Rusya, tarihinde belki de ilk kez Türkiye’ye hamsi ihraç etmeye başladı.
Novorossiyski Raboçiy gazetesi, Rusya’da 2024-2025 av sezonunun resmen sona erdiğini yazdı. Rusya’nın Karadeniz kıyısı bölgesi Krasnodar ve Kuzey Kafkasya Balıkçılık İşletmeleri Birliği Başkanı Yuriy Atanov, geride kalan av sezonuyla ilgili olarak gazeteye bilgi verdi.
Hamsi sezonunun başarılı geçtiğini vurgulayan Atanov, toplam avlanma hacminin önceki yıllar seviyesinde kaldığını belirtti. Atanov, “Bu sezon Novorossiysk sularında avlanan hamsi ilk kez Türk ithalatçılarının ilgisini çekti. Türkiye için Rus hamsisi, kendi hamsisinden daha kârlı” dedi.
Atanov, “Tarihte ilk kez Türkiye bizden hamsi almaya başladı. ‘Türklerde de Karadeniz hamsisi var, peki neden bizden almaya başladılar’ diye bir soru sorulabilir. Olay tamamen ekonomiyle ilgili. Çünkü bizim tuttuğumuz hamsi daha ucuz” diye konuştu.
Türkiye’de Rusya’dan farklı olarak tuzlanmış hamsi yenmediğini belirten Atanov, “Türkler, lokantalarda hamsiyi kızartıyorlar. Bunun adına da hamsi tava diyorlar. Hamsi tava Türk mutfağının milli yemeği” dedi.
Rusya’da bir kilogram hamsinin fiyatı 300-400 ruble (138-185 lira) olarak değişiyor. Novorossiysk’te Ekim ayında fiyatlar 600 rubleye (277 lira) çıkması halkın tepkisini çekmişti. Atanov, Türkiye’ye ihraç edilen hamsinin satış fiyatıyla ilgili bilgi vermedi.
2021 yılında Türk medyası, Karadeniz’de deniz suyu sıcaklığının mevsim normalinin üzerinde seyretmesi nedeniyle hamsi sürülerinin, daha soğuk olan Gürcistan ve Rusya kıyılarına yöneldiğini yazmıştı. Haberlerde, “Sezon başında bolca avlanan ve balıkçıların yüzünü güldüren hamsi, bu sezon erken tükendi. Karadeniz’in güneyinde avcılığı dibe vuran hamsinin az miktarda avlanması ile kilo fiyatı 10 TL’den 40 TL’ye çıkarken, çoğu tezgahta hamsi kalmadı“denildi. 2014 yılında da Samsun’da balık azlığından yakınan balıkçılar hava şartlarından dolayı hamsinin Rusya’ya kaçtığını söylemişti.
2015 yılında Kommersant FM Radyosunun konuğu olan Rus iş adamı Yuri Paseçnik, Rusya’da balık tüketim kültürünün olmamasını eleştirmiş ve Türkiye ile kıyaslama yaparak şunları söylemişti:
“Türkiye hamsi tüketim kültüründen iyi anlıyor. Bizde ise kavanozda satılan önemsiz bir ürün olarak algılanıyor. Süresi geçmiş, ucuz ve kimseye lazım olmayan bir ürün gibi… Türkiye’de ise hamsi kızartılıyor, restoranlarda değişik yemekleri yapılıyor, pilavda bile kullanılıyor. Rusya’da hamsi tüketim kültürü yok. Bunu öğrenmemiz lazım. Hamsi güzel bir balık, temizlenmesi de çok kolay.”
Su ürünleri raporu
Tarım ve Orman Bakanlığının 2024 tarihli raporuna göre, Türkiye’de su ürünleri avcılığının yüzde 93’ü (454 bin ton) denizlerde yapılıyor.
Denizlerden yapılan avcılıkta en önemli pay yüzde 75 ile Karadeniz Bölgesi’ne ait. Avcılıkla elde edilen ürün miktarında yıllar bazında büyük değişiklikler olmamasına rağmen avlanılan türlerin miktarları bakımından büyük farklılıklar var. Türkiye’de denizlerde avlanılan en önemli tür hamsi balığı. Avcılıkta 2023 yılında en yüksek artış da yüzde 117 oranla hamside görüldü. Hamsinin avlanma miktarındaki yıllar içinde artış ve azalışının dalgalı olması, iklim değişikliği, çevresel kirlilik ve av teknelerinde balık bulucuların kullanımı gibi etkenlerle ilgili. Diğer yandan, aşırı avlanmadan dolayı stok miktarı azaldı. Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygulanan kota ve yasaklama sürelerine rağmen, av baskısı Karadeniz’in en önemli besin zinciri olan hamside yıllar içinde besin değeri düşmesine ve boy açısından küçülmesine neden oldu.
Türk sularında en çok avlanan balık olan hamsi 2023 yılında toplam 273 bin ton avlandı.
Türkiye’nin toplam 1.7 milyar dolar olan su ürünleri ihracatının büyük bir kısmı Avrupa Birliği ülkelerine yapılıyor. Levrek, çipura, alabalık ve orkinos gibi yüksek değere sahip türler ihracatta başı çekiyor. Bunun yanında midye, karides ve diğer kabuklu deniz ürünleri de önemli bir yer tutuyor. Türkiye’de 2023 yılında üretilen su ürünleri dünya genelinde 95 ülkeye ihraç edildi, Rusya 61 tonla ilk sırada yer aldı.
15 Nisan’da sona eren av mevsiminde ise, 20 ülkeye yapılan hamsi ihracatından 9 milyon 171 bin dolar döviz elde edildi.
Su ürünlerinde ithalatın en fazla (yüzde 12) gerçekleştiği Fas’tan uskumru ve sardalya, Norveç’ten ise, yoğunlukla uskumru/kolyoz ve somon alınıyor. Rusya ithalat listesinde ilk 10’da yer almıyor.
Raporda Rusya’dan hamsi ithaline ilişkin bir veri bulunmuyor.
Fotoğraf: kuban.kp.ru
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
