Detoks kavramını sanırım duymayanımız yoktur. Belli aralıklarla bedeni toksinlerden, fazlalıklardan arındırmak adına bilinçli veya bilinçsiz uygulanabilmektedir.
Yogada arınmaya yönelik eyleme “Kriya” denilmektedir.
Dışarıdan bir uygulama olarak “Kriya”, eylem yoluyla bedenin içinin temizlenmesini ifade etmektedir. Nefes almada yaşanan bir zorluğu daha iyi bir hâle ulaştırmak için nefes tekniği “Pranayama” uygulamak bir arınma eylemidir veya tıkalı olduğu durumunda burun içi temizliği için tuzlu-ılık su ile burun yıkama da bir arınma tekniğidir.
Retoks kavramı ise bedende toksin alımını minimuma indiren ve bedenin kendi detoks becerisine destek veren bir yaşam disiplinidir. Yeni duymaya başladığımız bir kavram olsa da kadim yoga öğretilerinde “bilinçli yoksun kalma” ilkesi olarak anlatılmaktadır.
Yoganın sekiz bileşeninden biri olan, kendimize yönelik tutumlara olan yaklaşımımızla ile ilgili disiplin kurallarını içeren “Niyama” lardan üçüncüsü, bilinçli yoksun kalarak arınma “Tapas” ilkesidir.
“Tapas” ilkesi yukarıda ifade edilen arınma tekniklerinin “kriya” çok ötesinde bir disiplin anlayışını sunmaktadır. Tıpkı retoks kavramının detoks kavramından daha bilinçli bir anlayış sunmaya çalışması gibi.
Sigara, alkol, kötü beslenme, olumsuz zihinsel yaklaşımlar, düzensiz ve yetersiz uyku, kısacası bedenin işleyişini zora sokacak fiziksel ve zihinsel her türlü eylemi tercih ederek aslında bedeni rahatlama yollarını araştırıyoruz. Ancak bu kısa süreli çözümler durumu daha ızdıraplı bir hale getirebilmektedir. Bu ızdırap veren döngüyü kırabilmek için ise sırf bir müddet rahatlamak adına, 21 gün perhiz yapmak gibi eylemler hem bedensel hem de ruhsal sorunların aşılmasına yardımcı olamayabilir.
Bireye bu anlayışın ötesinde bedene toksin alımını azaltacak bir disiplin anlayışı gerekmektedir. Böylece “Tapas” ızdıraba yol açmaz. Bilinçli yoksun kalarak arınma ilkesi “Tapas” yaşamda daha dengeli ve iyi kurgulanmış bütünsel bir anlayış sunar. Bu çaba çok önemlidir.
Örneğin, ne yediğimize dikkat etmek, ihtiyaçlarımızı iyi anlayıp buna göre davranmaktır. Bedenin kendi detoks sürecine yardımcı olmak için masaj yaptırmak, saunaya gitmektir. Nefesin her daim farkında olmaktır. Gereksiz kilo fazlalığına sahip olmamaktır. Beden duruşuna, düşüncelere, kelimelere, davranışlara dikkat etmektir.
“Tapas” ilkesi, bedende çöp oluşturduktan sonra boşaltmaya çalışmak değil, çöpün oluşmasını önlenmesine vurgu yapar. Bu da bedenin her gün biriktirmeden iyi çalışması demektir.
Şimdi elimizdeki üçüncü dilim baklavayı bırakabiliriz!..
Namaste…
