İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’la salı günü Erivan’da yaptığı görüşmede, ABD’ye Azerbaycan için transit koridoru konusunda tanınan ayrıcalıklarla ilgili Tahran’ın endişelerini aktardı.
ABD’deki Ermeniler tarafından yayınlanan Asbarez gazetesinin haberine göre, görüşmelerin ardından Pezeşkiyan, bölgesel meselelerin dış güçlere “ihale edilmesine” karşı olduklarını yineledi.
Paşinyan, 8 Ağustos’ta ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı görüşmede, ABD’nin uzun süreli kullanımına verilecek bir transit düzenlemeyi kabul etmişti. Washington ile Erivan arasında imzalanan mutabakata göre, Azerbaycan’ı Nahçıvan’a bağlayacak koridor Ermenistan’ın İran sınırındaki stratejik Sünik (Azerbaycan tarafında adı Zengezur) bölgesinden geçecek.
ABD, Ermenistan-İran sınırına komşu arazileri özel şirketlerden oluşan bir konsorsiyuma kiralayarak hem yük hem yolcu taşımacılığını yönetmeyi planlıyor. Ancak sınır kontrollerinin nasıl yapılacağı gibi kritik ayrıntılar hâlen belirsiz.
Pezeşkiyan’ın Ermenistan’a yaptığı resmi ziyaretin ikinci gününde gerçekleştirilen görüşmede konu gündemin üst sıralarında yer aldı. Paşinyan, anlaşmanın hem Ermenistan hem de İran için faydalı olacağını söyledi. Özellikle İran’ın, Nahçıvan üzerinden Ermenistan ve Gürcistan’a demiryolu bağlantısı kazanacağını belirten Paşinyan, “Bizim topraklarımızdan geçen ulaşım hatları yalnızca Ermenistan’ın yargı yetkisi altında olacak ve güvenlik bizim tarafımızdan sağlanacak. Üçüncü bir ülke işin içinde olmayacak” dedi.
Pezeşkiyan ise, “Biz, bölgenin yönetiminin Kafkaslar’a ait olması gerektiğine inanıyoruz. Bölgesel sorunların dış güçlere havale edilmesi durumu daha da karmaşık hale getirir” diye konuştu.
İran Cumhurbaşkanı, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda da, “Ortak sınırlarımız yakınında üçüncü taraf güçlerin varlığına ilişkin kaygıların tamamen giderilmesi gerekiyor” diye yazdı.
İran Dışişleri Bakanlığı, Paşinyan’ın Trump ve Aliyev’le görüşmesinden hemen sonra endişelerini dile getirmişti. İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in üst düzey bir danışmanı ise daha ileri giderek, “Amerikan koridorunun” açılmasını Rusya olsa da olmasa da engelleyeceklerini söylemişti.
Paşinyan, 11 Ağustos’ta Pezeşkiyan ile telefonda görüştü; ardından Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Vahan Kostanyan’ı Tahran’a gönderdi. Kostanyan, İranlı yetkililere resmî adı artık “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu” (TRIPP) olan koridorun bölgede ABD güvenlik varlığı anlamına gelmediğini iletti. Kostanyan, “İran tarafının temel kaygılarından birinin bu olduğunu biliyoruz ve bu kaygının giderildiğine inanıyoruz” dedi.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Aragçi ise, Pezeşkiyan’ın Erivan ziyareti öncesinde yaptığı açıklamada, “Bize İran’ın kırmızı çizgilerini bildiklerini ve bunlara saygı göstereceklerini söylediler. Ancak biz bu konuyu yakından izlemeye devam edeceğiz” diye konuştu.
İran ile sınırı bulunan tek Ermenistan eyaleti Sünik olduğu için Tahran, Azerbaycan’ın talep ettiği koridorun devreye girmesi halinde Ermenistan’la ortak sınırının veya doğrudan ulaşım hattının kesilmesinden endişe ediyor.
Fotoğraf: ru.arovat.am
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
