Apaçık Radyo’da yayınlanan “Babil’den Sonra” programını hazırlayan Ercüment Gürçay, yeni yıl şarkıları eşliğinde, dünyada 2024 yılında yaşanan önemli olayları Gazeteci Cenk Başlamış’la konuştu. Dilerseniz programı dinleyebilirsiniz.
-Herkese merhaba. Apaçık Radyo’da “Babil’den Sonra” programını dinliyorsunuz. 2024 yılının son programıyla karşınızdayız. Programımızı Band Aid’in ünlü bir şarkısıyla açtık: “Do They Know It’s Christmas?” Bu şarkıyla ilgili konuşacağız ama önce program konuğumu tanıtmak istiyorum. İnternet gazetesi Medya Günlüğü’nün yöneticisi Gazeteci Cenk Başlamış. Alışkanlıkla konuk dedim ama Cenk Bey’le bu 11. programımız. Hoş geldiniz Cenk Bey.
-Hoş bulduk Ercüment Bey teşekkür ederim. Evet 11. programımız. En son Temmuz ayında ünlü film müzikleriyle ilgili bir program yapmıştık.
-Ve o programda yılın son günlerinde yeni yıl şarkılarıyla ilgili bir program hazırlama konusunda anlaşmıştık.
-Evet tarih de çok uygun düştü. Yeni yıla artık saatler kala canlı yayında sizinle ve “Babil’den Sonra” dinleyicileriyle buluşmak çok benim için heyecan ve gurur verici. Bana bu olanağı verdiğiniz için teşekkür ediyorum.
-Rica ederim birlikte program yapmak benim için de çok keyifli. Daha önce dinlememiş olanlar için bir hatırlatmada bulunayım. Birlikte yaptığımız programların şöyle bir konsepti var: Kendisi hazırladığı müzikleri getiriyor ve burada güncel konular eşliğinde sohbet ediyoruz. Cenk Bey, 41 yıllık bir gazeteci. Uzun bir süre Moskova’da görev yaptı. Kaç yıl kalmıştınız Moskova’da?
-21 yıl. Milliyet gazetesinin muhabirliğini yaptım.
-Cenk Bey dış haberci olduğu için programlarımızda da çoğunlukla dış politik olayları konuşuyoruz. Zaten bugünkü programımızın konusu da dünyada 2024 nasıl geçti, hangi olaylar yaşandı. Cenk Bey, programın başında çaldığımız şarkıdan söz etmenizi isteyeceğim…
-1984 yılında çıkan bir şarkı. Bestecisi Bob Geldof. Afrika’da açlık çekenlere yardım toplamak için yapılmış. Çok ünlü isimler var şarkıya katkıda bulunmuş U2’nun Bono’sundan tutun da Boy George’a, Sting’e, George Michael ilk aklama gelenler. Davulda da Phil Collins var.
-Bugün dünyada 2024 yılına damga vuran olayları konuşacağız ama bir soluklanalım mı? Sırada hangi şarkı var Cenk Bey?
-Bu program için hazırlanırken fark ettim ki yeni yıl ya da Noel temalı çok şarkı var ama böyle çok ünlü diyebileceğim şarkı o kadar fazla değil. Belki bunun nedeni biraz ticari kaygılarla ısmarlama şarkılar yapılması. Ama şimdi bilinen bir şarkı var sırada. Jose Feliciano’dan Feliz Navidad yani mutlu noeller.
-Cenk Bey siz dış habercisiniz. Size göre 2024 yılında dünyadaki en önemli olay neydi?
-Saymaya kalksam tabii çok olay var, özellikle Filistin’de yaşananlar bütün bir yıla damgasını vurdu. Bu konu her şeyden önce insani açıdan çok önemli. Siyasi açıdan ise Trump’ın seçilmesini ve Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesini birinci sıraya koymak gerekiyor.
-Esad’ın devrilmesi sizi şaşırttı mı?
-Şaşırmadım desem yalan olur. Gerçi Suriye’yi izleyen gazeteci arkadaşlarla konuştuğumda HTŞ’nin bir saldırıya hazırlandığını uzun süredir bildiklerini söylüyorlar ama Esad’ın bu kadar kolay devrilmesi onları da şaşırttı.
-Suriye ordusu neredeyse hiç savaşmadan teslim oldu değil mi?
-Evet. Aslında bu olar bana Saddam’ın devrilmesini de hatırlattı.
-Hangi açıdan?
-Siz de hatırlayacaksınız. ABD’nin Irak’taki operasyonundan önce Batı medyası hep Irak ordusunun ne kadar güçlü olduğununa ilişkin haberler pompaladı. Sonra bir gün baktık ki o çok güçlü denilen ordu savaşmadan ülkeyi Amerikalılar teslim etti 2003 yılında. Bu açından benzerlik görüyorum.
-Sohbete devam etmeden önce yine bir mola verelim mi?
