Fuad Safarov, Moskova
Rusya’nın Alaska’yı dönümünü 0.2 dolara ABD’ye satmasının üzerinden tam 155 yıl geçti ama konuyla ilgili polemik hiç bitmedi.
Rusya Çarı II. Aleksandr, imparatorluk topraklarının yüzde 13.8’ine denk düşen bir buçuk milyon kilometrekareden fazla araziyi 7.2 milyon dolar karşılığında 1867 yılında ABD’ye satmıştı. Bu paranın günümüzdeki karşılığının 16 milyar dolar civarında olduğu hesaplanıyor.
Genel kabul gören görüş, 1853-1856 yıllarında arasındaki Kırım savaşı nedeniyle Rusya’nın hazinesinin boşalması ve Alaska’nın zengin doğal kaynaklara sahip olduğunu o zamanlar bilmeyen II. Aleksandr’ın büyük araziyi satmak zorunda kalması. Kırım savaşında Rusya’ya karşı Osmanlı’nın yanında İngiltere ve Fransa da yer almıştı.
Moskova’da yayınlanan Komsomolskaya Pravda gazetesi Alaska’nın petrol başta orman, nehir ve deniz ürünleri bakımından zengin topraklara sahip olduğunu belirtti. Gazeteye konuşan ABD-Kanada dergisi Genel Yayın Yönetmeni Eduard İvanyan, “Amansız Kırım savaşından sonra Rusya finansal facianın eşiğindeydi. İmparatorluğun o sırada faydası olmayan ve sürekli donmuş toprak sayılan Alaska’ya bakacak parası yoktu. Alaska için her yıl 200 bin dolar harcamak gerekiyordu. Oysa oradan elde edilen gelir en fazla 40 bin dolardı” dedi.
Alaska bölgesine ilk gelen Avrupalılar 1784’te oradaki bir köye yerleşen Rus kürk tacirleriydi. Bölge 1799-1867 yılları arasında bir Rus-Amerikan şirketi tarafından yönetildi. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı William H. Seward, bölgenin ABD’ye satılmasını onaylayan belgeyi 1867’de imzaladı.
1867 yılında dolar kuru 1 ruble 60 kopekti. Böylece Rus Çarı, Alaska’yı 11 milyon 520 bin rubleye satmış oldu. 1867 yılında çarlığın bütçesi 10 milyon 933 bin 500 rubleydi. Bölgeyi dönümü yalnızca 0.2 dolardan satın alan ABD’nin aradan geçen 155 yılda kazancı ise milyarlarca dolara ulaştı.
