Fuad Safarov, Moskova
Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği (SSCB) ile Türkiye milli futbol takımları arasında oynanan tarihi karşılaşmanın 100. yıl dönümü vesilesiyle özel bir dostluk maçı yapılması planlanıyor.
Medya Günlüğü’nün Rusya Federasyonu Spor Bakanlığından edindiği bilgiye göre, Moskova ve Ankara, iki ülke milli futbol takımları arasında bu yıl özel bir dostluk maçın yapılması konusunu görüşüyor. Rusya Federasyonu Spor Bakanı Oleg Matıtsin’in, Türkiye Cumhuriyeti’nin Moskova Büyükelçisi Tanju Bilgiç ile bir araya gelerek Rus-Türk spor ilişkilerinin geliştirilmesine ilişkin konuların ele aldığı öğrenildi.
Rusya Spor Bakanlığı basın bürosu yetkilisi, “Görüşmede taraflar, 2024 yılında SSCB ile Türkiye milli futbol takımları arasındaki karşılaşmanın 100. yıl dönümüne özel bir dostluk turnuvası düzenlenmesi konusunu da ele aldı. Matıtsin Bilgiç’e ayrıca, Geleceğin Oyunları ve Dostluk Oyunları da dahil olmak üzere Rusya Federasyonu Spor Bakanlığı tarafından 2024 yılında planlanan organizasyonlarla ilgili bilgi verdi” dedi.
İlk maç
SSCB Milli Futbol Takımı, ilk uluslararası karşılaşmasını Türkiye Milli Futbol Takımı ile 16 Kasım 1924’te Moskova’da yapmıştı. Soğuk ve ağır hava koşulları altında geçen ve karlı kaplı sahada oynanan karşılaşmayı SSCB 3-0 kazandı.
Söz konusu karşılaşmayla ilgili olarak Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF) internet sayfasında şu bilgiler yer alıyor:
SSCB 3-0 Türkiye
16 Kasım 1924 – Özel Maç
Stat: Moskova, Kızılyıldız
Hakem: Hamdi Emin Çap
Sovyetler Birliği:
Nikolay Sokolov – Mikhail Rushchinsky, Peter Yezhov – Fyodr Celine, Ivan Privalov, Pyotr Filippov – Pyotr Grigoriev, Mikhail Butusov, Pyotr Isakov, Alexander Shpakovsky, Aleksey Shaposhnikov
Türkiye:
Nedim Kaleci (Altınordu) – Refik Osman Top (Beşiktaş), Ali Gençay (Galatasaray) – Nihat Bekdik (Galatasaray), Hayri Ragıp Candemir (Galatasaray) – Mehmet Leblebi (Galatasaray), Mehmet Nazif Gergin (Galatasaray), Sadi Çoban (Hilal), Mithat Ertuğ (Galatasaray), Muhlis Peykoğlu (Galatasaray), Kadri Göktulga (Fenerbahçe)
Goller:
Butusov (dk. 14 ve 25), Shpakovsky (dk. 70)
Sovyetler Birliği o sırada henüz FIFA üyesi olmadığı için karşılaşma özel izinle ve bir Türk hakeminin yönetmesi koşuluyla oynanabildi.
İkinci maç
Kısa bir süre sonra SSCB Milli Takımı Türkiye’den aldığı daveti kabul etti. Ancak konuk ekibe sıcak bir karşılaşma yapan Türkiye dünya futbolunun patronu FIFA’nın şimşeklerini üzerine çekti. FIFA’nın tepkisine rağmen Ankara’da 15 Mayıs’ta oynanan karşılaşmayı Türkiye bu defa 2-1 kaybetti. (Aşağıdaki fotoğraf) FIFA, Moskova’daki ilk karşılaşmaya izin vermesine rağmen sosyalist bir devletin spor takımının İstanbul’da sıcak bir şekilde karşılanması nedeniyle TFF’ye sert bir uyarıda bulundu.
Spor muhabiri Leonid Goryanov 1978’te kaleme aldığı ‘Vatanın Bayrağı Altında’ isimli kitabında Türkiye-SSCB futbol karşılaşmasına da yer veriyor. Goryanov kitabında Sovyet takımı 8 Mayıs 1925’te ‘Vittorio’ gemisiyle İstanbul’a geldiğini aktarıyor.
Her tarafta Rusça yazılı pankartların asıldığını yazan Goryanov şunları yazıyor:
“İstanbul kıyılarında Sovyet konukları muhteşem tören bekliyordu. Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Ziya Bey (Yusuf Ziya Öniş), Türk hükümet ve spor kurum temsilcileri sloganlar yazılı pankartlarla binlerce kalabalığın arasında idi. Bir İstanbul gazetesi Sovyet futbolcularıyla buluşma iki halk arasındaki dostluğun artırılmasına katkı sağlayan gösteriye dönüştüğünü yazıyordu. Sovyet takımımız böylece büyük misyona imza atıyordu. Onlar köprüler kurarak Sovyet halkının iyi yürekli, çalışkan, güçlü ve cesur olduğuna ilişkin gerçekleri komşu ülkeye taşıyordu.”
Kitapta yer alan bilgilere göre Türkiye, misafir futbolcuları dostane bir şekilde ağırlarken Fransız, Alman, Avusturya ve diğer Batılı gazeteler, “Sovyet komandosu Boğaz’da”, “Ruslara İstanbul’da muhteşem ağırlama” gibi başlıklarla duyurmuştu. Moskova’da Lenin Kütüphanesi’nde arşivlerde araştırma yapan Goryanov, Avrupa basınının Sovyet takımının Türkiye’de sıcak karşılanmasından FIFA’nın rahatsız olduğunu belirtiyor. Yazarın aktardığı bilgilere göre bu gelişmelerin üzerine TFF Başkanı Yusuf Ziya Öniş, FIFA’nın Zürih’teki merkezine çağrıldı ve Sovyet takımını sıcak bir şekilde karşılamaları ve ağırlamalarından dolayı sert dille uyarıldı.
Moskova’da 16 Kasım 1924 yılında oynanan karşılaşmanın arşiv görüntülerinde vatandaşların maça yoğun ilgi gösterdiği gözleniyor. Tahta tribünler tıklım tıklım dolarken yer bulamayanlar etraftaki ağaçlara tırmanıyor. Ay-yıldızlı beyaz forma ile mücadele eden Türk takımının oyuncularının karla kaplı zemin ve soğuk hava nedeniyle üşüdükleri davranışlarından belli oluyor.
Not: Manşet fotoğrafı TFF’nin sitesinden alınmıştır. Ancak sitede fotoğrafın çekildiği tarihle ilgili bir bilgi bulunmamaktadır.
