Cumhur Deliceırmak, Girne
Kapılar nereye açılır?
Duvardaki kapılardan, düpedüz kapıdan söz ediyorum.
Sokak kapısından.
Dil böyle bir şeydir işte, ele verir kendini açığa çıkarır, kendinizi veya meramınızı gizlemek için özel bir gayret göstermezseniz, ağzınızdan, kaleminizden çıkan her söz, her cümle anlaşılır olur tercüme gerektirmeden.
Kapı evin bir parçasıdır da, adı sokak kapısıdır niye
Sokak kapısı sokağa mı açılır?
Sokak nedir?
Ortasına almış bir yolu karşı ve karşı, hem de yan yana dayanarak yekdiğerinin omzuna sıralanmış evler toplamına sokak mı denir?
Öyle gösteriyor belediyelerin diktiği tabelalar, iyi de sizin sokağı sizin sokak yapan nedir, ya da sizin sokak sizin midir?
Kimindir sizin sokak?
Eskiden bizim sokak bizimdi. Küçük Medrese sokağı Mehibaban’ındı, Hakkı’cığındı, Terzi Aysel’indi, Keçeci Derviş dayı ile beraber Dilberaba’nındı, Ali Onbaşı’ylan Mevlid okuyucu Sadiyaba’nındı, Bevvap Hava ninenindi, Naima babanındı, dişsiz Şerife kızının, Günay ablanındı, Safiye Sultan sonradan gelmişti de, onundaydı da.
Hatice’nindi.
Eskiden Küçük Medrese bizimdi, biz de sokağımızın.
Sokağınız sizden izler taşıyor mu? Rengi kokusu var mı sokağınızın, sinmiş üstünüze de hangi gömleği giyip çıkarsanız, çıkmayan nafile.
Sokağınız bir tabeladan ibaretse, artık posta hizmetleri de elzem değil, onun için tabelalara boşuna para veriyor belediyeler.
Yenicami Sokağı’nı Yenicami yapan camisi değildi tek, ne de Abdi Çavuş’u Abdi diye bir çavuştu. Abdi Çavuş yapan Kuruçeşme’nin kurumuş bir çeşmesi vardı evet amma Kamil Onbaşı, Leylâba, Viktorya’nın hademesi, Huriye nene (nenem) Hovardalar, Milhan abla ille de kızı. Gizemli dedikoducu Fezilaba, Tüfekçi Ömer usta olmasaydı koyverin kuyruğunu çeşmenin.
Şirin’dir / Şiirin kaynağı / Kim akıtır suları / Ferhat kazmakta dağı
Çok normaldir sokakları anarken kadınlardan söz ediyor olmam, erkek egemenlik üzre inşa edilen düzen, iş insana daire gelince böyle çuvallıyor işte.
Sokaklar ile kadınlar arasındaki ilişki hakkında az biraz düşünürsek, sokakları sokak edenin kadınlar olduğunu göreceğiz.
Neden?
Evlere kapatılmış, kapatılmaya çalışılmış kadınların hayata açıldıkları yerlerin başında gelir kapı, o yüzdendir ki adı sokak kapısı kalmıştır, istediği kadar kapasın erkekler kapıları kadınların üstüne, onlar açıp çıkarlardı sokağa. Sokak başkaldırıydı, el yordamı ile ve şiddet içermeyen yumuşacık ve kararlı.
Kendilerini evlerini temizler yıkar gibi temizler yıkardı kadınlar sokakları, sokaklarda koyulaşırdı sohbetler hayata dair ne varsa sokaklarda örgütlenirdi.
Kapılar nereye açılır. / Kadınlar kapılarını nereye açar, nereye kapattı kapılarını erkekler. / Açılınca kapısı hayatın / ‘ Kadın nereye düşer usta ’ / Erkek hangi nöbette. / Kapanınca kapısı kadının hayata…
Hayat ile dişi arasında erkek ile hayat arasındaki ilişkiden daha yoğun bir ilişki vardır ve talim, terbiye, disiplin, tarih ve hukuk örf ve adet gelenekler erkektir yine de.
Ve tabii sokak tabelaları da erkektir.
Sokaklar dişi.
Nereye kapanır kapılar?
