Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) mahsur kalan iki astronot nihayet Dünya’ya dönmeye hazırlanıyor.
NASA astronotları Butch Wilmore ve Suni Williams 5 Haziran 2024 tarihinde Boeing’in Starliner kapsülüyle sadece bir haftalık test uçuşu için UUİ’ye gönderilmişti. Ancak arka arkaya gelen teknik sorunlar ABD’li uzay insanlarının Dünya’ya dönüşünü geciktirdikte geciktirdi. Sonunda, Başkan Donald Trump devreye girdi ve Elon Musk’tan astronotları “kurtarmasını” istedi. Görevi devralacak dört yeni astronotla istasyona ulaşan SpaceX’e ait Dragon uzay aracı Wilmore’la Williams’ın dokuz ayı aşan “mahkumiyeti”ne son verecek. Dönüş yolculuğunun hafta sonuna doğru başlaması bekleniyor.
Ancak “uzayda mahsur kalma” konusunda Wilmore ve Williams’dan çok daha şanssız olanlar var. Hatta, Sovyet-Rus kozmonotlar Sergey Krikalyov’la (fotoğrafta solda) Aleksandr Volkov’un başına gelenler pişmiş tavuğun başına gelmedi!
1986 yılında eğitimini tamamlayan Krikalyov, Sovyetler Birliği’ne ait MİR Uzay İstasyonu’na ilk kez iki yıl sonra gitti. 18 Mayıs 1991’de bu kez beş ay sürecek bir görev için yeniden istasyondaydı ancak kalış süresini uzatmaya karar verdi. 2 Ekim’de mürettebat değişimi için gelen Soyuz aracı, aralarında İngiliz astronot Helen Sherman’ın da bulunduğu mürettebatı aldı, yerlerine Volkov’la Toktar Aubekirov’u getirdi. Aslında ilk plan Kazak kozmonot Aubekirov’un Krikalyov’un yerini almasıydı. Ancak istasyonda uzun süre kalma eğitimi olmaması göz önüne alınarak plan değişti ve 1o Ekim’de dönmesine karar verildi.
Krikalyov ve Volkov, uzay yürüyüşlerine ve deneylere devam ederken çok ilginç bir olay yaşandı. İki kozmonotu uzaya gönderen Sovyetler Birliği 25 Aralık 1991 tarihinde resmen tarihe karıştı. Krikalyov’la Volkov’un artık olmayan ülkelerinde öyle büyük bir siyasi ve ekonomik karmaşa yaşanıyordu ki kozmonotları Dünya’ya döndürmek öncelikli bir konu değildi, zaten bütçe sorunları vardı. Sonunda Batılı ülkelerin sağladığı maddi destekle 25 Mart’ta dönebildiler.
Garip bir durumla karşı karşıyaydılar: Onları uzaya gönderen Sovyetler Birliği yoktu, indikleri Kazakistan ise artık bağımsız bir ülkeydi. Sonuçta Krikalyov MİR’de 311 gün yani planlanandan iki kat uzun süre geçirmek zorunda kalmıştı, Volkov’un kalış süresi ise 175 gündü.
Krikalyov’a Rusya Federasyonu Kahramanlık Madalyası verildi ve Volga marka bir araba hediye edildi. İki yıl sonra ilk Amerikan-Rus programıyla uzaya döndü, 2007’de emekli oldu. Yaptığı altı yolculukta uzayda toplam 803 gün 9 saat 38 dakika kalarak bu alanda rekor kıran Rus kozmonotlar arasında dördüncü sırada yer aldı.
Volkov ise bu ilginç macerada hep haksızlığa uğradı çünkü konuyla ilgili haberlerde kendisinden çok Krikalyov öne çıkarıldı.
