ABD’de Donald Trump’ın başkanlık koltuğuna resmen oturmasından sonra gözler Rusya-Ukrayna savaşında atacağı adımlara çevrildi.
Seçim kampanyası dönemindeki sözlerine ve kurmaylarının son aylarda yaptığı açıklamalara bakıldığında Trump’ın Ukrayna’yı ateşkese zorlaması ciddi bir olasılık görünüyor. Kiev’deki resmi açıklamalarda Trump’ın gelişi barış için bir fırsat olarak nitelense de Ukrayna yönetiminin endişeli olduğu biliniyor. ABD’deki yönetim değişikliğinden duyduğu hoşnutluğu gizlemeyen Moskova ise cephedeki durum lehine olduğu için şu anda “tok satıcı” konumunda.
Trump’ın kurmaylarıyla Rus yetkililerin 5 Kasım’daki ABD seçimlerinden hemen sonra gizli görüşmelere başladığı konuşuluyor.
Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz’la Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg’un açıklamaları Trump’ın izleyeceği politika konusunda ipuçları veriyor. Bu açıklamalardan çıkan sonuç, yeni ABD yönetiminin Ukrayna’nın doğusundaki Rus askerlerinin çekilmesinin ve Kırım’ın ele geçirilmesinin gerçekçi hedefler olmadığını düşündüğünü gösteriyor. Bunun gündelik dildeki karşılığı ise, Ukrayna’nın topraklarının yaklaşık yüzde 20’sinde Rus işgalinin süreceği bir ateşkesi kabul etmek zorunda kalması.
Trump’ın ateşkes sağlanması için Ukrayna’yı silah yardımını kesmekle tehdit etmesi, Rusya’ya ise barışa yanaşmaması halinde Kiev’e yardıma devam edeceğini ve yaptırımların daha da sertleşeceğini söyleyerek baskı yapmaya çalışması bekleniyor.
Geçmişte Rusya ile barış görüşmelerini yasaklayan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 2023 yazında büyük umut bağlanan karşı saldırının amacına ulaşamaması ardından “diplomatik çözüm”den söz etmeye başladı.
Son açıklamalarında işgal altındaki bölgeleri yeniden alabilecek güce sahip olmadıklarını itiraf eden Zelenski’nin NATO üyeliği karşılığında toprak kaybını sineye çekebileceği düşünülüyor. Ancak Trump’ın bu seçeneğe sıcak bakmadığı biliniyor.
Geçen yıl 2600 kilometrekare yeni Ukrayna toprağı ele geçiren ve cephede üstün durumda bulunan Rusya’nın ilk bakışta ateşkes için acelesi yok görünüyor. Ancak savaşın maliyetinin giderek artması, uluslararası sistemden büyük ölçüde dışlanması ve Batı’nın yaptırımlarının can yakmaya başlaması nedenleriyle ateşkeste Rusya’nın da çıkarı var.
Bu karmaşık denklemde en önemli konu Trump’ın öngörülemez kişiliği. ABD Başkanı’nın eski söylemlerine taban tabana zıt bir politika izlemesi durumunda savaşın yıllarca sürmesi olasılığı da bulunuyor.
