Bu yazıyla Rumeli dediğimiz bugün Balkan coğrafyası olarak anılan Doğu Avrupa’da Türkler var mıydı sorusuna cevapla umumi Türk tarihi bilincimizi takviye ve tadil etmeyi diliyoruz.
Balkanlar ve Türkler denilince çoğunluğun tarih bilincinde Osmanlı dönemi yer almaktadır. Lakin bu toprakların Osmanlı öncesi, TRT Avaz’da yayınlanan son derece değerli bir çalışma olan Türklerin Medeniyet İzleri belgeselinde arkeolojik kazılar sonuçlarıyla da ortaya konulduğu üzere buranın Osmanlı öncesinde en az bin yıl Türk varlığının beşiği olduğu görülmektedir.
Einhard’ın Şarlman’ın tarihini anlattığı eserde Avarlardan Hun diye bahsedilmesi, Hunların Türk tarihi içindeki başlatıcı rolünün bu coğrafyada da tarihin bir kavşağında başlatıcı olarak birleşmesinin Osmanlı dönemine kadar burada yer alan Türk varlığını anlamak bakımından önemli olduğunu düşünüyoruz. Türkler Osmanlı öncesi de burada toplum, devlet ve şehirleri ile bir medeniyet varlığı oluşturmuş ve buraya gelen işgalci olmanın ötesinde buraları yurt tutmuşlardır ki bahsedilen belgesel de bunu çok açık kalıntılardan yola çıkarak göstermektedir.
Yüzlerce yıla sari göçler ve yerleşmeler ile Türkler Osmanlı öncesinde Balkanları kurdukları medeniyetler ile vatan edinerek burada yaşamışlardı. Balkan savaşlarında kaybedilen vatanın tarihi dolayısıyla çok daha eskidir. Balkanlar/Rumeli ve Türkler denildiğinde şüphesiz ilk akla gelmesi gereken Türk devleti Hunlardır. Balkan tarihçileri umumiyetle Hunların Rumeli’ye ulaşmasından ya hiç söz etmezler veya bu konuda yeterli bilgi vermekten kaçınırlar.
Halbuki Hunlar 4. asırdan itibaren Avrupa’da ve bölgede görülmektedirler ve gelişleri sonradan Balkanlar’ın büyük bir kısmına hâkim olan Slavlardan daha önemlidir. Bu süreçte Hunların büyük bir kısmının bugünkü Macaristan ve Kuzey Balkanlar’da iskan oldukları malumdur. “Avrupa Hunlarının batıya göçleri, Asya Hunlarının Orta Asya’da hâkimiyetlerini kaybetmelerinden sonra vuku bulmuştur.
Batıya doğru göç eden Hunlar hakkında yaklaşık 170 yılından Alania’nın fethine kadar (355-365 yılları) olan zamanda gerek Batı gerekse Doğu kaynaklarında hiçbir bilgiye rastlanamamıştır. Orta Asya’da hâkimiyetlerini tamamen kaybeden ve etrafa dağılan Hun kitlelerinin bir kısmı Kazakistan bozkırlarında uzun süre kalıp nüfus ve askerî bakımdan güçlendikten sonra batıya doğru yöneldiler.
Ardından 360’lı yıllarda Başbuğ Balamir idaresinde İtil Nehri’ni geçerek İtil, Don ve Kafkasya arasındaki sahada yaşayan Alanları mağlup edip hâkimiyet altına aldılar ve 370’li yıllarda ilk defa Avrupa önlerinde görüldüler. (Ali Ahmetbeyoğlu, Avrupa Hunları) Romalıların ilk korkulu rüyası Hunlar olacaktı. Bu durum Osmanlı Türkleri Fatih Sultan Mehmet döneminde Doğu Roma’yı yıkana kadar da devam edecektir.
(Prof. Dr. Altan Çetin, tasam.org)
Makalenin devamını okumak için tıklayın
Görsel: devletialliyei.com
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
