Fuad Safarov, Moskova
Son yıllarda tarımda dikkat çeken hamleler yapmaya başlayan Rusya, ürettiği tahılın kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalara başkanlık etmesi için uluslararası alanda saygın bir bilim insanı olan Prof. Dr. Hamit Köksel’i görevlendirdi.
Köksel, Sibirya’nın ikinci büyük kenti olan Omsk’taki Stolıpin Devlet Tarım Üniversitesi çatısı altında kurulacak laboratuvarda bilimsel çalışmalar yapacak.
Rektör Prof. Dr. Oksana Şumakova sürdürülen çalışmalarla ilgili bilgilerin paylaşıldığı bir video konferans düzenledi. Tahılın kalitesini artırılması dahil yürütülen bilimsel çalışmalarla ilgili bilgi veren Şumakova, üniversitede uluslararası düzeyde yapılacak çalışmalar bağlamında bir laboratuvar oluşturulması için 90 milyon ruble (yaklaşık 10 milyon lira) kaynak ayrıldığını söyledi. Rektör Şumakova, Rus tahılında kalitesinin artırılması çalışmalarına, hububat alanında dünyanın ünlü akademisyenleri arasında yer alan Prof. Dr. Köksel’in başkanlık edeceğini açıkladı. Toplantıda, ayrıca tahıl kalitesinin artırılması konusunda Türkiye’de yapılan bilimsel çalışmalardan da örnek verildi.
Söz konusu laboratuvarda görev alacak Omsk Devlet Tarım Üniversitesi akademisyeni Prof. Dr. Vladimir Şamanin de, “Laboratuvardaki araştırmalar, dünya çapında uzman olan bağımsız bir bilim insanı tarafından yönetilmeliydi. Biz de bilimsel notu çok yüksek olan Prof. Dr. Hamit Köksel’i davet etmeye karar verdik. Türkiye dünyada un ihracatı yapan ilk ülke. Bizden de tahıl satın alıyorlar” dedi.
İstinye Üniversitesi (İSÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü öğretim üyesi olan Köksel, Medya Günlüğü’ne yaptığı açıklamada konuyla ilgili şunları söyledi:
“Merkezi Viyana’da olan Uluslararası Tahıl Bilimi ve Teknolojisi Birliği’nin Bilim Kurulu Başkanlığına seçildim. Daha önce bu kuruluşun başkanlığını da yaptım. Söz konusu çalışmalar Rusya’nın mega projeleri kapsamında yapılmakta. Bu, Rus bilim adamlarının yabancı meslektaşlarıyla birlikte yaptığı ortak projeleri içeriyor. Omsk Devlet Tarım Üniversitesi de daha kaliteli buğday üretimi için böyle bir bilimsel çalışma yapmaya karar verdi. Tabii Rusya için tahıl, buğday ürünleri önemli bir ihracat sektörü. Dolayısıyla bu ürünlerin kalitesini ve katma değerini artırmak için bir proje hazırladık. Proje kabul edildi. Henüz başlayamadık çünkü araya pandemi süreci girdi. Benim sürekli Rusya’ya gidip gelmem, orada laboratuvarı kurmam ve çalışmalarla ilgili rapor tutmam gerekiyor. Proje henüz başlangıç aşamasında.”
Söz konusu laboratuvarın koordinatörü olacağını anlatan Türk akademisyen, “Birlikte yapacağız bu çalışmaları. Ben yabancı uzman olarak oradaki çalışmaları koordine edeceğim. Öncelikle Türkiye’nin çok eski bir değirmencilik geçmişi var” dedi ve şöyle devam etti:
“Türkiye değirmen makine üretimi ve kalitesinde de çok iyi. Un ürünleri kalitesi bakımından da dünyanın başarılı ülkelerinden biriyiz. Türkiye 100’ten fazla ülkeye anahtar teslimi un fabrikası kuruyor. Rusya’da da böyle proje başarılarına imza attık. Dolayısıyla Türkiye’nin önemli tecrübesi var. Elbette Rusya’nın da tecrübesi var. Böylece Rus bilim adamları bizim tecrübelerimizden yararlanmak istiyor. Rusya şimdi buğdayı daha kaliteli ürünlere dönüştürerek yurt dışı satışını artırmayı hedefliyor. Böyle bir devlet politikası var Rusya’nın…”
Geçen ay Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Tarım Bakanı Dmitriy Patruşev’le yaptığı görüşmede tarım sektöründeki son durum değerlendirilmişti. Putin, tahıl hasadının sürekli arttığı bilgisini veren Patruşev’e, “Rus tahılından en çok un nerede yapılıyor” diye sormuştu. Bunun üzerine Tarım Bakanı, “En çok Türkler alıyor, un yapıyorlar” yanıtını vermişti.
