Fuad Safarov, Moskova
Türkiye’den sızarak Karadeniz kıyısında bulunan Soçi’de Sovyet lideri Josef Stalin’i öldürme planı yapan muhaliflerden oluşan timin pusuya düşürüldüğü ortaya çıktı.
Rusya’nın Sesi Radyosunun sitesinde yer alan habere göre, 1938 yılında Sovyetlerden kaçan KGB’nin Uzak Doğu Masası Şefi Genrih Lyuşkov Japonya istihbaratına çalışmaya başladı. Uzun süre Japon istihbaratı tarafından soruşturulan Lyuşkov, hakkındaki kuşkuların giderilmesinin ardından, Stalin’e suikast düzenlenmesi önerisinde bulundu. Eski KGB görevlisi, Stalin’in Japonya’ya karşı savaş hazırlıkları çerçevesinde sınıra çok sayıda asker sevk ettiğini ihbar etti. Bunun üzerine Japonya, Stalin’in öldürülmesi operasyonuna yeşil ışık yaktı.
Medved (ayı) ismi verilen operasyon için Stalin rejiminden nefret eden devrim karşıtı Ruslar bulundu. Operasyonu yöneten Lyuşkov, Çin’de faaliyet gösteren Rus Yurtseverler Birliği örgütünün 6 üyesini suikast için hazırlamaya başladı.
Operasyon için Türkiye’nin transit ülke seçildiğini belirten Rusya’nın Sesi radyosu şu bilgileri aktardı:
Stalin, Soçi’nin Matses tatil tesisindeki özel küvette tedavi görüyordu. Saatlerce küvette uzanan Stalin‘i kimsenin rahatsız edemediğini iyi bilen eski KGB yetkilisi Lyuşkov, planı ona göre hazırladı. Stalin’in kullandığı banyonun maketini hazırlayan Lyuşkov suikast timini gece gündüz maket üzerinde hazırladı. Plana göre, Türkiye’den Soçi’ye geçen suikastçılar kanalizasyonları kullanarak Stalin’in dinlediği Matses’deki banyoya girecek ve Sovyet liderini küvette kurşunlayacaktı.
1939 yılının ilk ayında Rus suikast timi İtalya üzerinden Türkiye’ye geçti ve Japonya’nın İstanbul Askeri Ataşesi Mitio Arikura tarafından karşılanarak otele yerleştirildi. Ancak Borçka bölgesinde Sovyet-Türk sınırına aktarılan suikastçılar karşı tarafa geçer geçmez Sovyet sınır birliğinin tuzağına düşürüldü. Sovyet askerleri iki kişiyi öldürdü, diğer suikastçılar ise kaçmayı başardı.
Planın başarıya ulaşamamasının nedeni Sovyet istihbaratının suikasttan önceden haberdar olmasıydı. Uzak Doğu’da görev yapan Sovyet ajanı Boris Bjemanski’nin suikastla ilgili olarak Moskova’ya zamanında bilgi verdiği anlaşıldı.
Suikast girişimiyle ilgili olarak Sovyet Dışişleri Komiseri Maksim Litvinov’un, “Türkiye’nin Sovyet karşıtı provokasyon yuvasına dönüştüğü” suçlamasıyla Ankara’ya protesto yazısı gönderdiği iddia ediliyor.
