomide küçük burjuvazinin önünü açan ancak başta mali sektör olmak üzere mutlak bir devlet denetimi öngören görüşlerini neredeyse eksiksiz paylaştığını göstermesinden başka, acil tedbirler konusunda Komünist Partisi’nin 20 maddelik program önerisine de yaklaşıyor. RFKP’nin “Rusya’yı dönüştürmek için 20 ertelenemez tedbir” başlığı altında formüle ettiği programın ilk ve temel maddesi kilit sektörleri ve bankacılık sistemini millileştirmek, ikinci maddesi planlı ekonomiye geçmekti.
Rogozin’in Batı ile barışı geçici, çatışmayı ise süreklilik sayan geleneksel görüşü Rusya’nın dünya kapitalist sisteminden hâlihazırda çıkartılmış olduğunu ve ölüm kalım mücadelesinin tekrar başladığını vurguluyor. Burada en önemli nokta, bana göre, Rusya’daki mali blok (Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı) ile bir kapışmaya hazırlandığını gösteriyor olması. Rogozin, sanayiye ucuz kredi isterken, Merkez Bankası’nın dogmatik neoliberal monetarizmini eleştiriyor. Bu, Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri “Bay Siloviki” Patruşev’in, 27 Nisan’da doların ve avronun saltanatını yıkmaya yönelik sınırlı bir altın standardına geçiş çağrısıyla da örtüşüyor. Patruşev orada, rublenin döviz ve altına sabitleneceği bir mali sistem kurmak için çalışıldığını söylemişti ve çok geçmeden bu konuda iktidar çatışması olduğu da açıkça ortaya çıkmıştı. Önce Kremlin sözcüsü Peskov, bunun henüz tartışma aşamasında olduğunu söyleyerek tashih getirmişti. Oysa Patruşev, tartışması sonuçlandırılmış ve üzerinde çalışılmaya başlanmış bir şey olduğunu söylüyordu. Ama bu tashih de yetmemiş ve Merkez Bankası Başkanı Nabiullina, 29 Nisan’da Patruşev’i neredeyse yalanlamış, Merkez Bankası’nda bu konunun görüşülmediğini söyledi.
O zaman şu yorumu yapmıştım:
“Siloviki ve finans bloku arasında ‘el mi yaman bey mi yaman?’ noktasına varılıyor mu, kestirmek hâlâ güç… Belki de dogmatik para, pragmatist silaha ilk defa ‘haddini bil’ diyor.”
Sadece bir devlet konsorsiyumunun bürokrat yöneticisi değil, Jirinovski’den sonra LDP’nin başına adı geçecek kadar önemli bir siyasi figür olan Rogozin’in aşağıdaki sözlerini, para ve silah arasındaki bu kavgada yeni bir adım olarak görmek gerek. Kavgada Kremlin’in yeri ise hâlâ belirsiz; ama Putin’in 3 Mayıs kararnamesini, doğal gaza ruble ödemesini dayatan 31 Mart kararnamesinden bile çok daha önemli, sistem içi yapısal bir dönüşüm girişimi olarak kabul etmek mümkün. Bu girişime mali blok ne kadar taş koyacak, henüz bilmiyoruz. Bu konuda yazacağım.
… Hayat bir daha hiç önceki gibi olmayacak. Öncenin, düşmanla kapışmada şanslı bir soluklanma olduğunu kabul edin. Bütün NATO, muazzam iktisadi ve askeri teknolojisiyle bütün Batı, olanca gücüyle bize karşı bir savaş yürütüyor. Ukrayna onların gözünde Rusya’yı yok etmek, yurdumuzdaki Rus ve diğer halkları öldürmek için harcanabilir bir malzeme. Bu, çocuklarımız ve torunlarımız için devasa bir tehdit; onları düşünün, bu iş sizin ailenize dokunmayacakmış gibi yapmayın.
Bu savaşı sonuna kadar gitmeye hazır olan kazanacak. Zafer için bütün güçlerin, üretici ve manevi güçlerin azami şekilde yoğunlaşması zaruri. Temel slogan: Her şey cephe için, her şey zafer için. Tam da bu yüzden ülke ekonomisinin silahlı kuvvetlerimize yardım istikametinde seferber edilmesi zaruri.
… Yerli sanayide iki çok önemli görevimiz var: 1) silahlı kuvvetlerin cephaneliklerini yüksek hassasiyette vurucu ve istihbari komplekslerle, muhabere ve mühimmat vasıtalarıyla hızla tamamlamak. Ordu hiçbir şeyin eksikliğini duymamalı. 2) Batı’nın yaptırım altındaki mamullerinin hızla ikame edilmesini sağlamak. …
Bu görevlerin yerine getirilmesinin en önemli şartlarından biri, sanayinin ucuz mali kaynaklara erişimidir. … Şimdi, dedelerimizin ekonomiyi askeri bir zemine kaydırır ve cepheye zaruri olan her şeyi temin ederken davrandıkları amansızlık, disiplin ve kararlılıkla davranmak gerek…
Hazal Yalın. Çoğunluğu klasik Rus edebiyatından 50’den fazla çevirisi var. “1945. SSCB-Türkiye İlişkileri” ve “Rusya: Çöküş, Yükseliş ve Dinamikler”in yazarı. Aralarında Tolstoy, Dostoyevski, Saltıkov-Şçedrin, Gogol, Turgenyev, Puşkin, Zamyatin, Kuprin, Gonçarov, Leskov, Grin, Zoşçenko, Strugatski Kardeşler gibi yazarların bulunduğu çeviriler, Kırmızı Kedi, Kitap, İthaki, Helikopter, Remzi gibi yayınevlerinde yayınlanıyor. Güncel makaleleri genellikle Yakın Doğu Haber’de (ydh.com.tr) yayınlanıyor. @Hazal_Yalin
