ABD Başkanı Donald Trump Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ı Beyaz Saray’da ağırladığı toplantıda, iki liderin bir barış anlaşması imzalayarak “savaşı sonsuza kadar bitirdiğini” söyledi.
İki liderle önce ayrı ayrı görüşen Trump, akşam saatlerinde de Aliyev ve Paşinyan’la ortak bir basın toplantısı düzenledi.
Trump “İki ülke birbirlerinin egemenliğine saygı duyacak” dedi ve ekledi:
“Bence çok iyi bir ilişkiniz olacak. Ve bir sorun olursa da beni ararsanız sorunları çözerim.”
Zengezur Koridoru hakkında da konuşan Trump, ABD’nin Ermenistan ile 99 yıllık bir anlaşma imzaladığını ve bu anlaşmanın 99 yıl daha uzatılacağını belirterek, “Amerikalı şirketler burayı kalkındıracak ve çok da para harcayacak” dedi.
Trump, koridorun adının “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Rotası” olacağını ve bundan onur duyduğunu açıkladı.
Trump, Azerbaycan’a yönelik askeri yaptırımların da kaldırıldığını duyurdu.
Aliyev: Bugün ilk defa barışı tadacağız
Trump’ın ardından konuşan Azerbaycan lideri Aliyev, hem ambargoların kaldırılması hem de barış anlaşması nedeniyle Trump’a teşekkür etti.
“Bugün gerçekten Azerbaycan halkı tarafından asla unutulmayacak bir gün çünkü ilk defa barışı tadacağız” diyen Aliyev, “Başkan Trump ve ekibi olmasaydı şu anda Ermenistan ve Azerbaycan savaşmaya devam ediyor olurdu” diye devam etti.
Aliyev bundan sonraki süreçte Ermenistan ve Azerbaycan’ın azim ve cesaretle birbirini affetme ve anlaşma yoluna gidebileceğini de ekledi.
Aliyev’in konuşmasının ardından Azerbaycan liderine kaç yıldır iktidarda olduğunu soran Trump, “22 yıl” yanıtını alınca “Bu adam hem çetin, hem zeki” dedi.
Zirve, ABD Başkanı Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un son aylarda bölgede yürüttüğü diplomasi trafiğinin ardından düzenlendi.
Zirveden en büyük iki beklenti, iki ülke arasında yıllardır süren barış anlaşması müzakerelerinde bir ilerleme sağlanması ve Azerbaycan’ı Nahçıvan üzerinden Türkiye’ye bağlayacak Zengezur Koridoru’na dair kararlar alınmasıydı.
Bu iki konu başlığı, iki ülkeyle de komşu olan Türkiye’yi de doğrudan etkileyecek.
Paşinyan: Trump Nobel Barış Ödülü’nü hak etti
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da konuşmasına Trump’a teşekkür ederek başladı ve “Bu, Başkan Trump’ın kişisel müdahalesi olmadan mümkün olmazdı” dedi.
35 yıldır süren savaşın sonlandığını belirten Paşinyan, “Barışı egemenliğimize zarar vermeden sağlayabileceğimize inanıyoruz. Yatırımları ve bölgedeki bağlantıları geliştirmek için ABD’nin liderliği çok faydalı olacaktır” diye konuştu.
Paşinyan, sözlerini Trump’ın Nobel Barış Ödülü alması gerektiğini söyleyerek tamamladı.
Trump, Paşinyan’a “Törende en ön sırada yer alacaksınız” dedi.
Aliyev de “Başbakan Paşinyan’la bir ortak mektup yazarak sizi aday göstermek istiyoruz. 30 yıldan uzun süren bu çatışmayı kimse bitirememişti. Bu ödülü Trump almayacaksa kim alacak? Hiçbir şey yapmayan insanlara bile verdiler, oysa Trump bu barışı altı ayda başardı” diye konuştu.
Detaylar paylaşılmadı
Anlaşmanın detayları henüz paylaşılmadı.
Reuters Haber Ajansına konuşan ABD’li yetkililere göre barış anlaşmasında Minsk Grubu’nun ortadan kaldırılması da yer alacak.
1992’deki Dağlık Karabağ savaşının ardından barış sağlanması için Fransa, Rusya ve ABD’nin eş başkanlığında kurulan Minsk Grubu, barış anlaşmasının imzalanmasıyla işlevsiz kalacak.
ABD’nin Zengezur Koridoru’nu işletebileceğine dair haberler son aylarda da dünya basınında yer almıştı.
ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, 11 Temmuz’da yaptığı bir konuşmada bu 32 kilometrelik koridorun 100 yıllığına ABD’ye verilmesini ve iki ülkenin de bu yolu serbestçe kullanabilmesini teklif etmişti.
BBC Azerbaycanca Servisi’nden Könül Halilova da “Rusya zayıflamışken, bölgede bu kadar iktisadi imkanlar varken, ABD’nin maddi kazanç elde etmesini her zaman önceleyen Trump yönetimi bundan neden faydalanmasın?” diyor, bunun hem ekonomik hem de stratejik bir üstünlük sağlayacağını söylüyor.
Türkiye’yi nasıl etkileyebilir?
Türkiye, 1992’deki Dağlık Karabağ Savaşı’nın ardından Ermenistan’la sınırlarını kapatmış ve tekrar açılması için Erivan’ın Bakü’yle barış anlaşması imzalaması şartını getirmişti.
Yarınki zirvede bir barış anlaşması imzalanması durumunda, iki ülke arasındaki sınır 30 yıldan uzun bir süreden sonra açılabilir.
Bu da Türkiye’ye yeni bir ticaret pazarı sunabilir.
Zengezur Koridoru konusunda bir adım atılması da Türkiye’yi etkileyebilecek başka bir faktör.
Azerbaycan’ı Nahçıvan’a ve oradan da Türkiye’ye bağlayacak bu koridor iki ülke arasındaki ulaşımı ciddi ölçüde kısaltacak.
Şu anda Ermenistan sınırı kapalı olduğu için Türkiye’den Azerbaycan’a karayolu bağlantısı İran veya Gürcistan üzerinden sağlanıyor.
Türkiye – Azerbaycan bağlantısının sağlanması, Türkiye’nin Hazar Denizi üzerinden Orta Asya’ya erişimini de oldukça kolaylaştıracak.
Zengezur Koridoru’nun karayolu ve demiryolunun yanı sıra gaz ve petrol için boru hatlarını barındırması da mümkün.
İlgili yazılar:
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
