Ukrayna’daki işgali nedeniyle Batı’nın uyguladığı yaptırımların Rusya’da hayatı zorlaştırdığı doğruysa da herhangi bir alanda yıkıma yol açtığını iddia etmek güç.
Bunun çok önemli, aynı zamanda çok basit bir nedeni var: Rus devleti ve vatandaşları ambargo koşulları altında yaşamaya alışkın. 74 yıl hayatta kalan Sovyetler Birliği uzun süre Batı’nın ambargosuna hedef olduğu için kendi kendine yetmek, vatandaşlarının ihtiyaçlarını bir şekilde karşılamak zorundaydı. Bunun sonucunda iğneden ipliğe, uçaktan motosiklete üretilmeyen hemen hemen hiçbir şey yoktu. Bunların bazıları taklitti, bazıları ise Sovyet uzmanlar tarafından geliştirilmişti. Sovyet ürünlerinde eksik olan estetikti ama yapılan her şey işlevseldi.
10 Ekim Perşembe günü, Sovyetlerin kendi kendine yetme çabasının en somut ve en kült sembollerinden Volga arabalarının üretime başlamasının 68. yıl dönümüydü. Rus autonews sitesi de halk arasında “Sovyet Mercedes’i” olarak adlandırılan aracın öyküsünü anlattı.
Adını ünlü nehirden alan Volga, 1956 yılında “Pobeda” (Zafer) arabalarının yerine üretilmeye başladı. Üreticisi, Nijniy Novgorod kentinde bulunan araç fabrikası “Gorkovskiy Avtomobilnıy Zavod” kelimelerinin kısaltması olan GAZ’dı. İlk arabalarda 2.5 litrelik motor ve 65 beygirlik güç kullanıldı. Sağlam ve güçlü hatta “tank” görünümlü arabaların en önemli özelliklerinden biri, içinin “yayla gibi’ yani son derece geniş olmasıydı. Volga bu haliyle önceleri Sovyet vatandaşlarının kolayca ulaşabileceği bir araç değildi, Komünist Parti yetkilileri ve üst düzey bürokratlar tarafınan makam aracı olarak kullanıldı.
Sovyet mühendisleri üretimin başlamasından önce Amerikan Ford Mainline ve Plymouth Savoy modellerini incelemişti ama uzmanlar Volga’nın bu araçların taklidi olduğu eleştirilerini kabul etmiyordu.
Orta üst segmentte yer alan ilk modellerde üç ileri vites kullanılıyordu ama sayıları çok az da olsa otomatik vitesli araçlar da üretildi. Otomatik vitesli olanları şimdi sadece araba meraklılarının koleksiyonunda bulunuyor.
Güvenlik kuvvetlerinin suçluları takip edebilmesi için özel olarak üretilen Volga ise tam bir canavardı: Sekiz litrelik motoru ve 195 beygiri vardı.
Batı’ya da ihraç edilen Volga, Finlandiya ve Norveç gibi ülkelere satıldı, Çin ise 1960 yılında birebir kopyası olan Dongfanghong (Kızıl Doğu) BJ760’ı üretti.
Önceleri üst düzey bürokratların kullanma ayrıcalığına sahip olduğu prestijli ve pahalı Volga, sonraları Moskova, Leningrad (St. Petersburg) ve Kiev gibi büyük kentlerin caddelerinde taksi olarak boy göstermeye başladı. 350 bin kilometreye ulaşan araçlar kapsamlı onarıma alınıyordu. Taksi Volgalar Sovyet Bloku ülkelerinde de görülüyordu.
Teknoloji ilerledikçe arka koltuklar yatar hale getirildi ve bagaj hacmi 400 litreye kadar çıktı ki bu, günümüz için bile etkileyici sayılabilecek bir hacim.
Sovyetlerin dağılmasının ardından bütün Rus şehirlerinde Batı’da üretilmiş ünlü markalar ortalığı kaplamaya başladı. Değişen koşullara ve teknolojiye ayak uydurmaya çalışan GAZ, Amerikan Chrysler Sebring’in lisansıyla 2007 yılında Volga Siber’i üretti ama yıllık 20 bin olarak planlanan satış rakamının yüzde 10’unu zor geçebildi.
Şirketin İsveçli yöneticisi Bo Andersson Batılı markalarla rekabet edememeleri üzerine 2010 yılında Volga’nın üretimine son verildiğini açıkladı. Böylece bir Sovyet efsanesi 54 yaşında tarihteki yerini aldı.
Fotoğraflar: TASS