-Tabii. Sırada bir döneme damgasını vuran ünlü İsveçli topluluk Abba’nın 1980 yılında çıkan bir şarkısı var: Happy New Year.
-Şarkıdan önce Suriye’yi konuşuyorduk. Sizce Esad’ın devrilmesinden kim kazançlı çıktı?
-Ben Suriye’yi analiz yapacak kadar iyi bilmiyorum ama okuduklarımdan anladığım kadarıyla en çok kazanan İsrail görünüyor. E İsrail’n kazanması demek ABD’nin de kazanması demek.
-Bizde de iktidar kendisini kazananlar arasında görüyor.
-Biliyorum ama bence o konuda biraz temkinli olmak gerekiyor çünkü Suriye’de şu anda devam eden bir süreç var. Taşların oturmasını beklemek lazım.
-Ya kaybedenler?
-O konuda herkes aynı şeyi söylüyor. İran ve Rusya. Ben özellikle Rusya’nın çok ağır bir yenilgi aldığını düşünüyorum.
-Size Rusya neden Esad’ın arkasında durmadı?
-Bence Rusya bir seçim yaptı. Bir yanda burnunun dibinde devam eden Ukrayna ile savaş var. Gerçek şu ki Rusya’nın aynı anda iki savaşı yürütebilecek gücü yok. Bu nedenle bence bir seçim yaptılar ve Esad’ı kaderine terk ettiler… Ercüment Bey dilersiniz bir ara daha verelim ama bu sefer şarkıyı siz anons eder misiniz çünkü bu sizin seçtiğiniz bir şarkı.
-İsveçli trombon ustası Nils Landgren’in Sizalelwe Indodana parçasını dinliyoruz.
-Şarkıdan önce Suriye’deki gelişmeleri konuşuyorduk. Esad devrilince herkes Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların dönüp dönmeyeceğini konuşmaya başladı. Ne dersiniz sizce dönerler mi?
-Bir yerde gördüğüm istatistik dikkatimi çekti. Bu durumlarda sığınmacıların ülkelerine dönme oranı yüzde 10 dolayındaymış. Suriye’de iç savaş 2011 yılında başlamıştı. Yani 13 yıl önce. 13 yılda başka bir ülkede kendilerine yeni hayatlar kuran insanların çoğu dönmez gibi geliyor bana da.
-Sizin açınızdan 2024’e damgasını vuran ikinci önemli olayı soracağım ama bir ara daha verelim mi? Sıradaki şarkımız hangisi?
-1980’lerin ünlü bir İngiliz topluluğu Wham’den Last Christmas. George Michael ve Andrew Ridgeley’den oluşan bir toplululuk. Bir dönem çok popülerdi. Unutmadan, bu şarkıyı çalmamızı öneren Almanya’da yaşayan genç dinleyicimiz Ömer Ölmez oldu. Hatta ilginç bi tesadüf yılbaşı için bugün Türkiye’ye geliyormuş.
-Genç Ömer’e teşekkür ediyor ve selamlarımızı gönderiyoruz. Wham söylüyor: Last Christmas.
-Sizce 2024’e dünyaya damgasını vuran ikinci önemli olay neydi Cenk Bey?
-Ben yeniden Filistin konusuna dönmek istiyorum. Ama öyle anlaşılıyor ki, Filistin’de yaşananlar, İsrail’in savaşı Lübnan’a da taşıması Suriye’de yaşananların girizgahıymış. İsrail bölgede en önemli düşman olarak İran’ı görüyor. Filistin’de başlattığı operasyon, ardından Lübnan, şimdi de Suriye derken İsrail bir anda İran’ı bölge dışına itti. Hatta siz de duymuşsunuzdur, Trump’ın başkanlık koltuğuna oturmasından sonra İran’a operasyonların başlayacağı konuşuyor. Dolayısıyla Filistin’deki trajedinin Amerikan-İsrail yapımı bir planın ilk ayağı olduğunu düşünebiliriz.
-Üçüncü sırada hangi önemli olay var sizce?
-Bence birbirine bağlı iki olay var: Trump’ın seçilmesi ve Rusya-Ukrayna savaşı. Aslında herhalde küresel alanda yol açabileceği sonuçlar nedeniyle Trump’ın seçilmesini daha öne koymak gerekiyor.
-İsterseniz Rusya-Ukrayna savaşına geçmeden önce bir şarkı daha çalalım mı? Sırada ne var?
-Sırada ünlü şarkıcı Mariah Carey’nin bir şarkısı var. Umuyorum doğru telaffuz ederim çünkü adı İskoçça. Auld Lang Syne. İskoçya’dan dünyaya yayılmış bir şarkı. Değişik sanatçılar da söylemiş. İngilizce adıyla New Year’s Anthem.
-Şu anda Rusya-Ukrayna savaşında ne oluyor Cenk Bey?
-Ukrayna için işler hiç iyi gitmiyor. Son bir yıldır sürekli toprak kaybediyorlar. Kesin olarak söylemek mümkün Rusya cephede üstünlüğü ele aldı.
