Bütün savaşlarda olduğu gibi Rusya-Ukrayna savaşında da taraflar sadece cephede değil propaganda alanında da kazanmak için mücadele veriyor. Sosyal medya kanallarının ve tekniklerinin yaygınlaşması gerçek olmayan bilgilerin çok kısa süre içinde milyonlarca kişiye ulaşmasını sağlıyor.
Rus medyasına bakılacak olursa, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “özel operasyon” adını verdiği savaş tümüyle Moskova’nın planladığı gibi devam ediyor. Ukrayna ve Batı medyasına bakılacak olursa ise, öngöremedikleri bir direnişle karşılaşan Rus ordusu ağır kayıplar vererek zorlukla ilerleyebiliyor.
Savaşın gidişatı ile ilgili birbirine taban tabana zıt iki görüşü aktarmak istiyoruz. İlki, 1992 yılında yazdığı kitapla “tarihin sonunun geldiğini” öne süren ABD’li siyaset bilimci Francis Fukuyama’nın Rusya’nın savaşı kaybedeceği yolundaki iddiası. İkinci görüş ise, Batı medyasının savaşla ilgili yalan söylediğini öne süren Güney Afrika asıllı savaş muhabiri Lara Logan’a ait.
Önce, economist.com.tr’nin aktardığı Fukuyama’nın 11 maddede özetlediği görüşleri:
1- Rusya, Ukrayna’da açık bir yenilgiye gidiyor. Rus planlaması, Ukraynalıların Rusya’nın lehine olduğu ve ordularının bir işgalden hemen sonra çökeceği şeklindeki hatalı bir varsayıma dayanarak yetersizdi. Rus askerlerinin Kiev’deki zafer geçit töreni için fazladan cephane ve erzak yerine özel kıyafet giydikleri besbelli. Putin bu noktada tüm ordusunun büyük bir kısmını bu operasyona adadı, savaşa destek vermeleri için çağırabileceği çok büyük bir kuvvet rezervi yok. Rus birlikleri, büyük tedarik sorunları ve sürekli Ukrayna saldırıları ile karşı karşıya kaldıkları şehirlerin dışında mahsur kaldı.
2- Konumlarının çöküşü, bir yıpratma savaşı yoluyla yavaş yavaş meydana gelmek yerine, ani ve felaket olabilir. Meydandaki ordu ne ikmal alabilecek ne de geri çekilebilecek bir noktaya gelecek ve moraller çökecek. Bu en azından kuzey için geçerlidir; Ruslar güneyde daha iyi durumda, ancak kuzey çökerse bu mevzileri korumak zor olacak.
3- Bu gerçekleşmeden önce savaşa diplomatik bir çözüm mümkün değil. Bu noktada aldıkları kayıplar göz önüne alındığında, hem Rusya hem de Ukrayna için kabul edilebilir bir uzlaşma yoktur. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bir kez daha işe yaramaz olduğunu kanıtladı. Yararlı olan tek şey, dünyanın kötü veya yanlış yapan aktörlerini belirlemeye yardımcı olan Genel Kurul oylamasıydı.
4- Biden yönetiminin uçuşa yasak bölge ilan etmeme veya Polonya MİG’lerinin transferine yardım etmeme kararlarının ikisi de iyi kararlar; çok duygusal bir dönemde başlarını dik tuttular. Ukraynalıların Rusları kendi başlarına yenmesi, Moskova’yı NATO’nun kendilerine saldırdığı bahanesinden mahrum bırakması ve tüm bariz tırmanma olasılıklarından kaçınması çok daha iyi. Özellikle Polonyalı MİG’ler Ukrayna’nın yeteneklerine fazla bir şey katmayacaktı. Çok daha önemli olan, sürekli bir omuzdan atılan Javelin anti-tank roketleri, Stinger, TB2, tıbbi malzeme, iletişim ekipmanı ve bilgi paylaşımı tedariğidir. Ukrayna kuvvetlerinin zaten Ukrayna dışından faaliyet gösteren NATO istihbaratı tarafından yönlendirildiğini varsayıyorum.
5- Ukrayna’nın ödediği maliyet elbette çok büyük. Ancak en büyük zarar, ne MİG’lerin ne de uçuşa yasak bölgenin pek bir şey yapamayacağı roketler ve topçular tarafından verilmektedir. Katliamı durduracak tek şey Rus ordusunun karada yenilmesidir.
6- Putin ordusunun yenilgisinden kurtulamayacak. Güçlü bir adam olarak algılandığı için destek alması doğaldı; yetersizliğini gösterdiğinde ve zorlayıcı gücü elinden alındığında halka ne vermesi gerekecek?
