1-Deprem nedir?
1-Deprem, yer kabuğundaki fay hatları boyunca biriken enerjinin aniden açığa çıkmasıyla oluşan sismik sarsıntıdır. Bu enerji, yerin derinliklerinden yüzeye doğru dalgalar halinde yayılır ve yeryüzünün sallanmasına neden olur.
2-Depremler neden olur?
2-Yer kabuğu, tektonik plakalar adı verilen büyük parçalardan oluşur. Bu plakalar sürekli hareket halindedir. İki plaka arasında gerilim arttığında ve bir anda serbest kaldığında, bu ani kırılma depreme yol açar. En yaygın neden, levha sınırları boyunca meydana gelen bu hareketlerdir.
3-Fay hattı nedir?
3-Fay hattı, yer kabuğunda iki bloğun birbirine göre hareket ettiği kırıklardır. Türkiye gibi tektonik açıdan aktif ülkelerde, bu fay hatları boyunca büyük depremler yaşanabilir. Türkiye’deki en bilinen fay hattı Kuzey Anadolu Fay Hattı’dır.
4-Depremler nasıl ölçülür?
4-Depremler, şiddet ve büyüklük olmak üzere iki ana ölçütle değerlendirilir:
- Büyüklük (magnitude): Depremin açığa çıkardığı enerji miktarıdır ve Richter ölçeği veya Moment magnitüdü ölçeği ile ölçülür.
- Şiddet (intensity): Depremin insanlar, binalar ve doğa üzerindeki etkisini gösterir. Mercalli Şiddet Ölçeği kullanılır.
5-Artçı sarsıntı nedir?
5-Deprem sonrası, ana şokun ardından gelen daha küçük sarsıntılara “artçı deprem” denir. Bu sarsıntılar, yer kabuğunun yeni dengesini bulması sürecinde meydana gelir ve günler, haftalar hatta aylarca sürebilir.
6-En büyük depremler hangileridir?
6-Modern tarihin en büyük depremi 1960’ta Şili’de yaşanan 9.5 büyüklüğündeki depremdir. 2004’te Hint Okyanusu’nda meydana gelen 9.1’lik deprem ve ardından oluşan tsunami ise 230 binden fazla can kaybına yol açtı. Türkiye’de en büyük can kaybı, 1939 Erzincan Depremi ve 1999 Gölcük Depremi’nde yaşandı.
7-Depreme karşı en büyük risk nedir?
7-En büyük risk, dayanıksız binalar ve yetersiz şehir planlamasıdır. Sağlam zemine inşa edilmemiş, mühendislik hizmeti almamış binalar, deprem sırasında en büyük tehlikeyi oluşturur. Ayrıca halkın deprem öncesi, anı ve sonrasına dair hazırlıksız olması riski artırır.
8-Deprem anında ne yapılmalı?
8-Güvenli bir yerde çök, kapan, tutun pozisyonu alın.
Pencere, merdiven ve asansörlerden uzak durun.
Eğer dışarıdaysanız, bina, ağaç ve direklerden uzak bir alana çıkın.
9-Depreme hazırlıklı olmak için neler yapılabilir?
9-Deprem çantası hazırlayın (su, yiyecek, ilk yardım, pil, fener, battaniye vs.).
Aile üyeleriyle bir acil durum planı yapın.
Binanızın depreme dayanıklılığını kontrol ettirin.
Tatbikatlar yaparak reflekslerinizi güçlendirin.
10. Deprem tahmin edilebilir mi?
10-Hayır, günümüzde depremler önceden kesin olarak tahmin edilememektedir. Bilim insanları sadece riskli bölgeleri, tarihsel verileri ve sismik aktiviteyi analiz ederek olası senaryolar geliştirebilir. Bu yüzden hazırlıklı olmak, tek gerçek çözümdür.
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
