Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky ile ABD Başkanı Donald Trump’ın Beyaz Saray’daki görüşmesinin ardından, taraflardan Ukrayna’da barış sürecine yönelik olarak olumlu açıklamalar geliyor.
Trump Pazartesi günü ilk olarak Zelenski ile görüştü, ardından Avrupalı liderlerle biraraya geldi. Son olarak da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi yaptı.
Görüşmelerde ateşkes ihtimali, Ukrayna’ya sağlanacak güvenlik garantileri, Trump-Putin ve Zelenski’nin biraraya geleceği üçlü bir görüşme ihtimali üzerinde duruldu.
Trump yoğun diplomasi trafiğiyle geçen günün sonunda, Putin ve Zelenskiy’nin bir araya geleceği zirve için çalışmalara başladığını, yerin henüz belli olmadığını açıkladı. Bazı kaynaklar zirvenin bu ay sonuna kadar düzenlenebileceğini bildirdi.
ABD’ye geldiği için Zelenski’e teşekkür eden Trump, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşa son verme konusunda “ilerleme kaydedildiğini” de söyledi.
Trump, ABD’nin Ukrayna’ya “çok iyi koruma” sağlayacağını sözünü verdi, bunun “ABD ile koordinasyon halinde, bazı Avrupalı ülkeler tarafından sağlanacağını” belirtti.
Trump görüşme öncesi Pazar akşamı sosyal medya platformu Truth Social’dan yaptığı açıklamada Ukrayna’nın NATO’ya girmesinin ve Rusya’nın 2014’te ilhak ettiği Kırım’ı geri almasının söz konusu olmadığını vurgulamıştı.
ABD Başkanı ayrıca, Cuma günü Putin ile yaptığı görüşmeden önceki tutumun aksine, savaşın sona ermesi için ateşkesin gerekli olduğuna inanmadığını söyledi.
Ukrayna’ya ne kadar para ve silah yardımı yapmayı planladığı sorulduğundaysa Trump, savaştan bir kez daha kendisinden önceki Joe Biden yönetimini sorumlu tuttu. Kendisi iktidarda olsaydı savaşın olmayacağını iddia etti.
Zelenskiy, Ukrayna’nın Avrupa ülkeleri ve diğer finansman programların yardımıyla ABD’den silah satın alma olanağına sahip olduğunu söyledi.
Trump-Putin telefon görüşmesi
Üçlü görüşme yapılırsa savaşı sona erdirme şansının yüksek olabileceğini ifade eden Trump, Zelenski ile görüşmesini “Putin, bu toplantıdan sonra telefonumu bekliyor” diyerek bitirdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yardımcısı Yuriy Uşakov, Putin’in Trump’la telefonda yaklaşık 40 dakika görüştüğünü, görüşmenin “samimi ve oldukça yapıcı” geçtiğini açıkladı.
Uşakov görüşmedeki en önemli başlığın, “Moskova ve Kiev arasındaki görüşmelerde temsil seviyesinin artırılması ihtimali” olduğunu da ekledi.
Rusya tarafının açıklaması, Putin-Zelenski ikili zirvesi için hazırlıklara başladığını söyleyen Trump’ın açıklamasından daha temkinli.
Bu yıl Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul’da üç tur müzakere yapılmış ancak sadece tutuklu takası gibi bazı insani konular dışında, savaşın sonlanmasına dair bir ilerleme kaydedilmemişti.
Bu kez dostane havada
Zelenski ve Trump Şubat 2025’te biraraya gelmiş ve görüşme beklendiği kadar iyi geçmemişti. Bu kez Beyaz Saray’da dostane görüntüler verildi.
Görüşmenin başında Zelenski, eşi Olena Zelenska’nın Rusya’da tutulan Ukraynalı çocukları geri getirme çabaları için Trump’ın eşi Melania Trump’a kişisel teşekkür mektubunu iletti.
Zelenski’nin başkanlık ofisinin başkan yardımcısı Serhiy Palisa’nın Beyaz Saray’a girerken elinde rulo halinde bir kağıt parçası taşıdığı görüldü. Bunun bir harita olabileceği tahmin ediliyor. Başkanlık ofisinin başındaki Andriy Yermak ve eski Savunma Bakanı Rüstem Umerov da yanındaydı.
Ardından Zelenski geldiğinde Trump kendisini kapıda karşıladı. Trump’a “Ukrayna halkına mesajınız nedir?” diye sorulduğunda, “Onları seviyoruz” dedi.
Zelenski’nin ardından Beyaz Saray’a ulaşan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Finlandiya Cumhurbaşkan Alexander Stubb da Trump ile bir araya geldi.
Avrupalı liderlere teşekkür eden Trump, savaşın sona ermesini istediklerini; kalıcı bir barış üzerinde çalışırken acil bir ateşkesi herkesin tercih edeceğini ancak şu anda bunun gerçekleşmediğini belirtti.
Avrupalı liderler de görüşme sonrası olumlu mesajlar paylaştı.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte görüşmeleri “çok başarılı” olarak yorumlarken, Trump’ı “pragmatik bir barış yapıcı” olarak niteledi.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer da, görüşmenin sonuçlarından çok memnun olduğunu belirterek, özellikle güvenlik garantileri ile ikili ve üçlü görüşmeler konularında gerçek ilerleme kaydedildiğini söyledi.
Zirve öncesindeyse Ukrayna’nın doğudaki bazı topraklarına yönelik saldırılar geldi.
Ukrayna Hava Kuvvetleri’nden yapılan açıklamaya göre, Rusya’nın son saldırılarında dört füze ve 140 insansız hava aracı kullanıldı.
Zelenski, saldırıların “diplomatik çabaların aşağılanması” anlamına geldiğini savundu ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i suçladı.
‘Putin taviz vermeyi kabul etti’
Trump 15 Ağustos Cuma günü Putin ile Alaska’da bir araya gelmiş ancak merakla beklenen zirve ateşkesten bahsedilmeden sona ermişti.
Ancak Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff, 17 Ağustos Pazar günü sürpriz bir açıklama yaparak Alaska’daki görüşmede Putin’in bazı tavizlerde bulunmayı kabul ettiğini duyurdu.
Witkoff, Ukrayna’nın beş bölgesini “anlaşmanın can alıcı noktaları” olarak tanımladı.
Rusya 2014’te Kırım’ı yasadışı ilhak etmişti; Luhansk, Donetsk, Zaporijya ve Herson bölgeleri ise 2022’de yapılan referandumların ardından ilhak edildi.
Witkoff ayrıca Putin’in ABD ve Avrupa’nın Ukrayna’ya vereceği “güçlü güvenlik garantilerini” kabul edeceğini duyurdu.
Witkoff NATO’nun beşinci maddesine atıfta bulunarak Ukrayna’ya buna benzer bir garanti verilebileceğini söyledi.
NATO’nun beşinci maddesi üye ülkelerinden biri ya da daha fazlasına yapılan bir saldırının, tüm ülkelere karşı yapılmış sayılacağını öngörüyor.
Putin Ukrayna’nın NATO’ya katılmasına uzun süredir karşı çıkıyordu.
Zelenski güvenlik garantisi sözünü “tarihi” olarak niteledi.
Ukrayna lideri bu garantinin “gerçekten çok pratik; kara, hava ve deniz savunması sağlayan ve Avrupa’nın da dahil olacağı” bir garanti olması gerektiğini belirtti.
Fotoğraf: president.gov.ua
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