-Bunu neye bağlıyorsunuz?
-Ukrayna üç yıla yakın süredir deyim yerindeyse taşıma suyla yani Batı’dan gönderilen silahlarla savaşmaya çalışıyor. Silah ve cephanenin gelişinde aksamalar var. Zaten asker sıkıntısı da çekiyor. Diğer yandan Avrupa ülkeleri yardım göndermekten yoruldu. Trump’ın Ukrayna’ya yardım konusuda isteksiz olduğu biliniyor.
-Sizce ne olacak?
-Görünen o ki Ukrayna şu andaki durumu kabullenerek ateşkese yanaşmak zorunda kalacak. Bu da tabii Rusya’nın Ukrayna topraklarındaki işgalinin meşrulaşması anlamına geliyor. 2025 Ukrayna’ya hiç de iyi haberler getirmeyecek görünüyor.
-Yani Rusya kazanacak diyorsunuz?
-Hayır. Ukrayna’nın kaybetmesi Rusya’nın kazanması anlamına gelmiyor.
-Neden öyle düşünüyorsunuz?
-Savaşın başladığı günlerde yani Şubat 2022’de bir yazı yazmıştım ve cephedeki sonuç ne olursa olsun Rusya savaşı kaybetti demiştim. Neden öyle düşünüyorum? Çünkü Rusya kendisine bir saldırı olmadan komşu ülkeyi işgal eden bir devlet olarak uluslararası alanda en azından çoğu ülke ve halkın gözünde işgalci konumuna düştü ve dışlandı.Tabii Rusya’nın çok kışkırtıldığını da kabul ediyorum. Savaşın Rusya’ya yüklediği insani ve maddi kayıplardan söz etmiyorum bile ki ölü ve yaralı Rus asker sayısı yüz binlerle ifade ediliyor. Savaşın ardından İsveç’le Finlandiya’nın NATO üyesi olduğunu unutmayalım. Rusya açısından bu çok ironik bir durum. Savaşı NATO’nun yayılmasına karşı başlatmıştı. Şimdi ne oldu? NATO daha da genişledi. Dolayısıyla evet Rusya savaşı cephede kazanmış olabilir siyasi olarak kaybetti.
-Programımızın sonuna yaklaşıyoruz. Şimdi ne çalışıyoruz?
-Hep eskiler olmasın, biraz da yenilere gidelim diye düşündüm Taylor Swift’ten Christmas Tree Farm. Swift bu yılın adından en çoık söz ettiren sanatçısı.
-“Babil’den Sonra”nın 2024 yılındaki son programının sonuna geldik. Cenk Bey siz umutlu musunuz yeni yıldan?
-Doğrusu umutlu olmak için fazla bir neden göremiyorum ama şöyle bir şey var: Hatırlarsınız eskiden Tercüman diye bir gazete çıkardı.
-Tabii hatırlıyorum…
-Bütün gazeteler gibi Tercüman’ın logosunun yanında bir slogan vardı. Mesela Hürriyet’in logosunun yanında “Türkiye Türklerindir” yazardı. Milliyet’in sloganı “Basında Güven”di.
-Tercüman’ınki neydi?
-Tercüman’ınki bence en ilginciydi. Öyle sağcı bir gazeteden beklemediğim şöyle bir yazı vardı: Her sabah dünya yeniden kurulur. Her sabah taze bir başlangıçtır. Dolayısıyla her yeni başlayan gün aynı zamanda yeni umutlar demek.
-Cenk Bey, 2024 yılına hangi şarkıyla veda ediyoruz?
-Bugün çaldığımız bütün şarkılar yeni yıl ve Noel’le ilgiliydi. İzin verirseniz son şarkımızda bir ayrıcalık yapalım ama zaten bence bu ayrıcalığı hak eden bir grup. Yanlış hatırlıyorum olabilirim ama birlikte yaptığımız programlarda galiba hiç Queen çalmadık. Geçen ay aynı zamanda grubun solisti Freddie Mercury’nin 23. ölüm yıl dönümüydü. Ben öyle çok Queen hayranı olduğumu söyleyemem ama sevdiğim şarkıları var tabii. Bugün “Babil’den Sonra’yı” Afrika’da açlık çekenlere yardım amacıyla yapılan bir besteyle açmıştık. Kapanışı da aynı amaçla düzenlenen Live Aid konserinde Queen’in söylediği şarkıyla yapalım. Apaçık Radyo’da olduğumuza göre kapanışı da bir radyo şarkısı ile yapalım dedim. Tarih 13 Temmuz 1985. Londra’daki ünlü Wembley Stadyumu. Ben bu konseri TRT’de canlı izlemiştim. Sunucu grubu şöyle esprili bir şekilde sunmuştu: Her Majesty Quenn. Yani karşınızda Kraliçe hazretleri… Freddie Mercury muhteşem sesiyle 72 bin kişiyi şarkıya ortak ediyor. Radio Ga Ga.
Fotoğraf: sfae.com
