ABD Başkanı Donald Trump’ın, Rusya’nın Ukrayna’nın iki bölgesinde tam kontrol talebini ve cephe hattının diğer iki bölgede dondurulmasını öngören önerisini desteklediği ileri sürülüyor.
AFP’ye konuşan bir kaynak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “fiilen Ukrayna’nın Donbas’tan çekilmesini” istediğini belirterek, “Trump bu öneriyi desteklemeye eğilimli” dedi.
Moscow Times’a göre Trump, Cuma günü Putin’le yaptığı görüşmenin ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve bazı Avrupa liderleriyle telefonda görüştü. Kaynağa göre Zelenski, Ukrayna Anayasası’nın bağlayıcılığını hatırlatarak Donbas’tan çekilmeyi reddetti. Ancak Zelenski, Trump ve Putin ile üçlü bir zirvede konunun ele alınmasına kapıyı tamamen kapatmadı.
Amerikan New York Times gazetesi, iki üst düzey Avrupalı yetkiliye dayandırdığı haberinde, Trump’ın Putin’in planını desteklediğini, “savaşı ateşkesten ziyade işgal edilmeyen Ukrayna topraklarının Rusya’ya bırakılmasıyla bitirmeyi” tercih ettiğini yazdı. İngiliz Financial Times ise, Putin’in Trump’a, “temel talepleri karşılandığı takdirde cephe hattının geri kalanını dondurabileceğini” söylediğini ve bu mesajın Trump tarafından Zelenski’ye aktarıldığını bildirdi.
AFP’nin kaynağı, ABD’li yetkililerin Rusya’nın taleplerinin kabul edilmesi halinde “Putin’in Herson ve Zaporijya bölgelerinde saldırıyı sürdürmeyeceğini, böylece bir tür fiili ateşkes oluşacağını” belirttiğini, ancak bunun tamamen Putin’in ‘namus sözüne’ bağlı olduğunu söyledi.
TürkRus.Com’a göre ise Rusya, Ukrayna ordusunun Donetsk ve Lugansk’tan çekilmesi karşılığında Herson ve Zaporojye’de cephe hattının dondurulmasını istiyor. Bunun yanında Moskova, Sumi ve Harkov bölgelerinde işgal altında tuttuğu “nispeten küçük” alanlardan çekilmeye hazır olduğunu bildirdi. Putin ayrıca Kırım’ın Rusya’ya ait olduğunun “en azından sembolik düzeyde” tanınmasını, Rusya’ya yönelik yaptırımların kısmen kaldırılmasını, Ukrayna’nın NATO’ya girmemesini ama Batı’dan güvenlik garantileri alabilmesini, Rusçanın resmi statüsünü ve Rus Ortodoks Kilisesi’nin faaliyet özgürlüğünü şart koştu.
Reuters Ajansı ve Financial Times, bu şartların Kremlin’in daha önce dile getirdiği taleplerle büyük ölçüde örtüştüğünü yazdı. Bunlar arasında Ukrayna’nın dört yeni bölgeden tamamen çekilmesi, Kırım’ın uluslararası tanınması, Ukrayna’nın silahtan arındırılması ve NATO üyeliğinden vazgeçmesi de bulunuyor. Ancak Reuters, Zelenskiy’nin Donbas’tan çekilme fikrini kesin olarak reddettiğini hatırlattı. Wall Street Journal ise Trump’ın Avrupalı liderlere, ABD’nin Ukrayna’ya doğrudan güvenlik garantileri vermeye her zamankinden daha hazır olduğunu söylediğini yazdı. AFP ve CNN, bu garantilerin NATO’nun 5. maddesine benzer şekilde kolektif savunma prensibine dayanabileceğini aktardı.
Rusya, Ukrayna işgalinin birkaç ay sonrasında, Eylül 2022’de Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson bölgelerini ilhak ettiğini ilan etmişti. Ancak Moskova hâlâ bu bölgelerin hiçbirini tam kontrol altına alabilmiş değil. Rus ordusu Luhansk’ın neredeyse tamamını, Donetsk’in ise büyük bölümünü elinde tutarken, Zaporijya ve Herson’un idari merkezleri hâlen Ukrayna kontrolünde. Rusya, 2014 yılında da Kırım’ı Ukrayna’dan ilhak etmişti.
Beyaz Saray zirvesi
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski bu akşam Beyaz Saray’da Trump’la kritik bir görüşme yapacak. Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Ursula von der Leyen, Zelenski’nin talebi üzerine görüşmeye katılacağını açıkladı. Üçlüye daha sonra Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Finlandiya Cumhurbaşkanı Alexander Stubb ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer de katılacak.
Bu akşamki görüşme, Ukrayna’daki barış çabalarının nasıl evrilebileceği konusunda önemli bir gösterge olacak.
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
