Türk vatandaşlarının Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerde geçerli Schengen (Şengen) vizesi alması artık neredeyse olanaksız hale gelince değişik meslek grupları yeşil pasaport talebinde bulunmaya başladı.
Avukatlara yeşil pasaport hakkı tanınmasının ardından gazeteciler, eczacılar ve son olarak mali müşavirler aynı haktan yararlanma talebini dile getirdi.
Yeşil pasaport sahipleri 160 civarında ülkeye, bu arada Schengen’e dahil 27 ülkeye vizesiz girebiliyor.
Şu anda söz konusu pasaportu alabilenler şöyle:
-TBMM (Meclis) eski üyeleri ile eski bakanlar,
-1, 2 ve 3. dereceli kadrolarda çalışan devlet memurları ile bu derecelerden emekliler,
-İl, ilçe ve birinci kademe belediye başkanları (görevde oldukları sürece),
-Özelleştirme öncesinde yeşil pasaport alma hakkı elde etmiş bazı kamu bankası çalışanları ile Türk Telekom çalışanları
-Söz konusu personelin eşi, reşit olmayan çocukları, reşit olmakla birlikte evli olmayan ve öğrenimine devam eden çocuklarına 25 yaşına kadar,
-Bu kişilerin 18 yaşını doldurmuş olsa da bakıma muhtaç çocukları,
-Belirli koşulları sağlamaları halinde ihracatçı firmaların sahipleri ve onların belirleyeceği kişiler.
Bu listeye, o dönemdeki Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu’nun girişimi ve Meclis’in onayıyla 2019’da 15 yıl üzeri kıdemi bulunan avukatlar eklendi.
Gazeteci Yılmaz Özdil, Aralık ayında X hesabından yaptığı paylaşımda, Türkiye’nin 85 milyonluk nüfusu içinde 9 milyon kişide pasaport bulunduğunu, bunlardan 4 milyonun pasaportlarını aktif olarak kullandığını yazdı. Özdil ayrıca, yılda sadece 1 milyon pasaport sahibi yurt dışına çıktığını, pasaport sahibi olanların çok önemli bölümünün sadece umreye veya hacca gittiğini öne sürdü.
Yeşil pasaport sahibi olanların sayısının ise iki milyon civarında bulunduğu, bunların 400 bininin pasaportlarını düzenli kullandığı tahmin ediliyor.
Avukatların ardından basın meslek kuruluşları da gazeteciler için yeşil pasaport talep etmeye başladı. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Nisan ayında yaptığı açıklamada, “Önümüzdeki haftadan itibaren bu konuyu gündeme alacağım ve siyasi parti gruplarıyla görüşerek Genel Kurul’a getirilmesini sağlayacağım” dedi. Aradan üç aya yakın bir süre geçmesine rağmen bu konuda henüz bir adım atılmamasına rağmen belirli bir sürenin üstünde basın kartı taşıyan gazetecilere yeşil pasaport hakkının tanınması bekleniyor.
Gazeteci Varol Ersoy‘a göre, 2023 yılının Ocak ayı itibarıyla Türkiye’de 17 bin 618 kişi sarı basın kartı taşıyor. Bununla birlikte, resmi olarak açıklanmasa da gerçek sayının 19 bin civarında olduğu söyleniyor. Yasanın Meclis’ten geçmesi halinde, eşleri ve 25 yaşını geçmemiş çocukları ile birlikte yeşil pasaport taşıma hakkı kazananların sayısına yaklaşık 40 bin civarında kişi eklenmiş olacak.
Dünya‘nın haberine göre ise, gazetecilerin ardından eczacılar ve mali müşavirler de yeşil pasaport taleplerini dile getirmeye başladı.
Ancak, diğer yandan, yeşil pasaport sahibi Türk vatandaşlarının sayısı arttıkça AB ülkelerinin bu pasaporta da vize talep etmesi olasılığı bulunuyor.
Mevzuata göre Türkiye’de 4 çeşit pasaport bulunuyor:
1. Umuma Mahsus Pasaport (Bordo Pasaport)
Umuma Mahsus Pasaport, Türk vatandaşları ve KKTC vatandaşlarının alabileceği bir pasaport türü. Halk arasında Bordo pasaport olarak biliniyor. Umuma Mahsus Pasaport yurt içinde il ve ilçe nüfus müdürlükleri, yurt dışında Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukları tarafından veriliyor.
2. Hususi Pasaport (Yeşil Pasaport)
3. Hizmet Pasaportu (Gri Pasaport)
Hizmet Pasaport, devlet kurumları adına resmi görevle yurt dışına gönderilenler, sarı basın kartı taşıyan gazeteciler ile sempozyum, bilimsel ve kültürel etkinlik nedeniyle yurt dışında görevlendirilen akademisyenlere görev süreleri boyunca veriliyor. Gri pasaport olarak da biliniyor. Hizmet pasaportuna sahip kişiler bazı ülkelere vizesiz seyahat edebiliyor.
4. Diplomatik Pasaport (Siyah Pasaport)
Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve konsolosluklarında görev yapan diplomatlara, TBMM üyelerine, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay üyelerine, eski cumhurbaşkanlarına, valilere, büyükşehir belediye başkanlarına ve üst düzey devlet kadrolarına veriliyor. Siyah pasaport olarak da biliniyor. Diplomatik pasaport ile dünyanın birçok ülkesine vizesiz seyahat etmek mümkün.
Görsel: yoldaolmak.com
