Mentor
Çok uzun zamandır siyasi bir yazı yazmadım; baştan söyleyeyim ben taraf değilim bağımsız bir uzman olarak değerlendirme yapıyorum.
Önümüzde seçim var, iktidar gerek ülke içindeki ekonomi politika tercihleri, gerekse dünyadaki gelişmeler nedeniyle oluşan ekonomik şartlar sonucu oy kaybediyor. Ama görünen o ki uzman ekonomik çevreler tarafından pek beğenilmeyen-bence haklılar- politikalar seçmen üzerinde etkili olmuşa benziyor. Çünkü olası bir parasal sıkılaştırma ciddi anlamda işsizlik anlamına gelirdi ki iktidar için seçimi kaybetmek kaçınılmaz olurdu. Görülen o ki iktidar izlediği politikalar ile alım gücünü koruyamasa bile dar gelirlilerin işlerini korumasını sağlayabiliyor. Ekonomik olarak doğru olmayabilir ama siyasi olarak doğru ki iktidarın oy kaybı yavaşlamış görünüyor; olası bir çalışanlara tarihi zam ve baskın seçim tüm sonuçları değiştirebilir.
Sanırım çok uzun süre sonra milliyetçi-muhafazakar oy bloku ilk defa muhafazakar ve milliyetçi diye ayrıldı. Daha önce MSP, MHP vs. vardı denilebilir ama o oylar daha radikal kesimi temsil ediyordu, asıl milliyetçi muhafazakar oylar ANAP, DYP vs. gibi merkez sağ partilerde birleşip iktidarı belirliyordu. Yaklaşık % 30 civarı sol oy da CHP tarafından performansa göre alıyordu. CHP’nin klasik seçmeni kentler, Aleviler ve Kürtlerdi ama artık bu tablo tamamen değişti.
Her şeyden önce özellikle göç politikaları ve Türk kimliğini ümmet kimliğinin arkasına koyan uygulamalar nedeni ile milliyetçi oylar ile muhafazakar oylar ayrıştı. Ben burada yükselen oy blokunun milliyetçiler olduğunu düşünüyorum çünkü köyden kente göçün etkisi ile muhafazakarlık şehirlerde daha kolay çözülüyor. Tabii tarihsel olarak Türk kimliği dindar kimliğin önünde yer alıyor. Ayrıca milliyetçi kesimde Atatürk tartışılmaz bir lider ve bu aksi yönde uygulamalar milliyetçileri itiyor.
Artık klasik CHP seçmeni de kalmadı çünkü Aleviler ve Kürtler artık çoğunlukla HDP’ye oy veriyor, kentler 1980 sonrası sol kimliğinden merkez sağ kimliğe evrildi; kuşaklar geçtikçe kemik CHP seçmeni tükeniyor şimdi sadece anti-AKP seçmeni CHP’ye oy veriyor.
Görünen o ki şimdiki seçmen kitlesi milliyetçi, muhafazakar ve Kürt oylarından oluşuyor, üçlü bir yapı var. Diğer kesim ihmal edilebilir çünkü sonucu belirlemiyor. Milliyetçi muhafazakar oyları konsolide eden veya Kürt oyları ile milliyetçi oyları konsolide eden seçimi kazanacak görünüyor.
İktidar için bu kolay, geçmişte de yaptı, eğer muhalefet Kürt oylara yönelirse milliyetçi oylara, milliyetçi oylara yönelirse Kürt oylara yöneliyor çünkü muhafazakar oylar artık AKP’de konsolide oluyor. Muhalefetin işi biraz daha zor çünkü seçimi kazanmak için tek çaresi milliyetçi oylarla Kürt oylarını yan yana getirmek. Muhafazakar oylar Kürtlerle veya muhafazakar oylar milliyetçi oylarla kolayca yan yana geliyor ama Kürt oyları ile milliyetçi oyları yan yana getirmek aşırı zor.
O yüzden iktidar muhalefeti aday açıklaması konusunda zorluyor çünkü kim olursa olsun iki zayıf karından birine saldırma şansı var.
Ama muhalefet de ısrarla açıklamıyor çünkü adayın bu şekilde yıpratılmasına engel olmak istiyor. Bence Kemal Kılıçdaroğlu adaylığı tamamen şaşırtmaca çünkü bu denklemde milliyetçi muhafazakar oyları iktidarda konsolide etme riskini taşıyan tek aday KK.
Bence muhalefet bu tür olaylarla gündemi değiştirip sürpriz aday açıklayacak ama KK olacağını sanmıyorum. Yine de illa 2 liderden birisi olacaksa Meral Akşener olmalı çünkü onun oyları çok daha hızlı artıyor CHP yatay gidiyor.
Elbette bu varsayım geniş dar gelirli kitlelerin seçimden önce mutlu olacağı politikalara bağlı, yoksa iktidarın şansı kalmaz.
Kısacası seçimin galibini Kürt oyları ve milliyetçi oyların tavrı belirleyecek bana göre seçime kadar büyük değişiklik olmazsa ağırlıklı milliyetçi oylar İYİP’e gidecek ki ilk seçimi CHP’nin üstünde 1. parti olarak bitirir.
Yine bana göre kavga Kürt oyları için olacak, iktidardan önümüzdeki dönemde sürpriz adımlar gelebilir, toplumdaki gelişmelere göre ya aşırı Kürtçü ya da aşırı milliyetçi politikalar izleyebiliriz.
Ama sonuç olarak seçimin galibinin İYİP olacağını düşünüyorum.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde KK başarısızlığı kesin gibi, Meral Akşener olursa başa baş geçer ama hem milliyetçi hem de Kürt kimliğini birleştiren veya en azından iki tarafı da rahatsız etmeyen bir aday çıkarsa muhalefet rahat kazanır. Muhalefetin yumuşak karnı milliyetçi-Kürt oyları konsolide etmek, iktidar buraya her şekilde saldıracaktır.
