Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, İsrail’le ilişkilerin tamamen kesildiği yolundaki açıklaması Rus medyasında geniş yer aldı.
Erdoğan, Suudi Arabistan ve Azerbaycan ziyaretleri dönüşünde uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada,“Biz şu anda Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve hükümeti olarak İsrail ile ilişkileri kesmiş durumdayız. Bizim şu anda İsrail’le bu noktada herhangi bir ilişkimiz yok. Bundan sonraki süreçte de bu ilişkileri geliştirmek için attığımız adım da yok” demişti.
Açıklamayı Veçernyaya Moskva gazetesine değerlendiren Moskova Devlet Üniversitesi (MGU) akademisyeni Doç. Dr. Andrey Raskin, Türkiye’nin İsrail’le diplomatik ilişkilerini tamamen kesme kararının, Orta Doğu’da zaten gergin olan durumu ciddi şekilde istikrarsızlaştırabileceğini söyledi. Ankara’nın uzun süre hem Filistin hem de İsrail ile ilişkilerini sürdürmeyi başardığına işaret eden Raskin, “Bu çok zor bir adım. Türkiye, Orta Doğu bölgesinde her zaman çok önemli bir güç unsuru oldu. Böyle radikal bir adım güç dengesini önemli ölçüde değiştirebilir” dedi.
Raskin, diplomatik ilişkilerin kopmasının sadece bölgedeki durumu değil, Türkiye’yi de ciddi şekilde etkileyebileceğine dikkat çekerek, Ankara’nın ticari ve ekonomik ilişkiler de dahil olmak üzere birçok yönden İsrail ile bağlantılarının bulunduğunu vurguladı.
Hem Türkiye hem de İsrail’in Akdeniz’e erişimi olduğunu söyleyen Raskin, “Aralarında Lübnan ve Suriye’nin çok küçük bir kıyı şeridi var, iki ülke birbirlerine yakın. Bu aynı zamanda, değişik güçlü uluslararası aktörlerin çıkarlarının bulunduğu Doğu Akdeniz’deki durumu da kesinlikle istikrarsızlaştırıyor” diye konuştu.
Resmi Ria Novosti Haber Ajansının sorularını yanıtlayan siyaset bilimci Dmitriy Juravlyov ise, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, İslam dünyasının sempatisini kazanmak için İsrail ile ilişkilerinin kopmasına ihtiyaç duyduğunu” iddia etti.
Yine de iki ülke arasında askeri ihtilafın çıkmayacağını belirten Juravlyov, “Orta Doğu’daki askeri gerilimin tırmanması beklenmemeli. İran-Türkiye ilişkileri ısınacak olsa da Ankara, İsrail-Filistin çatışmasına müdahale etmeyecek” yorumunda bulundu.
Newsİnfo haber sitesine konuşan Orta Doğu uzmanı Karina Gevorgyan da, İsrail ile ilişkiler konusunda uluslararası alanda attığı son adımların Ankara açısından bazı olumsuz sonuçları olabileceğini öne sürdü. Resmi açıklamalara rağmen Türk iş dünyasının, Yunanistan gibi ülkeler üzerinden faaliyetine devam edeceğini ileri süren Gevorgyan, “Her ne kadar Ankara resmen İsrail’i boykot ettiğini açıklamış olsa da, Türk iş adamları ticaret için Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden geçici çözümler buldu, muhtemelen bundan sonra da devam edecekler. Bu, Türk yönetiminin resmi açıklamalarındaki siyasi manipülasyonu ve demagojiyi gösteriyor” dedi.
Gevorgyan, İsrail’in Türkiye ile ilişkilerini yeniden kurmak için ABD aracılığıyla lobicilik gücünü kullanabileceğini de söyledi.
Fuad Safarov, Moskova