Rusya Komünist Partisi lideri Gennadiy Züganov, iki ülke arasındaki buğday ticaretini eleştirmiş ve “Türkiye sonradan bize iki kat pahalıya un satıyor” demişti.
Dünyanın en çok un ihraç eden ülkesi olan Türkiye, buğday üretimini artırmak yerine satın alma yoluna gittiği için yıllık 10 milyon tonu bulan buğday ithalatının yüzde 85’ini Rusya’dan yapıyor.
Kimdir?
Ankara Üniversitesi, Gıda Teknolojisi Bölümü’nden 1978 yılında Yüksek Mühendis derecesiyle mezun olan Hamit Köksel, aynı yıl Tarım Bakanlığı’na bağlı Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü’nde Hububat Teknolojisi Laboratuvarı’nda araştırmacı olarak göreve başladı. 1980 yılında Meksika’ daki CIMMYT (International Wheat and Maize Improvement Center) adlı araştırma merkezinde buğday ıslahı ve kalitesi konusunda 8 ay süreyle çalıştı. 1986 yılında IDRC (International Development Research Center) tarafından sağlanan bursla Kanada Manitoba Üniversitesi’nde MSc çalışmasını tamamladı.
Doktorasını Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Bilimi ve Teknolojisi ABD’de 1990 yılında tamamlayan Hamit Köksel, aynı yıl Hacettepe Üniversitesi’nde çalışmaya başladı. Aynı üniversitede 1993 yılında doçent, 2001 yılında profesör olarak atandı. 1993’de İngiltere Humberside Üniversitesi’nde, 1996 da Kanada Manitoba Üniversitesi’nde, 1999, 2000 ve 2006’da ABD Michigan Eyalet Üniversitesi’nde araştırmalar yürüttü. Hacettepe Üniversitesi, Gıda Mühendisliği Bölümünde iki dönem Gıda Teknolojisi Ana Bilim Dalı Başkanı, bir dönem Bölüm Başkanı olarak görev yaptı. 26 yüksek lisans, 14 doktora öğrencisinin danışmanlığını yürüttü.
2002 yılından beri merkezi Viyana’da bulunan ICC (International Association for Cereal Science and Technology) Türkiye temsilcisidir. 2105-16 yıllarında bu kuruluşta President Elect, 2017-18 yıllarında Başkan olarak görev yaptı, 2019-20 yıllarında ICC Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev üstlendi. 2003 yılından beri European Association of Chemical and Molecular Sciences, Food Chemistry Division (EuroFoodChem) Ulusal Delegesi. SCI kapsamındaki dergilerde 130 dan fazla makalesi yayınlandı, uluslararası bilimsel toplantılarda 150 den fazla bildiri sundu.
SCI kapsamındaki bazı uluslararası dergilerde (Journal of Cereal Science, Quality Assurance and Safety of Crops & Foods, Acta Alimentaria) Editörler Kurulu Üyesi olarak görev yaptı. Hacettepe Üniversitesi Bilim Ödülü, Ziraat Mühendisleri Odası Bilim Ödülü, ICC Herald Perten Vakfı Bilim Ödülü gibi çeşitli ödüller aldı. Prof. Dr. Hamit Köksel 2019 yılı itibarıyla, İstinye Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümünde akademik kadroda yer almaktadır. (İstinye Üniversitesi sitesinden)
