Avusturya’nın başkenti Viyana, Avrupa’nın en güzel, en düzenli, en bakımlı ve tarihle iç içe yaşayan kentlerinin başında geliyor.
Güzel bir ağustos sabahı Viyana’nın merkezindeki Heldenplatz’dan (Kahramanlar Meydanı) geçen turistler karşılarına çıkan görkemli bir binayı hayranlıkla inceliyor ve mutlaka fotoğrafını çekiyor. Elbette çoğu bunun sıradan bir yapı olmadığını biliyor.
Gerçekten de, Hofburg Sarayı’nın son eklenen parçası olan Neue Burg (Yeni Kale) ve önündeki dev meydan, sadece Avusturya’nın değil, Avrupa tarihinin yazıldığı yerlerden biri. Ama burası, günümüzde Avusturyalıların çoğunun gurur duymak bir yana, utandığı, unutmak istediği, tarihlerinde kara bir leke olarak gördüğü bir olayın tanığı. Çünkü burası, 87 yıl önce Nazi diktatörü Adolf Hitler’in ünlü “balkon konuşması”nı yaparken Viyanalıların hıncahınç doldurduğu meydan.
Hitler, “Büyük Almanya” ideali doğrultusunda, doğduğu ülke olan Avusturya’yı Almanya’ya katmak istiyordu.
Avusturya’da Nazi yanlısı bir kitle vardı ama halkın büyük bölümü tarafından desteklenmiyordu. Yandaşlarının azınlıkta olduğunu bilen Hitler Avusturya’yı ele geçirebilmek için güç kullanması gerekebileceğini de hesaplıyordu.
O dönemde Avusturya Başbakanı olan Kurt von Schuschnigg, ülkesini bir “Alman devleti” görse de bağımsızlığını korumasını istiyordu. Avusturya’da Nazi yanlılarına karşı operasyonların sürerken, Hitler’in ültimatom üzerine ültimatom verdiği Schuschnigg sonunda baskıya dayanamayarak istifa etmek zorunda kaldı.
Hemen ertesi sabah, yani 12 Mart 1938’te Almanya’nın 8. Ordusu Avusturya topraklarına girdi. Alman komutanların endişelerinin tersine halk “işgalcileri” Nazi bayrakları ve çiçeklerle karşıladı. Avusturya hükümeti de orduya direnmeme talimatı vermişti. Böylece, Alman ordusunun tek bir kurşun atmadan Avusturya’yı “güle oynaya” işgali “Çiçek Savaşı” diye tarihe geçti.
Aynı gün öğleden sonra mest olan Hitler arabasıyla doğduğu Braunau am Inn kasabasından Avusturya’ya girdi. Gece Linz’e vardığında 250 bin Avusturyalı onu karşıladı ve “Anschluss”u (katılım, ilhak) kutladı.
Hitler’in “zafer yolculuğu” 15 Mart 1938’de Viyana’daki “Kahramanlar Meydanı”nda doruğa ulaştı. Bazılarının “mahalle baskısı” nedeniyle gelmek zorunda kaldığı yolunda iddialar olsa da 200-250 bin kişilik coşkulu bir kalabalık onu bekliyordu.
Bina şimdi kütüphane olarak kullanılıyor
Hitler balkon (aslında teras) konuşmasında, “Alman milleti ve Reich’ın führeri olarak tarih önünde vatanımın artık Alman Reich’ına katıldığını bildiriyorum” dedi ve “birlik” mesajları verdi.
Böylece, 12 Mart 1938’deki başlayan işgal ve Hitler’in konuşmasıyla Avusturya’nın bağımsızlığını fiilen son bulmuş oldu.
Onun da ötesinde, Avrupa’da statüko yıkıldı ve Nazilerin Çekoslovakya’ya yönelik genişleme politikalarının startı verildi.
Sonra yaşananları herkes biliyor…
Günümüzdeki durum
29 Eylül 2024 seçimlerinde sağcı popülist ve göçmen karşıtı Avusturya Özgürlük Partisi (FPÖ) ilk kez yüzde 28.8 ile en yüksek oy alan parti oldu.
Ancak FPÖ, diğer büyük partiler tarafından koalisyondan dışlanması nedeniyle hükümete katılamadı.
FPÖ kamuoyu anketlerinde yüzde 35–37 civarında destek buluyor, bu nedenle hâlâ güçlü bir siyasi kuvvet olarak görülüyor.
Partinin lideri Herbert Kickl, Nazi dönemi sloganlarıyla ilişkilendirilen “Volkskanzler” (halk şansölyesi) unvanına atıfta bulunması nedeniyle tartışmalı bir politikacı. Tarihsel kökleri Nazilerle bağlantılı eski liderlerle ilişkisi bulunan Kickl, Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine karşı çıkıyor.
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
