Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun, Mustafa Kemal Atatürk’ün arzusuyla kurulan gazetenin 99 yıllık öyküsünü yazdı:
“Bugün Cumhuriyet gazetesinin yayın yaşamına başlayışının 99. yıldönümü. Cumhuriyet gazetesinin ilk sayısı 7 Mayıs 1924 tarihinde yayımlandı.
Gazete ilk günkü başyazısında “Cumhuriyet ilkelerini, Cumhuriyet felsefesini ve Aydınlanma Devrimlerini” savunacağını açıkça ilan etmişti ve bu sözünü 99 yıldır ödünsüz olarak sürdürüyor.
Yüzyıllık yaşamı, Cumhuriyet ilkelerinin, savunusu ve mücadelesiyle geçen Cumhuriyet gazetesi dünya basın tarihinde çok önemli ve saygın bir yere sahiptir.
Gazetenin kuruluşunu Milli Mücadele’nin önderi, Cumhuriyetin kurucu babası Mustafa Kemal istemişti. Bu önerisini Yunus Nadi’ye yapmıştı.
Aslında kökten bir Kuvayı Milliyeci olan Yunus Nadi bu öneriyi duraksamadan ve büyük heyecanla kabul etti. Bu bir Kuvayı Milliye öyküsüdür. Temel noktalarını anlatalım:
Yunus Nadi, Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra İstanbul’da yayımlanan Yenigün gazetesinin başyazarıydı. İşgal güçlerine karşı olduğu için gazete sürekli sansür ediliyor, kapatılıyor, ceza yiyordu.
Yunus Nadi 23 Nisan 1920’de, TBMM açılışı öncesi gizlice Anadolu’ya geçti. İstanbul’daki matbaasını da gizlice parça parça Ankara’ya taşıdı. Ankara’da zor koşullarda Milli Mücadele’yi destekleyen “Anadolu’da Yenigün” gazetesini yayımlamaya başladı.
Şurasını belirtelim ki Anadolu’da Yenigün gazetesinin yaşamı ve yayınları bugün üniversitelerde doktora tezi olarak inceleniyor.
9 Eylül 1922 Milli Mücadele’nin zaferle sonuçlanmasının tarihidir. Ardından Mudanya Ateşkesi sağlandı. Lozan Barış Konferansı’ndan önce 1 Kasım 1922’de padişahlık TBMM’nin kararıyla kaldırıldı. Lozan Barış Konferansı’nın başarıyla sonuçlanmasının ardından 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi.”
Yazının devamını okumak için tıklayın
