Sovyet gizli servisi KGB’nin efsanevi şefi ve dönemin lideri Yuri Andropov’un Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ e hayran olduğu biliniyor.
Emekli KGB generali Vyaçeslav Kevorkov, 1997 yılında kaleme aldığı “Gizli Kanal” kitabında, “Andropov özel konuşmalarında hep Atatürk’ün tecrübesinden söz ediyor ve sık sık Türkiye’nin siyasi deneyimine atıfta bulunuyordu” diye yazıyordu.
Peki, Andropov gibi KGB kökenli olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Atatürk’e bakış açısı nasıl?
Rusya’yı 1990’lı yılların enkazından çıkararak yeniden inşa eden Putin’in Atatürk’ün tecrübelerinden haberdar olmadığını düşünemeyiz.
Geçen yıl The American Conservative dergisi yazarlarından Patrick J. Buchanan da Putin’in Atatürk gibi adımlar attığına dikkat çekerek şunları yazmıştı:
“21. yüzyılda Putin, Atatürk’ün 1920’lı yıllarda Türkiye’de yaptığını yaptı. Yıkılan imparatorluktan ulusal devleti kurdu, ayrıca ülkenin istikrarını sağladı ve hedeflerini belirledi. Ülkesinin askeri gücünü ayağa kaldırdı. Daha sert söylemler kullanarak Amerika’nın yönettiği dünya sisteminde Rusya’nın itaatkâr rolünü reddetti. Seçmenleri Putin’in ülkesini kurtardığına inanıyor.”
“Atatürk’ün yaptıklarını devam ettirelim”
Putin, Aralık 2004’de Ankara’ya yaptığı resmi ziyaret sırasında Anıtkabir Özel Defteri’nde Atatürk ile ilgili duygularını şöyle paylaşmıştı:
“Rusya’da Türk halkının büyük oğlu Atatürk’ün hatırasına büyük değer veriliyor. Türk devletinin yeniden doğuşu, O’nun adıyla ilişkilendirilir. Ülkelerimiz arasındaki dostluğun gelişiminin başlangıcında da O’nun adı vardır. Bizim görevimiz O’nun hatırasına layık olmak ve O’nun yaptıklarını devam ettirmektir. O’nun yarattığı temel üzerinde karşılıklı anlayış ve dostluğun sağlam binasını kurmaktır.”
Tarihi şahsiyetlerle ilgili eserleri okumayı sevdiği bilinen Putin’in, Atatürk ile ilgili kitaplar okumuş olması da muhtemel.
2008 yılında Rusya’da Aleksandr Jevahov imzasıyla “Atatürk” isimli kitap da yayınlandı. Kitapta Atatürk’ün askeri, siyasi faaliyet ve başarıları anlatılıyor.
O tarihlerde ünlü Rus yönetmen Andrey Konçalovski de, bir Rus televizyonunda Atatürk’ten “reformcu ve büyük lider” diye söz etti ve Yunan bayrağını yerden kaldırtmasını överek anlattı.
Benzer haber ve belgeseller Rus medyasında zaman zaman yer aldı.
Son olarak, Putin’in de büyük saygı duyduğu ünlü Sovyet devlet adamı Andrey Gromiko’nun Atatürk ile ilgili görüşlerini aktaralım. Gromiko, 1989 yılında kaleme aldığı “Pamyatnoe” adlı kitabında şunları yazıyor:
“Atatürk geniş görüşlü bir şahsiyetti. (SSCB’nin kurucusu Vladimir) Lenin de Atatürk’ü ‘büyük şahsiyet’ olarak tanımlamıştı… Atatürk fazla yaşamadı ama faal çalışmaları, asil kişiliği ülkesinin ve halkının hatırında iz bıraktı. Atatürk, halkının gelecekte Orta Çağ karanlığında ve komşu ülkelerle düşman olarak yaşamasını istemiyordu. Halkının yavaş da olsa sürekli istikrarlı şekilde ileriye yönelik hareket etmesini istiyordu.. Türkler Atatürk’ü saygıyla anıyor. Türkiye’de Atatürk’ten saygıyla söz etmeyen kimseye rastlamadım.”
Fuad Safarov, Moskova
Not: Bu yazı Medya Günlüğü’nde daha önce yayınlanmıştır.
