Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 22-24 Ekim tarihlerinde Rusya’da yapılacak BRICS zirvesine katılma kararı ve Türkiye’nin örgüte üyelik arzusu Moskova’da polemik konusu oldu.
Valday Uluslararası Tartışma Kulübü Direktörü, Dış ve Savunma Politikası Konseyi Başkanı Fyodr Lukyanov, Türkiye’nin BRICS üye olma isteğinin “siyasi bir oyun” olduğunu öne sürdü.
Lukyanov, “Türkiye’nin üyelik arzusunun tüm katılımcılar için bir değeri var. Ancak resmi olarak uygulanma şansı yok. BRICS’in artık daha fazla genişleme konusunda karar alacağından emin değilim. İlk genişlemeyi halletmesi ve sonra yoluna devam etmesi gerekiyor” dedi ve şunları söyledi:
“BRICS’e katılım konusunda bir kriter belirlemeye kalksak, o ülkenin Batı’ya karşı yükümlülüklerin bulunmamasını ve hareket alanının kısıtlı olmamasını seçeriz. BRICS ülkelerinin Batı ile artık farklı ilişkileri var. Rusya ciddi bir çatışma içinde, İran da öyle, Çin çatışmalı bir karşılıklı bağımlılık ilişkisi içinde. Ancak Güney Afrika ya da Brezilya ve Hindistan gibi diğerleri ise Batı ile yakından bağlantılı. Genel olarak bağlılığın farklı dereceleri vardır. Ancak saydığım ülkelerin hiçbirinin Batı’ya karşı yerine getirmesi gereken resmi yükümlülükleri yok. Ama Türkiye’nin var. Türkiye bir NATO üyesi ve ittifaktan ayrılmaya kesinlikle niyeti yok.”
Fyodor Lukyanov
Ankara’nın BRICS faktörü üzerinden Batı’yı baskı yapmayı planladığını iddia eden Lukyanov, “Temel sınırlamalar var, aynı anda iki sandalyeye oturamayacaksınız. Erdoğan da bunu anlıyor. Türk yetkililerin BRICS’e yaklaşmaktan bahsettiklerinde Avrupa’nın kendilerini uzaklaştırdığını ancak BRICS’in bunu yapmadığını söylemeleri boşuna değil. Yani Ankara için bu, başta Avrupalılar olmak üzere Batılı ortakları etkilemenin bir aracı” dedi.
Erdoğan’ın Rusya’nın ev sahipliğinde 22-24 Ekim’de Tataristan’ın başkenti Kazan’da yapılacak BRICS zirvesine katılmasını önemli olduğunu belirten Lukyanov, “Kazan’a gidecek olması çok güzel. Ne kadar önemli politikacı varsa olay o kadar önemlidir. Erdoğan’ın BRICS ile karşılıklı iş birliğine geçmek istediğini beyan etmesi de çok güzel çünkü örgütün önemini gösteriyor. Ancak Erdoğan’ın ‘U dönüşü’ yaparak NATO’dan kopmasını veya en azından Batılı olmayan kurumları Türkiye’nin öncelikler sisteminde daha yukarılara çıkarmasını beklemek bana tamamen gerçekçi gelmiyor. Bunu yapmayacak” diye konuştu.
NATO’nun Türkiye için önemli olduğunu vurgulayan Lukyanov, ” Erdoğan, Batı, ABD ve Avrupa Birliği ile ilişkiler gergin olsa bile her durumda NATO’nun Türkiye için önemini vurguluyor. Kesinlikle haklı çünkü objektif olarak bakıldığında İttifak’ın Ankara için çok önemli bir destek olduğu ortaya çıkıyor” dedi.
Türkiye’nin hem NATO’da hem de BRICS’te bulunmasının imkansız olduğunu ileri süren Rus dış politika yorumcusu, “Bu, esnekliğin sınırının olduğu bir durum. Çünkü BRICS teorik olarak ortaklar için oldukça geniş bir özerkliğe izin verebilir ancak NATO bunu yapamaz. NATO yoksa o zaman BRICS’e de gerek yok. Yani her şey çok basit” yorumunda bulundu.
Putin’den mesaj
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkmenistan’da bir araya geldiği TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’a Kazan’da Erdoğan’la yapacağı görüşmeyi beklediğini söylediğini aktardı.
Fuad Safarov, Moskova
