Rusya, test süreci devam eden dijital rubleyi 2025 yılında devreye sokmayı planlıyor.
Bu, nakit ve dijital olmayan (kredi kartı ve banka transferleri) rublelerin ardından gelen üçüncü bir para birimi olacak. Peki, dijital ruble nedir ve sıradan vatandaşlar için ne anlama gelir? İşte dijital ruble hakkında bilinmesi gerekenler:
Dijital ruble, Rusya Merkez Bankası tarafından dijital bir platformda yönetilecek ve vatandaşların elektronik cüzdanlarında saklanabilecek bir para birimi. Tıpkı bankacılık uygulamalarında olduğu gibi, dijital cüzdan aracılığıyla ruble gönderilip alınabilecek. Bununla birlikte, bankalar aracılığıyla kullanılacak ve işlemler QR kodlar ile yapılabilecek.
Uzmanlar, dijital rublenin kullanımı zorunlu olmayacağını söylüyor. Vatandaşlar istedikleri zaman dijital ruble kullanmaya başlayabilir veya mevcut ödeme yöntemlerine devam edebilirler. İlk aşamada dijital ruble kullanımı isteğe bağlı olacak ve zamanla yaygınlaşması bekleniyor.
Dijital ruble, bir telefon uygulaması veya bankacılık sistemine entegre bir cüzdan aracılığıyla kullanılacak. Alışveriş yaparken QR kodu taratılarak ödeme yapılabilecek. Ayrıca, dijital rubleler fiziksel nakde çevrilebilecek veya dijitalden fiziksele dönüşüm mümkün olacak.
Uzmanlara göre, dijital ruble birçok avantaj sunuyor. Örneğin, tüm işlemler izlenebilir olacak ve böylece dolandırıcılık riski azalacak. Ayrıca, devlet yardımları veya maaş gibi ödemelerde paranın amacına uygun şekilde kullanılmasını sağlamak için dijital ruble programlanabilir.
Dijital rublenin yaygın kullanımı, bankacılık sisteminde bazı değişikliklere yol açabilir. Bankalar, dijital ruble işlemleri için bir aracılık rolü oynayacak. Ancak uzmanlar, dijital rublenin bankalardaki mevduatlara olan talebi azaltabileceğini ve bu durumun bankacılık sektöründe bazı zorluklar yaratabileceğini belirtiyor.
Farkı ne?
Dijital ruble, banka hesabında bulunan ve kredi kartı ya da uygulamalarla kullanılan rubleden bazı önemli yönlerden ayrılıyor. İşte dijital rublenin farkları ve neden gerek duyulduğu:
Dijital ruble, doğrudan Rusya Merkez Bankası tarafından basılır ve yönetilir. Mevcut banka hesaplarındaki ruble ise ticari bankalar aracılığıyla kullanılır. Dijital rublede ise arada bir ticari banka olmadan, doğrudan Merkez Bankası’na bağlı bir cüzdan üzerinden işlem yapılır. Bu, paranın doğrudan devlet kontrolünde olmasını sağlar.
Dijital ruble, tamamen izlenebilir bir yapıya sahiptir. Her bir dijital ruble, eşsiz bir koda sahip olacak ve tüm işlemler takip edilebilecektir. Bu özellik, dolandırıcılık, yasa dışı faaliyetler ve vergi kaçakçılığı gibi sorunları azaltmak için önemli bir avantaj sunar. Mevcut banka parası, bu düzeyde izlenebilirlik sağlamaz.
Dijital ruble ile yapılan işlemler, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için işlem maliyetlerini azaltabilir. Ticari bankalar aracılığıyla yapılan işlemler genellikle bankaların hizmet ücretlerine tabidir. Dijital ruble ile bu aracı masraflardan kaçınılabilir.
Dijital ruble, sahte para sorununu tamamen ortadan kaldırabilir. Çünkü dijital para birimi kopyalanamaz ve taklit edilemez. Mevcut nakit rublelerde ise sahte para riski her zaman vardır.
Dijital ruble, belirli amaçlar için programlanabilir. Örneğin, devlet yardımları ya da sosyal yardımlar dijital ruble olarak verildiğinde, bu paranın sadece belirli alanlarda (örneğin gıda, sağlık) harcanması sağlanabilir. Bu özellik, mevcut bankacılık sistemindeki paralarla mümkün değildir.
Dijital ruble, banka hesabı olmayan insanlar için de kullanılabilir hale gelebilir. Dijital bir cüzdanı olan herkes, bankaya ihtiyaç duymadan finansal işlemler yapabilir. Bu durum, özellikle kırsal kesimlerde banka erişimi olmayan bireyler için faydalı olabilir.
Dijital ruble, dünya genelinde birçok ülkenin merkez bankası tarafından geliştirilen dijital para birimleriyle aynı doğrultuda ilerlemektedir. Çin, Avrupa Birliği ve bazı diğer ülkeler de dijital para birimlerini test etmekte ve uygulamaya koymaktadır. Dijital para birimleri, gelecekteki finansal sistemlerde önemli bir rol oynayacağı için Rusya da bu trende ayak uydurmak istemektedir.