7- İstila, tüm dünyada, saldırıdan önce tekdüze bir şekilde Putin’e sempati duyan popülistlere büyük zarar verdi. Buna Matteo Salvini, Jair Bolsonaro, Éric Zemmour, Marine Le Pen, Viktor Orbán ve tabii ki Donald Trump dahil. Savaş siyaseti, onların açıkça otoriter eğilimlerini açığa çıkardı.
8- Bu noktaya kadar olan savaş Çin için iyi bir ders oldu. Rusya gibi, Çin de son on yılda görünüşte yüksek teknolojili askeri güçler oluşturdu, ancak savaş deneyimleri yok. Rus hava kuvvetlerinin sefil performansı, benzer şekilde karmaşık hava operasyonlarını yönetme deneyimi olmayan Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri tarafından tekrarlanacaktır. Çin liderliğinin, Tayvan’a karşı gelecekteki bir hamleyi tasarlarken Rusların yaptığı gibi kendi yetenekleri konusunda kendini kandırmayacağını umabiliriz.
9- Umarım Tayvan, Ukraynalıların yaptığı gibi savaşmaya hazırlanma ihtiyacı konusunda uyanır ve zorunlu askerliği geri getirir.
10- Türk dronları en çok satanlar olacak.
11- Bir Rus yenilgisi “özgürlüğün yeni doğuşunu” mümkün kılacak ve bizi küresel demokrasinin gerileyen durumuyla ilgili korkumuzdan kurtaracaktır. 1989’un ruhu, bir avuç cesur Ukraynalı sayesinde yaşayacak.
“Yalan söylüyorlar”
Bir dönem Amerikan CBS TV’sinde muhabirlik de yapan, Mısır’da Hüsnü Mübarek’in devrilmesi sırasında Tahrir Meydanı’nda tecavüze uğrayan, bazı konulardaki görüşleri tepki toplayan ve komplo teorileri yaymakla suçlanan Lara Logan ise Fukuyama’nın tam tersi iddialarda bulunuyor.
“Real America’s Voice” kanalında 15 Mart’ta canlı yayına katılan Logan, sunucunun Rus ordusunun en fazla iki hafta içinde yenileceği yolunda haberler çıktığını belirtmesi üzerine şunları söylüyor:
“Bu haberlere kesinlikle inanmıyorum. Çok fazla dezenformasyon var. 35 yıldır savaş muhabirliği yapıyorum, şimdiye kadar böyle bir şey görmedim. İnsanlar tırnaklarına Ukrayna bayrakları yaptırıyor. Bizden Putin’den nefret etmemiz, söylediği her şeyin yalan olduğuna inanmamız, Ukrayna’yı ise sevmemiz istemiyor, ikisinin ortası yokmuş gibi buna zorlanıyoruz.
Putin Ukrayna’ya girdiği zaman ne yaptığını çok iyi biliyordu. Rus ordusu mükemmel durumda değil, örneğin pilotları çok fazla eğitim uçuşu yapmamış. Ama Rusya başından beri çok stratejik davranıyor. Hemen Kiev’e yürümediler, önce biyolojik silah laboratuvarlarını yok ettiler, zaten bazılarını kendileri kurdukları için, Sovyet zamanında kaldıkları nerelerde olduğunu biliyorlardı.
Ukrayna’da kimsenin konuşmadığı şeyler oluyor. Söz konusu Ukrayna’nın tarihi olunca yalanlar görüyorsunuz. ABD ve NATO tarafından finanse edilen Azov Tugayı’nın gamalı haçlı fotoğrafları var. Doğu Ukrayna’da insanları öldürüyorlar, bunu kabul etmek istemiyoruz. İşte bu yüzden Kırım bağımsızlık için oy kullandı. Bu yüzden Rusya’nın parçası olmak istediler.
Ukrayna gaz şirketlerinden milyonlarca dolar kazanan politikacılarımız ve çocukları var.
Ukrayna lideri Zelenski Yahudi olabilir ama 2. Dünya Savaşı’nda acı çeken sadece onun akrabaları olmadı. Putin St. Petersburg ablukasında kaç yakınını kaybetti? Ben Putin’i savunmuyorum. Benim görevim bu değil. Gazeteci olarak görevim gerçeği anlamak.
Bana yalan söylenmesini sevmiyorum. Bize inanılmaz yalanlar söyleniyor.
Putin, küreselciler dünyayı ele geçirirken, biyolojik silah fabrikaları kurarken, Ukrayna’da yaptıklarını yaparken, bunları kabul etmeyeceğini 15 yıldır söyleyip duruyor. Ukrayna bir kara para aklama merkezine dönüşmüş durumda. Milyarlarca dolar Ukrayna’da aklanıyor ve biz bu konuda susuyoruz.
