Rusya’nın Orta Doğu politikası ve İran dış politikası konularında uzman olan Nikita Smagin’in Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’nın sitesinde yayınlanan analizi:
“Suriye’deki yeni geçici yönetim, uluslararası tanınma sürecinde önemli adımlar atıyor. Önceki rejimin müttefikleri İran ve Rusya’nın etkisini sınırlandırmak isteyen Şam, ABD ve AB’nin kaldırdığı yaptırımlarla Batı ile ilişkilerde normalleşme sürecine girdi .
ABD, Suriye rejiminin düzensiz silahlı gruplarla mücadeleye başladığını onaylarsa yaptırımları kaldıracağını açıkladı .
AB ise, 20 Mayıs’ta ekonomik yaptırımların çoğunu kaldırdı; yalnızca insan hakları ihlallerine yönelik kısıtlamalar sürdürülecek .
Almanya 13 yıl aradan sonra Mart 2025’te Şam’daki büyükelçiliğini yeniden açtı .
Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şara’yla ABD Başkanı Trump’ın Suudi Arabistan’daki görüşmesi, Şam’a karşı ABD’deki 10 milyon dolarlık ödülün kaldırılmasıyla sonuçlandı; bu görüşme yaptırımların kaldırılmasında dönüm noktası oldu .
Suriye’nin yeni lideri Şara, Suudi Arabistan ve Katar’ın desteğini alarak, 15 milyon dolarlık Dünya Bankası borcunu ödettirdi. Ayrıca bu ülkeler, Suriye İçişleri Bakanlığı memurlarının maaşlarını üstleneceğini açıkladı. Türkiye ise HTŞ’nin (Hayat Tahrir al-Sham) Suriye’nin kuzeyindeki güç dengelerinde Afrin ve İdlib odaklı etkisini kullanarak aktif bir bağlantı sağladı.
Rusya, Suriye’deki Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Deniz Üssü için temel müttefiklerinden biri durumdaydı ama yeni rejim bunlarla ilişkileri kademeli olarak kısıtlamaya başladı. Hükümet, Tartus Limanı’nın 2019’daki işletme sözleşmesini iptal edip yerine Birleşik Arap Emirlikleri merkezli DP World ile 800 milyon dolarlık yatırım anlaşması yaptı. Ayrıca Suriye para basımını Rusya yerine Almanya ve BAE’ye taşıyor. Lazkiye’de Rus altyapı projelerinin ödemeleri durdurularak askıya alındı.
Rus askeri üslerine yönelik sızmalar başladı. Mayıs sonunda Hmeymim Üssü’ne düzenlenen saldırıda en az 2 Rus asker öldü. Yeni Suriye yönetimi ise, bu olayları “bireysel militan girişim” olarak niteledi.
Rusya’dan petrol ve tahıl tedarikleri yeniden yapılmaya başlandı ama bu kısa ömürlü olabilir çünkü Suriye, SWIFT sistemine yeniden bağlanmayı planlıyor .
Yeni rejim, AB ve ABD ile ilişkilerin gelişmesiyle yeniden küresel finans sistemine entegre olmayı hedefliyor.
Yeni Suriye yönetimi, Batı ve Körfez destekli bir normalleşme ile Rus etkisini azaltıyor. Yaptırımların kaldırılması, altyapı ve finans sektöründe Rusya’yla yapılan iş birliğinin yerini Batı ve Körfez ortaklıklarına bırakmasını hızlandırıyor. Hmeymim ve Tartus gibi üslerin geleceği artık belirsizleşmiş durumda.
Moskova için sahadan çekilme ya da diplomatik bir kriz kaçınılmaz görünüyor.”
Fotoğraf: Karoline Leavitt
***
Medya Günlüğü sosyal medya hesapları:
