Rus jimnastikçi Ivan Kulyak’ın mayosunun üzerine işlediği Latince Z işareti ile Rusya’nın savaşını desteklemekle özdeşleşen sembol bir kez daha gündeme geldi. Peki Rus alfabesinde olmayan bu harf nasıl ortaya çıktı?
Z işareti, Rusya’da işgale verilen desteğin sembolü olmuş durumda. Rusya sokaklarında, araçlarda, duraklarda, politikacıların kıyafetlerinde bu işarete rastlanıyor.
Kiril alfabesinde Z, daha çok 3 sayısına benziyor. Ancak Rusya’da Latin harflerini tanıyanların sayısı oldukça fazla.
Bir düşünce kuruluşu olan RUSİ’de Avrasya üzerine çalışan akademisyen Emily Ferris, “Z” harfinin kolay tanındığını ve güçlü bir sembol olduğunu söylüyor.
“Propaganda makinesi ile çok basit şeyler bile çok hızlı yayılabiliyor” diyen Ferris, harfin kuvvetli bir imaj verdiğini de değerlendiriyor.
İşgal harekatının ikinci haftasında, “Z” Putin’e destek sembolü oldu. Hatta daha da ileri giderek, bu yeni sembolün, yeni Rus kimliğinin sembolü olduğunu söyleyenler de bulunuyor.
Kazan şehrinde bir hastanede, 60 çocuk ve görevli kar üzerinde bu harfi oluşturdu ve paylaştı.
Z’nin ne anlamda kullanıldığına ilişkin farklı teoriler ortaya atıldı ve atılıyor. Bunlardan en fazla öne çıkarlarından biri Ukrayna liderinin soyadı olan Zelenskiy’nin hedeflendiğine ilişkindi.
Harf, işgalin ilk anlarıyla, Rus birliklerine ait araçlarda görülmesiyle sosyal medyanın dikkatini çekti.
İlk anda, Z değil “2” sayısı olduğu düşünüldü. Çünkü 22/02/2022 tarihinde Rusya, Donbass bölgesinde ayrılıkçılarla işbirliği anlaşması yapmıştı.
Ancak bugün artık bu işaretin, askeri birliklerinin savaş ortamında karıştırılmaması için Rusya tarafından kullanıldığına inanılıyor.
Geçen hafta Kremlin’in kontrolündeki Kanal 1’de, “Z” harfinin Rus askeri ekipmanlarında önceden de kullanıldığı aktarıldı.
Putin yanlısı bir internet sitesi olan Tsargrad’da da “Z” harfinin ordu tarafından dost ateşini önlemek için kullanıldığını duyurdu.
University College London’dan Aglaya Snetkov, Z’nin sembole dönüşmesinin arkasında Putin rejiminin olduğunu da değerlendiriyor.
Snetkov’a göre, Kremlin bilinçli bir şekilde sembolün yayılmasına katkıda bulunuyor.
Ukrayna’dan yayın yapan bazı Rus gazetecilerin, bu sembolü taktıkları da görüldü.
Semboller üzerinden bir propaganda çalışması sürüyor.
Zafer sembolü olan “V” harfi, yine Kiril alfabesinde olmasa bile resmi Rus makamları tarafından paylaşımlarda kullanıldı.
Z harfini Nazi sembolü gamalı haça çeviren paylaşımlar da sosyal medyada yer aldı.
(BBC Türkçe)
