Rusya Merkez Bankası’nın, Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’ne ithaf edilecek yeni 500 rublelik (yaklaşık 266 lira) banknotun tasarımını belirlemek için başlattığı oylama kısa sürede büyük bir siyasi tartışmaya dönüştü.
Tartışma, Çeçen yetkililerle savaş yanlısı blog yazarları arasında söz düellosuna, ulusal birliğin zedelendiği suçlamalarına, hatta ve hatta yabancı müdahale iddialarına yol açtı. Ardından sosyal medyada sayısız espri yayıldı.
Moscow Times gazetesinin haberine göre Merkez Bankası, Pazar gecesi yaptığı açıklamada, belirli görseller lehine oyların “yapay biçimde şişirilmeye çalışıldığının” belirlendiğini ve bu nedenle oylamanın iptal edildiğini duyurdu. Kurum, aynı zamanda oylama sonuçlarını manipüle ettiği yönündeki suçlamalarla da karşı karşıya kaldı.
1 Ekim’de başlatılan çevrimiçi oylama, 500 rublelik banknotun ön ve arka yüzünde yer alacak 16 Kuzey Kafkasya simgesinden hangilerinin seçileceğini belirlemeyi amaçlıyordu.
Katılımcılar oylarını VKontakte, Odnoklassniki, e-posta veya devlet hizmetleri portalı Gosuslugi üzerinden verebiliyordu.
Ön yüz için yapılan oylamada Stavropol bölgesindeki Pyatigorsk kentinde bulunan 19. yüzyıldan kalma “Akademicheskaya Galereya” açık ara favori oldu ve 1 milyondan fazla oy aldı.
Ancak arka yüz için yapılan oylama hızla tartışmalı hale geldi. Çeçenistan’daki Grozni-City gökdelenleri kompleksi ile Avrupa’nın en yüksek zirvesi Elbrus Dağı başa baş ilerliyordu.
Cumhuriyetinin başkentinin yeni para biriminde yer almasını isteyen Çeçen lider Ramazan Kadirov, Cuma günü yaptığı açıklamada, Grozni-City’ye tüm platformlardan oy veren 10 kişiye yeni iPhone 17 hediye edileceğini duyurdu.
Popüler Çeçen blog yazarı Ashab Tamaev ise destekçilerine bir otomobil çekilişi vaat etti.
Ertesi gün Merkez Bankası, çoklu oy kullanımını önlemek amacıyla oylamayı yalnızca Gosuslugi portaliyle sınırlandırdı. Her Gosuslugi hesabı tek bir pasaporta bağlı olduğundan bu karar, Çeçenya’da tepkiyle karşılandı.
Yerel televizyon kanalları, vatandaşlara Grozni-City’ye nasıl oy vereceklerini adım adım anlatan yayınlar yaptı.
Çeçenistan Bilgi ve Ulusal Politika Bakanı Ahmed Dudaev, yayınladığı video mesajında, kuralların tam oylamanın ortasında değiştirildiğini söyleyerek Merkez Bankası’nı “provokatörlerin, yabancı ajanların ve liberallerin etkisine boyun eğmemeye” çağırdı.
Dudaev, “Değerli Merkez Bankası dostlarımız, eğer oylarımızın hızlı artışından rahatsızsanız, eğer önde olmamız hoşunuza gitmiyorsa, bunu açıkça söyleyin. O zaman konuşuruz” dedi.
Elbrus yanlıları kimler?
Çeçen kampanyasına karşılık olarak, yasaklı aşırı milliyetçi “Erkek Devleti” grubunun kurucusu Vladislav Pozdnyakov’un öncülük ettiği sağcı blog yazarları, takipçilerini Elbrus Dağı tasarımı için oy vermeye çağırdı.
Pozdnyakov, “Oyların yüzde 90’ı bot hesaplardan geliyor” diyerek Çeçen yetkilileri hileyle suçladı ve “Oylama adil değil” iddiasında bulunarak 536 bin takipçisine “Ulusal birliği ve yasalar önünde eşitliği savunan herkes Elbrus’a oy vermeli” çağrısı yaptı.
Parlamento Başkan Yardımcısı ve Yeni İnsanlar Partisi lideri Vyaçeslav Davankov da Elbrus’a destek vererek dağ yakınlarında tatil çekilişi düzenledi.
Bu gelişmelerin ardından Çeçen yetkililer, Devlet Başkanı Vladimir Putin’e başvuracaklarını duyurdu. Dudaev, “Eğer Merkez Bankası, adil rekabet yerine para ve nefretle kazanılan bir sembolü seçerse, bu çok uluslu Rusya fikrine darbe vuracaktır” dedi.
“Bölünmüş bir federasyon”
Bazı gözlemciler, oylamanın başlatılmasını dahi “Rus bölgeleri arasında nifak tohumları ekmek” olarak yorumladı.
Savaş yanlısı gazeteci Dmitriy Steşin, Merkez Bankası’nın eylemlerinin “Ruslar ve Çeçenler arasında ulusal bir çatlağa neden olduğunu” öne sürerek karşı istihbaratı duruma el koymaya çağırdı.
Bir diğer blog yazarı Daniil Bessonov da, “Eğer Merkez Bankası’nın bu kadar boş vakti ve parası varsa, Ukrayna’da savaşan askerler için de madeni paralar bassın” dedi.
Wagner grubuna yakın bir Telegram kanalı ise, “Toplum içinde öfke yaratmak isteyen güçler var. Hangi tasarım seçilirse seçilsin, biz birlik içinde kalmalıyız” dedi.
Oylama iptal edildi
Bu gelişmelerin ardından Pazar günü Merkez Bankası, “Bazı seçenekler lehine oy sayısını teknik yollarla yapay olarak artırmaya yönelik çok sayıda girişimle karşılaştık. Bu durum objektif bir sonuç elde etmeyi imkânsız kılıyor” diyerek oylamanın iptal edildiğini açıkladı.
Banka, yeni oylama tarihinin daha sonra duyurulacağını, tasarım seçeneklerinin ise aynı kalacağını belirtti.
Cumartesi akşamı itibarıyla Grozni-City 1 milyon 38 bin 248 oy alırken, Elbrus Dağı 1 milyon 78 bin 416 oyla öndeydi.
Tüm bu tartışmalar, yeni banknot tasarımı üzerine çok sayıda mizah paylaşımlarına ve esprili önerilere de ilham verdi. (Manşet fotoğrafı)
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
