II. Dünya Savaşı’ndan ve hatta birincisinden bu yana dünyanın çeşitli ülkelerinde ortaya çıkan politik huzursuzluk, kargaşa ve ötesinde savaşlara baktığınızda ABD’nin mutlaka bir türlü dahli vardır.
Kendi bölge komşuları Güney Amerika ülkelerinden neredeyse her birinde gerçekleşen olaylardan tutun, Vietnam’dan Somali’ye, Kore’den Irak’a, her olayda kâh alenen en önde, kâh arka planda mutlaka bir rolü vardır ve işin kötüsü bu olayların hemen hemen tümü mutlu sonla bitmemektedir.
Çoğu darbeli, kanlı gelişen bu olayların, bir türlü Hollywood filmlerinin mutlu sonu (happy end) gibi bitmeme nedenini sonunda buldum sanırım!
ABD vatandaşları ve tabii ki hükümetleri, tüm dünyanın ilgisi dışında başka şeylerle ilgilenmekte ve sanki Ay’da yaşamaktadır! Tüm dünya işlerine parmak sokan ABD hükümetleri, aslında kendi topraklarında bambaşka konularla ilgilenir ve ayrıca doğumlarından ölümlerine günlük hayatlarındaki kavramlar da dünyanın geri kalanından tamamen farklıdır.
İşte buyurun, aşağıdaki tabloda ABD’deki ilk 100 TV programında halkın 1 numaralı ilgi kaynağı olan Amerikan futbolu! İngiltere, daha doğrusu Birleşik Krallık’la bağlantılı ülkelerde de benzeri oynanan bu oyun esas olarak ABD’de bir numaralı ilgi kaynağı. Dünyanın geri kalanında hemen hemen hiç oynanmayan veya belki gelişmekte olan bu spor dalı, ABD’nin diğer dünya insanlarından farklı kafa yapısının tam bir örneğidir. Oyun, zırhlar kuşanmış savaşçıların itiş kakış mücadelesi ile, dünyada ABD’nin “robocop” jandarmalığının da tipik bir simgesi gibi. (Tabloda, ABD’de 2023 yılında ilk 100’de yer alan TV programları izlenme oranlarında, Ulusal Futbol Ligi-NFL denen Amerikan futbolu yayınlarının, 95 yayınla birinci olduğu saptanmış)
Bu ilkel denebilecek sporla yetinmeyen ABD halkı, dev gibi adamların ve dahi kadınların tekme tokat ‘’dövüşüyor gibi’’ yaptıkları bir başka sporumsu gösteriyle de kavgacı ruhlarını çocuksu bir kandırmacayla tatmin ederler.
ABD halklarının vurdulu kırdılı sporlara olan 1 numaralı ilgisi, içlerinden seçtikleri hükümet temsilcilerinin de dünyaya bakışlarında, doğal bir politik uzantı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bakış ölçüsü, neredeyse Kongre binasını yıkıp yakacak ve temsilcileri darp edecek 6 Ocak 2021 halk baskınından sonra, Trump’ın belki de daha popüler olarak 2024 Kasım’da yeniden seçimiyle net olarak kanıtlanacaktır! Yazıda sunulan tabloya-ankete göre de ABD’liler için itiş kakış ve darp, en çok ilgi çeken milli bir spordur!
ABD toplumunun bu ana ilgi alanının yanı sıra, günlük yaşamlarında kafalarındaki en basit ölçülerin bile kalan tüm dünyadan farklı olması da onları “eşsiz” kılmaktadır!
Tüm dünya metrik sistemle yaşarken, ABD ısrarla hala emperyal ölçü birimleriyle bir başka dünyada yaşamaktadır. Emperyal İngiliz bile dünyayla entegre olmak adına bu sistemi bırakıp metrik sisteme geçtiği halde ABD, üstelik bağımsızlık savaşıyla ülkeden kovduğu emperyal İngilizlerin inçti, futdu, mildi, pounddu, onsdu kullanımını sürdürmektedir.
Tüm dünyadan ayrı bir savaşçı spor kafası veya matematik kafası, ister bakkal hesabında ister uzay hesabında nasıl bir ortak dünya kültürü veya barışı sağlayabilir ki?
ABD’nin, kalan tüm dünyadan ayıran bu iki ana olgu dışında bir başka özelliği var ki, dünya ekonomisi, ticareti, işletmeciliğinin zirve ülkesinde sadece bu konu bile tek başına ABD’yi bir tür uzaylı yapması gerekir.
Haydi gidin ilk kez ABD’ye ve kahveciye girin… Duvarda fiyatlar… 5 dolara kahveyi seçin, kasaya söyleyin… Hoop fiş, 5.85 dolar.. Ne bu yahu 0.85 fark? Oteli seçin 100 dolara, gidin resepsiyona giriş yapın, hoop fiş 120,25 dolar… Ne bu yahu 20.25 fark? Restorana gidin yiyin için 50 dolarlık menü fiyatı olsun, size hesapta 55.25 bir de üstüne %10 ila %20 arası zorunlu bahşiş!
Dünya ticaretinin 1 numaralı ülkesinde hiçbir mal ve hizmet son tüketici fiyatıyla sunulmaz. İster kahveci, ister market, ister otel, vs. satış fiyatı vergisiz sunulmakta ve vergiler fiyatın üstüne ek olarak ayrıca belirtilmektedir. Bu garipliği, yabancı bir turist olarak elbette önceden öğrenip gitsek de, harcama bütçesi yapmak için baya tecrübe gerek.
Belki de bu yöntemle tüketiciler içtikleri her yudum sudan başlayarak devlete ne vergi ödediklerini bilmekte ve bu yüzden polise, hakime, vekile, bakana, kısaca her memura “senin maaşını ben vergimle ödüyorum, buyur işte maaş fişlerin” diye postasını atabilmekte ve devlette görev alanlar da her alışverişlerinde maaşlarının kaynağını net olarak görerek, hadlerini bilmekteler!
Bunca konuda dünyadan kopuk hallerle, dünyayı altüst ederek yöneten ABD, bu alışkanlıklarını, ilgi alanlarını, ölçü sistemlerini değiştirmedikçe, tüm dünyanın ortak değerlerde buluşması pek mümkün gözükmüyor.
Ama bir umudum 2026 FIFA Dünya Kupası’nda… ABD, Kanada, Meksika ile ortak düzenlenecek bu turnuva sonrasında eğer bizim eski dünyaların futbolu, ABD TV’lerinde ilk sıralara yükselir, sonra metrik sisteme geçilir ve de tüm mal-hizmet fiyatları son satış fiyatıyla sunulursa dünyaya huzur ve barış gelebilir!
İlgili yazı: https://medyagunlugu.com/abdde-en-cok-hangi-milletten-insan-var/
