Rus bilim insanları, Türkiye’de 6 Şubat 2023’te meydana gelen deprem faciasından iki yıl önce yer yüzeyindeki değişmelerin yavaşladığını tespit etti.
Rusya Bilimler Akademisi’ne bağlı Novosibirsk Petrol ve Gaz Jeolojisi ve Jeofizik Enstitüsü Jeofizik Fiziksel Sorunları Laboratuvarı görevlileri, depremlere bağlı olarak yeryüzünde meydana gelen deformasyonlar ve yer değiştirmeleri mercek altına aldı.
Petrol Jeolojisi ve Jeofizik Enstitüsü basın bürosu yetkilisi, Novosibirsk bilim adamlarının Türkiye ve yakın ülkelerde bulunan 27 jeodezik (yer ölçümü) istasyondan oluşan uluslararası bir ağdan gelen bilgiler de dahil olmak üzere depremin merkez üssünde elde edilen verileri incelediğini söyledi.
Yetkili elde edilen bulguları şöyle açıkladı:
“Depremin merkez üssünün güneybatısında yer alan bölgelerde yer yüzeyinin yatay ve dikey yer değiştirme hızları, orada meydana gelen seller ile ilişkilendirilebilir. Enstitümüz 2017-2023 döneminde Türkiye toprakları ve çevresindeki yer değiştirme ve deformasyonları inceleyerek ilginç veriler elde etti. 2023’teki sismik aktivasyondan iki yıl önce yer değiştirme oranında azalma olduğu tespit edildi.”
Yetkili ayrıca, Rus bilim adamlarının Doğu Anadolu Fay hattının önemli bir bölümünü kapsayan 300 kilometrelik bölgede sismik etkileri, depremlere eşlik eden süreçleri incelediğini söyledi.
Enstitü açıklamasında, “Ortalama 4 metre, bazı yerlerde 6 metreye varan nispi yer değiştirmeler kaydedildi. Aynı zamanda, uzak bölgedeki sismik deformasyon oranlarının arka plan değerlerinden çok daha yüksek olduğu ortaya çıktı. Bilim insanlarına göre ortaya çıkan yer değiştirme ve deformasyon oranları tablosu, Anadolu Bloku ve tektonik plakaların (Avrasya, Arap ve Afrika) sınırlarında yer alan bölgedeki modern süreçleri yansıtıyor” denildi.
Faylardaki hareketin yavaşlaması enerji birikimine yol açıyor, bu da depremi tetikliyor. Rus bilim insanlarının raporu özetle bu konuya vurgu yapıyor.
Geçen yıl da akademisyenlerden oluşan bir ekiple deprem bölgesindeki yeryüzü olaylarını inceleyen Afyon Kocatepe Üniversitesi Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak AA’ya yaptığı açıklamada, “Antakya ile Malatya arasında yaklaşık 300 kilometre mesafede çizgisel olarak, zaman zaman sıçrayarak devam eden deformasyon var, yer yer 50 metreye ulaşan genişlikleri bulunuyor ve yüzeyi kırarak ilerliyor” demişti.
6 Şubat 2023 tarihinde saat 04.17’de ve 13.24’de merkez üssü Pazarcık (Kahramanmaraş) ve Elbistan (Kahramanmaraş) olan 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi. Depremlerin sonucunda resmî rakamlara göre Türkiye’de 53 bin 537, komşu Suriye’de ise 8 binden fazla kişi öldü.
Fuad Safarov, Moskova
İlgili haber:
